Quyền hạn của ủy viên chống tham nhũng, Ann Vanstone, đã bị giảm đáng kể. (ABC News: Michael Clements)

NAM ÚC - Các viên chức nhà nước đã được thông báo rằng họ không còn được yêu cầu bắt buộc phải báo cáo hành vi sai trái và hành vi không trung thực tại nơi làm việc, khi luật mới khống chế cơ quan giám sát chống tham nhũng của Nam Úc có hiệu lực.

Dự luật của một thành viên nghị viện nhằm giảm đáng kể quyền hạn của ủy viên độc lập của ủy ban chống tham nhũng (ICAC,) Ann Vanstone, đã Nghị viện thông qua với sự ủng hộ nhất trí cách đây hai tuần, sau khi dành được sự ủng hộ của cả chính phủ và phe đối lập.

Sự thay đổi luật này - có hiệu lực từ thứ Năm tuần - có nghĩa là bà Vanstone chỉ có thể điều tra các cáo buộc tham nhũng, không được điều tra các hành vi sai trái hoặc hành vi không trung thực.

Trong khi bà Vanstone từ chối có ý kiến bình luận về những sự thay đổi này,  bà bày tỏ sự nghi ngờ sâu sắc ngay sau khi dự luật được thông qua, nói rằng thẩm quyền điều tra tham nhũng đã bị "suy giảm".

Các cuộc điều tra về hành vi sai trái và hành vi không trung thực hiện thuộc trách nhiệm của Thanh tra viên Tiểu bang Nam Úc (SA Ombudsman), trong khi Văn phòng Liêm Chính Công (Office for Public Integrity - OPI) đã được lấy ra khỏi quyền tài phán của Ủy Ban Chống Tham Nhũng (ICAC).

Ủy Ban Chống Tham Nhũng hiện chỉ có thể điều tra các vấn đề nghi ngờ tham nhũng được văn phòng liêm chính công - OPI - báo cáo và định nghĩa về tham nhũng đã được thu hẹp.

Thông tin công khai trên trang web của ICAC hiện đã lỗi thời, và 18 nhân viên của văn phòng này đã được chuyển sang văn phòng OPI, hiện do một người giữ quyền giám đốc đứng đầu.

Ủy viên chống bất bình đẳng, Jodeen Carney, nói rằng những thay đổi xảy ra trong "chớp mắt". (ABC News)

Hơn 100,000 nhân viên khu vực công cũng đã nhận được email từ Erma Ranieri, ủy viên phụ trách việc làm lãnh vực công, cho biết rằng mặc dù họ "vẫn có trách nhiệm" báo cáo hành vi sai trái hoặc hành vi không trung thực nhưng không còn là sự bắt buộc nữa.

Email có đoạn nêu rõ "Các nhân viên trong lãnh vực công cũng không còn bị bắt buộc phải báo cáo hành vi sai trái hoặc hành vi không trung thực trong hành chính nhà nước".

"Tuy nhiên, vì lợi ích của lĩnh vực của chúng ta và cộng đồng Nam Úc mà chúng ta phục vụ, tôi khuyến khích bạn vẫn nên báo cáo bất kỳ vi phạm nào trong những vấn đề này cho văn phòng liêm chính công - OPI."

Ủy viên chống bất bình đẳng, Jodeen Carney, đã chỉ trích tốc độ ban hành luật thay đổi, đặc biệt là trong bối cảnh Nghị viện từ chối xây dựng quy tắc ứng xử cho các Nghị sĩ bất chấp một báo cáo đáng gây lo lắng về sự phổ biến của hành vi quấy rối tình dục.

Bà Carney nói "Thành thật mà nói, thật đáng kinh ngạc là ICAC có thể thực hiện những thay đổi với tốc độ cực nhanh, nhưng, không thể đạt được tiến bộ nào liên quan đến việc xem xét lại hành vi quấy rối tại nơi làm việc của nghị viện, một đánh giá đã được hoàn thành trong tám tháng".

"Không có kế hoạch hành động và không có quy tắc ứng xử, nhưng họ có thể thay đổi hành động của ICAC trong nháy mắt. Tôi nghĩ điều đó cho chúng ta biết điều gì đó về các ưu tiên.”

"Đó là một màn trình diễn không ấn tượng của các thành viên Nghị viện. Sự khác biệt không thể rõ ràng hơn – bản báo cáo về cơ bản là phải cung cấp một nơi làm việc an toàn. Điều đó dường như không phải là ưu tiên của các thành viên nghị viện."

Bộ trưởng Ngân khố, Rob Lucas, và Lãnh đạo Phe Đối lập Peter Malinauskas, hôm thứ Năm tuần, đã bảo vệ việc triển khai các thay đổi, với việc ông Lucas phản bác các đề xuất dự luật "đã được gấp rút thông qua" tại Nghị viện.

Ông nói "Trừ khi ai đó có thể đưa ra bất kỳ bằng chứng nào cho thấy có một vấn đề nghiêm trọng - và tôi chưa thấy bất kỳ vấn đề nào - thì không có vấn đề gì,"

"Nếu có thủ tục giấy tờ cần được thu xếp gọn gàng, thì hãy cứ làm như vậy. Có rất nhiều thời gian để giải quyết bất kỳ vấn đề cụ thể nào kể từ khi luật được thông qua.”

"Dự luật thực sự đã được đưa ra một tháng hoặc lâu hơn trước cuộc thảo luận vào tuần đó trong Hội đồng Lập pháp (Legislative Council)."

Ông Malinauskas mô tả đạo luật này là "một công việc được thực hiện trong nhiều tháng".

Ông nói: “Nghị viện đã thực hiện đúng quy trình để xem xét các thay đổi khác nhau đối với luật ICAC.”

"Chính quyền nên cung cấp tất cả các nguồn lực cần thiết."