Ba thập kỷ tăng trưởng liên tục của Úc có nguy cơ đi vào “ngõ cụt”, khi đại dịch COVID-19 đang cắt đứt một trong những nguồn thu nhập lớn nhất của nước này là hoạt động nhập cư.

Người dân xếp hàng bên ngoài một nhà hàng ở Canberra, ngày 16/5/2020. Ảnh: THX

Nước Úc đã thành công trong việc kiểm soát dịch bệnh và tái mở cửa nền kinh tế trị giá 2,000 tỷ Úc kim (1,330 tỷ Mỹ kim) của mình, một phần nhờ việc sớm đóng cửa biên giới. Nhưng chính sách này cũng chặn đứng dòng nhập cư vốn là một nhân tố chủ chốt trong nhu cầu tiêu dùng, lao động và tăng trưởng của nền kinh tế vốn đang đối mặt với nguy cơ suy thoái lần đầu tiên kể từ đầu những năm 1990.

Số người nhập cư ròng, trong đó có sinh viên quốc tế và những người được cấp thị thực (visa) diện lao động tay nghề cao, được dự đoán giảm 85% trong tài khóa tính đến hết tháng 6/2021, từ đó kìm hãm nhu cầu đối với mọi mặt hàng, từ ô tô và bất động sản, đến giáo dục và mặt hàng nhẫn cưới. Dân nhập cư quan trọng đối với Úc đến mức nhiều chuyên gia nhận định kinh tế nước này đã có thể bị suy thoái vào năm ngoái nếu không có dân nhập cư mới để thúc đẩy tăng trưởng dân số.

Khi hoạt động nhập cư chững lại, giáo dục, nhà ở và du lịch là những ngành bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Sự vắng bóng sinh viên quốc tế, đối tượng chiếm khoảng 40% số dân nhập cư vào Úc trong những năm gần đây, được dự đoán sẽ gây thiệt hại lớn cho ngành giáo dục vốn là dịch vụ được xuất khẩu đứng thứ hai của nước này sau du lịch. Sự sụt giảm trong số người nhập cư cũng kìm hãm sự bùng nổ xây dựng trong lĩnh vực nhà ở của Úc.
 

Dù nhập cư là chủ đề gây chia rẽ về mặt chính trị ở Úc, nhưng đa phần ý kiến đều thừa nhận rằng nước này cần 200,000-300,000 người nhập cư mỗi năm để thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng và giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động ở nhiều ngành nghề. Dù một phần lớn những người nhập cư đến Úc theo diện visa “tạm thời”, nhiều người trong số họ sau đó có được việc làm và quyền định cư lâu dài, từ đó góp phần vào tăng trưởng dân số dài hạn.

Theo dự đoán chính thức mới nhất từ năm 2018, dân số Úc sẽ tăng trung bình 1,6%/năm trong 10 năm đến năm 2027. Nhưng nếu không có dân nhập cư, tốc độ tăng trưởng này chỉ ở mức 0,5%. Trong khi đó, Chuyên gia kinh tế trưởng của công ty AMP Capital Shane Oliver ước tính, tăng trưởng dân số trong những năm gần đây đã thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Úc thêm khoảng 1 điểm phần trăm/năm.

Tình hình này đã khiến nhiều doanh nghiệp và các nhà lãnh đạo kêu gọi phải có giải pháp khẩn cấp. Thủ hiến tiểu bang New South Wales, Gladys Berejiklian, đang thuyết phục thủ hiến của các bang khác cho phép sinh viên quốc tế quay trở lại để giải cứu các trường đại học, vốn đóng góp 13 tỷ Úc kim cho kinh tế của tiểu bang đông dân nhất nước Úc này.

Chính phủ Australia cũng đang làm việc với New Zealand để cho phép người dân đi lại giữa hai nước. New Zealand là một nguồn lao động lớn của Úc, với khoảng 600,000 người Tan Tây Lan đang sinh sống tại Úc.
 

Dù Ngân hàng Trung Ương Úc Đại Lợi dự đoán kinh tế nước này sẽ tăng trưởng 6% trong năm, sau khi giảm 6% trong năm nay, nhiều chuyên gia và doanh nghiệp cảnh báo nền kinh tế của “xứ sở chuột túi” sẽ không thể phục hồi bền vững nếu hoạt động nhập cư không được nối lại hoàn toàn.