Thủ tướng Úc, Anthony Albanese, chụp ảnh cùng Tổng thống Nam Dương (Indonesia), Joko Widod,o tại Nhà Đô đốc, Sydney Thứ Ba, ngày 4 tháng 7 năm 2023 (Hình ảnh AAP/Pool, Lisa Maree Williams). Ảnh: LISA MAREE WILLIAMS/AAPIMAGE

AUSTRALIA - Tổng thống Nam Dương (Indonesia), Joko Widodo, đã gặp Thủ tướng Anthony Albanese tại Sydney, trong chuyến thăm ba ngày tới Úc. Hai bên đã thảo luận về thương mại, biến đổi khí hậu, an ninh và thị thực. Tuy nhiên, những lo ngại của Indonesia xung quanh thỏa thuận tàu ngầm hạt nhân AUKUS vẫn còn.

Tổng thống Indonesia Joko Widodo và Thủ tướng Úc Anthony Albanese đã đến thăm các địa điểm ở Sydney.

Nhưng chương trình nghị sự không chỉ giới hạn ở một chuyến tham quan đến bến cảng, hay vỗ về những con hổ Sumatra tại Sở thú Taronga.

Các nhà lãnh đạo thảo luận về thương mại, biến đổi khí hậu, an ninh và thị thực trong cuộc gặp song phương.

Giám đốc Trung tâm Luật pháp, Hồi giáo và Xã hội Indonesia tại Đại học Melbourne, Giáo sư Tim Lindsey, cho biết Úc đã không thành công trong việc thiết lập mối quan hệ kinh tế chặt chẽ với Nam Dương.

"Tại thời điểm này, thật không may, Úc phần lớn thua kém về mặt kinh tế ở Indonesia. Vào năm 2021, chúng ta là đối tác thương mại lớn thứ 13 của nhau.”

“Đây là một chặng đường dài về quy mô, nhưng còn tệ hơn nếu bạn nhìn vào đầu tư nước ngoài của Úc, Indonesia xếp thứ 27 về điểm đến cho đầu tư nước ngoài của Úc và Indonesia là nguồn đầu tư nước ngoài lớn thứ 38 của Úc.”

“Vì vậy, không có nhiều tiến triển giữa hai nước, mặc dù chúng ta ở gần nhau."

Nhưng các biện pháp mới có thể thay đổi điều đó.

Hai nước đã ký kết một quỹ trị giá 50 triệu đô-la để mở ra việc đầu tư vào các doanh nghiệp tập trung vào khí hậu và năng lượng sạch của Nam Dương.

Thủ tướng Anthony Albanese cho biết chính phủ của ông sẽ tạo điều kiện dễ dàng hơn cho người Nam Dương đến Úc với mục đích kinh doanh.

Thủ tướng Anthony Albanese nói "Để hỗ trợ mở rộng liên kết kinh doanh và thương mại, người Indonesia sẽ được cấp thị thực kinh doanh gia hạn từ ba đến năm năm. Chúng tôi sẽ ưu tiên những người có hộ chiếu điện tử Indonesia truy cập cổng thông minh của chúng tôi.”

“Chúng tôi cũng sẽ sắp xếp để người Nam Dương có thể tiếp cận thị thực du lịch thường xuyên. Điều này mang lại thị thực có giá trị 10 năm, tạo ra sự khác biệt to lớn và loại bỏ những trở ngại quan liêu đối với mối quan hệ thân thiết hơn của chúng ta.”

Nhưng mối quan hệ với Indonesia đã trở nên khó khăn hơn với việc ký kết thỏa thuận tàu ngầm hạt nhân AUKUS.

Giáo sư Lindsey nói rằng thỏa thuận của Úc với Hoa Kỳ và Anh để mua tàu ngầm hạt nhân nhằm chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương có thể có khả năng phá vỡ mối quan hệ của Úc với nước láng giềng gần nhất.

"Họ coi AUKUS và QUAD cùng vai trò của Úc trong đó là một điều đáng lo ngại.”

“Người ta lo ngại rằng AUKUS và QUAD có thể gây bất ổn cho khu vực, cụ thể điều mà Tổng thống Jokowi nói là ông muốn AUKUS và QUAD hỗ trợ hòa bình và ổn định trong khu vực thông qua can dự chứ không phải thông qua ngăn chặn và các chính sách nhắm vào Trung Quốc.”

“Vì vậy, giống như nhiều quốc gia Đông Nam Á khác, tổng thống Indonesia khá lo lắng về AUKUS."

Bộ trưởng Ngoại giao Penny Wong cho biết chính phủ sẽ cởi mở với Indonesia về AUKUS.

Bà Penny Wong nói "Rõ ràng là Nam Dương rất muốn hiểu những gì chúng tôi đang làm. Họ muốn đảm bảo việc không phổ biến vũ khí hạt nhân được tuân thủ, nghĩa là vật liệu hạt nhân không được phép phổ biến.

“Chúng tôi rất ý thức về lợi ích của Nam Dương. Chúng tôi có chung động lực. Cả hai bên muốn có một khu vực hòa bình và ổn định.”

“Chúng tôi có được năng lực tàu ngầm mới và tham gia AUKUS với mục tiêu đó, giống như chúng tôi tham gia rất sâu vào trung tâm của khu vực, đó là ASEAN. Chúng tôi sẽ tiếp tục minh bạch với Indonesia."

Cuộc gặp của ông Widodo với Anthony Albanese là lần cuối cùng trước khi nhiệm kỳ tổng thống của ông kết thúc vào năm tới.

Giáo sư Lindsey nói rằng chuyến thăm là một chuyến chia tay, sẽ không có nhiều tác động.

"Tôi không nghĩ cuộc gặp này thực sự quan trọng đến thế bởi vì Tổng thống Jokowi chưa bao giờ đặc biệt hào hứng về mối quan hệ với Úc. Đây chỉ là chuyến thăm đầu tiên của ông ấy tới Úc sau ba năm rưỡi.”

“Không giống như người tiền nhiệm của ông, Susilo Bambang Yudhoyono, người coi mối quan hệ giữa Úc và Nam Dương là đặc biệt, Jokowi thì không.”

“Mối quan hệ mà Úc có lực kéo và đòn bẩy khá hạn chế có thể được cải thiện dưới thời tổng thống tiếp theo, nhưng cũng có thể trở nên tồi tệ hơn."