.png)
Đo nồng độ cồn và xét nghiệm ma túy sẽ được khai triển trở lại trên đường phố tiểu bang NSW. Nguồn: AAP
Sử dụng cần sa để làm thuốc đã được hợp pháp hoá ở Úc trong 8 năm. Mặc dù hợp pháp nhưng dược liệu cần sa vẫn có thể ảnh hưởng đến khả năng làm việc và lái xe, do những hạn chế trong việc xét nghiệm ma tuý. Hiện nay Chính phủ Victoria đang xem xét liệu có cách nào tốt hơn để quản lý việc sử dụng cần sa cho mục đích y tế tại nơi làm việc hay không.
Cần sa là loại ma túy được sử dụng nhiều thứ hai ở Úc, sau rượu.
Trước đây, mọi biện pháp sử dụng cần sa đều bất hợp pháp, nhưng kể từ năm 2016, cần sa làm thuốc đã được phê chuẩn tại Úc.
Giờ đây, hàng trăm ngàn người Úc tiếp cận nguồn cần sa làm thuốc này.
Điều này khiến việc xét nghiệm cần sa càng trở nên phức tạp, kể cả xét nghiệm cần sa tại nơi làm việc.
Tiến sĩ Nicole Lee, Giáo sư tại Viện Nghiên cứu Ma túy Quốc gia và là Giám đốc của 360Edge, cho hay hệ thống kiểm tra ma túy tại nơi làm việc là nhằm giảm thiểu những rủi ro về sức khỏe và bảo đảm an toàn.
"Việc xét nghiệm cần sa chủ yếu xảy ra trong các ngành nhạy cảm về mặt an toàn, chẳng hạn khai thác mỏ và vận tải - những ngành này nếu bạn bị ảnh hưởng bởi ma túy, thì sẽ không chỉ làm suy giảm khả năng làm việc của bạn, mà còn thực sự nguy hiểm. Xét nghiệm ma túy được áp dụng như một cổng kiểm tra cần phải hoàn thành."
Việc kiểm tra ma túy cũng có thể ảnh hưởng đến những người ở bên ngoài các ngành chú trọng đến sự an toàn, thông qua việc kiểm tra ma túy bên đường bộ.
Tiến sĩ Danielle McCartney, nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại tổ chức Sáng kiến Lambert về Trị liệu bằng Cần sa, cho biết Úc có chính sách không khoan nhượng và không ngoại lệ đối với kiểm tra ma tuý đường bộ.
“Trên đường bộ, Úc sử dụng điều khoản mà chúng ta gọi là luật không khoan nhượng, nghĩa là bạn vi phạm nếu lái xe với chất THC có trong máu, dịch miệng và nước tiểu bất cứ lúc nào. Bạn có thể đã nhìn thấy những chiếc xe tải đậu ở bên lề đường. Người lái xe thường bị chặn lại một cách ngẫu nhiên, và bị kiểm tra chất lỏng ở đường miệng. Nếu phát hiện thấy bất kỳ chất THC nào, người lái xe đó sẽ gặp rắc rối lớn."
THC là hợp chất chính được tìm thấy trong cần sa.
Việc xét nghiệm ma túy khá đơn giản - về lý thuyết: bạn lấy mẫu và nếu kết quả dương tính thì người đó có ma túy trong cơ thể họ.
Tiến sĩ Lee cho biết mặc dù việc xét nghiệm cho ra kết quả dương tính khá chính xác đối với xét nghiệm nồng độ cồn, nhưng kết quả lại không đáng tin cậy đối với các xét nghiệm chất THC.
"Với xét nghiệm nồng độ cồn, nếu kết quả đo được trên máy đo hơi thở của bạn, bạn gần như chắc chắn sẽ có liên quan. Vì vậy, có một mối tương quan thực sự hiệu quả giữa kết quả xét nghiệm máy đo hơi thở dương tính và tình trạng suy yếu vì rượu của bạn, và kết quả xét nghiệm máy đo hơi thở càng cao thì bạn càng bị say rượu. Việc xét nghiệm ma tuý hoàn toàn khác vì các xét nghiệm ma túy không chính xác bằng, bạn vẫn có thể xét nghiệm dương tính nhưng bạn không bị ảnh hưởng bởi ma túy. Cần sa tồn tại trong cơ thể bạn lâu hơn hầu hết các loại ma túy. "
Tiến sĩ McCartney cho biết xét nghiệm dịch miệng thông thường không đưa ra bức tranh rõ ràng về những gì một người đã trải qua.
"Xét nghiệm dịch trong miệng có kết quả không chính xác. Chất THC không di chuyển từ máu vào dịch trong miệng, có nghĩa là chất THC thực sự cần tiếp xúc với nước bọt thì mới hiện diện trong dịch miệng. Ví dụ, ai đó có thể uống một lượng lớn chất THC trong viên nang hoặc thứ gì đó tương tự, và vì họ không bao giờ thực sự tiếp xúc trực tiếp với dịch miệng, nên dù họ bị say thuốc nặng nhưng vẫn cho kết quả âm tính khi xét nghiệm ma túy bằng dịch trong miệng. Mặt khác, một người có thể sử dụng cần sa, họ có thể uống cần sa thường xuyên như uống thuốc, và chất THC có thể hiện diện trong nước bọt và do đó, mặc dù họ có thể đã không sử dụng nó trong một thời gian, nhưng vẫn có thể cho kết quả dương tính ngay cả khi họ không uống cần sa”.
Tiến sĩ McCartney cho biết các lựa chọn khác cũng không đáng tin cậy.
"Xét nghiệm máu có thể tốt nhất, nhưng vẫn như vậy, chẳng hạn, nếu ai đó hít cần sa, điều bạn thường thấy là nồng độ THC trong máu thực sự cao, ngay sau khi sử dụng, nhưng nếu ai đó uống THC, thì bạn sẽ không bao giờ thấy bất cứ mức THC nào gần bằng, nhưng họ vẫn có thể bị say ma tuý như nhau. Nước tiểu, đôi khi được xét nghiệm ở nơi làm việc, hoàn toàn không phải là dấu hiệu xét nghiệm chính xác, vì cần sa tồn tại trong cơ thể trong một thời gian rất dài, do đó việc chuyển hóa vẫn có thể xảy ra, và được bài tiết với số lượng nhỏ qua nước tiểu, thậm chí vài tuần sau khi sử dụng "
Nghị viện tiểu bang Victoria hiện nay đang xem xét việc xét nghiệm ma túy tại nơi làm việc.
Dân biểu phụ trách về Hợp pháp hóa Cần sa David Ettershank của Victoria nói cần phải có một cách tiếp cận tinh vi hơn trong việc xét nghiệm cần sa.
"Người lao động không nên bị suy nhược vì ma tuý, và gây rủi ro cho người khác, cũng như người sử dụng cần sa không nên đi trên đường, nếu họ bị suy nhược và gây rủi ro cho những người lái xe và người đi bộ khác. Và rõ ràng trong nhiều trường hợp, điều thực sự đang xảy ra là việc xét nghiệm không phải là về sức khỏe và sự an toàn tại nơi làm việc, mà nó thực sự áp đặt một cách tiếp cận không khoan nhượng, đối với sự hiện diện của chất THC trong cơ thể, bất kể họ có bị say cần sa hay không. Và đó là vấn đề lớn cần phải giải quyết.”
Tiến sĩ Karen Broadly là thiện nguyện viên của Hội đồng Tư vấn Dược liệu Úc.
Bà nói các triệu chứng say cần sa gây nguy hiểm cho sự an toàn của mọi người.
"Những lĩnh vực như xây dựng, hàng không hay lái xe đều có rủi ro. Ngoài ra, tôi muốn nói rằng, làm việc với trẻ em, làm việc tại nhà trẻ, làm việc với người khuyết tật, làm việc trong ngành khách sạn, làm việc ở cơ sở chăm sóc sức khỏe tuyến đầu, đều mang đến những rủi ro. Quan điểm của chúng tôi tại DACA là việc người sử dụng lao động có thể đánh giá rủi ro và có chính sách về ma túy tại nơi làm việc thực sự phải tùy thuộc vào lĩnh vực họ đang làm việc."
Tiến sĩ Broadley cho biết mặc dù kết quả xét nghiệm dương tính không đồng nghĩa với việc say cần sa, nhưng đó là rủi ro mà một số ngành không thể chấp nhận được.
“Chúng tôi không biết liệu điều đó có nghĩa là người đó bị suy giảm sức khoẻ hay không, chúng tôi không biết họ sử dụng cần sa khi nào, nhưng với tất cả những điều chưa biết và rủi ro, chúng tôi cần ưu tiên sức khỏe và an toàn nghề nghiệp lên trên hết. Đây không phải là về việc chúng tôi đánh giá mọi người, họ có quyền đến gặp bác sĩ, có quyền sử dụng bất cứ thứ gì họ cần, và được kê toa bất cứ thứ gì họ cần, để giải quyết các vấn đề sức khỏe của mình. Nhưng chúng tôi thì không thể chịu đựng được những rủi ro từ chuyện đó."
Cảnh sát tiến hành kiểm tra ma túy bên đường có mặt ở khắp nước Úc.
Tại Lãnh thổ Thủ đô Canberra, việc xét nghiệm ma tuý thật sự khó khăn vì chính phủ Canberra đã hợp pháp hóa việc sở hữu cần sa cá nhân từ năm 2020.
Chủ tịch Hiệp hội Cảnh sát Liên bang Úc, Alex Caruana, thừa nhận có những hạn chế đối với chế độ xét nghiệm ma tuý hiện tại.
"Toàn bộ lý do mà chúng tôi tiến hành kiểm tra ma túy ở bên đường là để kiểm tra xem người lái xe có bị suy yếu vì ma tuý hay không và do đó họ có gây ra mối đe dọa cho sự an toàn của những người khác đi trên đường hay không. Tuy nhiên, tôi nghĩ khoa học cần bắt kịp, hoặc luật pháp cần phải bắt kịp, và cần phải có một phương cách mạnh mẽ hơn để kiểm tra ma tuý, xem xét một số người có bị say hoặc bị suy giảm sức khỏe hay không."
Vì vậy, có cách nào tốt hơn để kiểm tra việc bị say cần sa không?
Tiến sĩ McCartney nói rằng không có một cuộc xét nghiệm nào là hoàn hảo, nhưng đó là vấn đề họ đang nghiên cứu.
"Hiện tại không có hệ thống xét nghiệm hoàn hảo nào, bạn biết đấy, các cuộc kiểm tra ma túy bên đường có những hạn chế, các cuộc kiểm tra mức độ tỉnh táo tại nơi làm việc, hay tại hiện trường, hoặc kiểm tra hành vi cũng đều có những hạn chế. Kiểm tra mức độ tỉnh táo thường được sử dụng ở những nơi chẳng hạn như Hoa Kỳ, mọi người có thể được yêu cầu thực hiện một số nhiệm vụ nhất định - đứng bằng một chân, chạm vào mũi, đại loại như vậy. Bạn biết đấy, chúng tôi hy vọng hướng tới một loại bài kiểm tra hành vi tốt hơn, tôi đoán vậy, sử dụng công nghệ nhiều hơn, những nhiệm vụ xét nghiệm hành vi nhận thức được vi tính hóa."
Tiến sĩ McCartney cho biết sự kết hợp giữa các bài kiểm tra nhận thức và dấu hiệu sinh học có thể cho kết quả tốt nhất.
"Vì vậy, bạn cần một số dữ liệu hành vi nhất quán, và không bị ảnh hưởng bởi quá nhiều vấn đề khác. Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu có thể kết hợp một bài xét nghiệm dấu hiệu sinh học với một bài kiểm tra hành vi, có thể cho chúng ta kết quả đáng tin cậy nhất, nên nếu bạn không thực hiện tốt bài kiểm tra hành vi, họ sẽ cho bạn kiểm tra dịch miệng."
Cảnh sát kiểm tra nhiều loại chất ma tuý, nhưng không phải tất cả, trên đường bộ.
Ông Caruana nói mặc dù một cảnh sát có thể nói với một người là họ không đủ sức khỏe để lái xe, nhưng đôi khi họ không thể làm gì được gì cả.
"Nó đặt các cảnh sát vào tình thế khó khăn, chẳng hạn nếu họ gọi ai đó tấp vào lề đường, và rõ ràng là thấy người đó đang bị ảnh hưởng bởi ma tuý, nhưng lại không thể hiện trong kết quả xét nghiệm. Sau đó, viên cảnh sát đó thực sự khó có thể nói với người đó rằng, anh đi đi, vì rõ ràng họ đang gây ra mối đe dọa cho công chúng, nhưng anh ta cũng không thể yêu cầu người đó ở lại, và chúng ta cần phải làm gì đó. Đó là phần còn thiếu sót."
Trong khi đó, có ý kiến cho rằng dược liệu cần sa nên được điều trị giống như bất kỳ loại thuốc nào khác.
Ông Ettershank cho biết tình trạng suy giảm THC có thể so sánh với các loại thuốc kê đơn khác.
"Nó phải được đối xử giống như bất kỳ loại thuốc nào khác. Bởi vì khi bạn nhìn vào bảng tác hại, hoặc khi bạn nhìn vào mức độ suy giảm sức khoẻ, thì thực tế là cần sa ở mức độ khá thấp. Vì vậy, bạn hoàn toàn có thể sử dụng hợp pháp, trong khi đó với opioid, với benzodiazepin và thuốc chống trầm cảm, thậm chí với thuốc kháng histamine, tất cả những thứ đó đều gây suy yếu sức khoẻ hơn nhiều so với chất THC trong cần sa. Đối với tất cả các loại thuốc khác, chúng tôi nói rằng mối quan hệ giữa bệnh nhân và bác sĩ là một sự xét nghiệm thích hợp, để đảm bảo an toàn dù ở nơi làm việc hay trên đường bộ.”
Tiến sĩ Broadley cho biết để giữ an toàn cho nơi làm việc, có thể cần phải kiểm tra các loại thuốc theo toa khác.
"Thành thật mà nói, tôi nghĩ có lẽ chúng ta cần phải suy nghĩ lại thậm chí cả một số loại thuốc khác. Tôi nghĩ điều thực sự quan trọng là không phân biệt đối xử với một số người sử dụng một số loại thuốc nhất định."
Tiến sĩ Lee cho biết việc kiểm tra rượu và ma túy chỉ là một yếu tố được xem xét về độ an toàn tại nơi làm việc.
"Chúng tôi đề nghị các nơi làm việc áp dụng cái mà chúng tôi gọi là phương pháp tiếp cận 'phù hợp với công việc'. Chúng ta biết rằng rượu và các loại ma túy khác ảnh hưởng đến khả năng thực hiện công việc của mọi người, nhưng còn có rất nhiều nguyên nhân khác như mệt mỏi, các vấn đề về sức khỏe tâm thần , một số loại thuốc họ có thể đang dùng, căng thẳng khi làm việc nữa, không mấy khó khăn khi chúng ta hiểu rằng ai đó đang mệt mỏi, rằng họ không hiệu quả và có thể họ sẽ bị đưa về nhà hoặc giao cho họ những nhiệm vụ nhẹ nhàng hơn trong ngày."
