Chính phủ liên bang sẽ thử nghiệm thẻ phúc lợi không dùng tiền mặt mới tại các cộng đồng có hoàn cảnh khó khăn. Ảnh: AAP

AUSTRALIA - Chính phủ Albanese từng hứa lúc bầu cử liên bang rằng sẽ loại bỏ thẻ trợ cấp xã hội không rút tiền mặt vốn gây nhiều tranh cãi. Một vài nhà ủng hộ hoan nghênh biện pháp này nhưng nhiều người khác không đồng ý, họ lo sợ việc bãi bỏ thẻ không rút tiền mặt sẽ dẫn đến hậu quả bất lợi cho cộng đồng.

Chính phủ vừa tung ra dự luật nhằm loại bỏ thẻ trợ cấp không rút tiền mặt.

Thẻ này được ra mắt từ năm 2016, dưới thời chính phủ Turnbull, và khiến 80% thu nhập của người sử dụng thẻ đi thẳng vào thẻ này mà không thể lãnh tiền mặt.

Thẻ này chỉ được sử dụng trong một vài trường hợp, chủ yếu nhằm ngăn ngừa người sử dụng thẻ mua rượu, ma tuý hoặc cá cược, cũng như không cho họ dùng tiền mặt.

Một hình thức quản lý thu nhập khác là thẻ Basicscard, được giới thiệu từ năm 2007, tại vùng kiểm soát Lãnh thổ Bắc Úc, dưới thời chính phủ Howard.

Ông Hayden Patterson, Giám đốc Điều hành một Liên minh Thế giới của Nghiệp đoàn các công nhân bị thất nghiệp nói.

Thẻ Basicscard ban đầu được sử dụng không bắt buộc mà được sử dụng một cách tự nguyện, trừ khi có những trường hợp liên quan đến toà án thì việc dùng thẻ trợ cấp xã hội không rút tiền mặt mới trở thành bắt buộc, thẻ này giữ tiền trợ cấp của một người được nhận trợ cấp và chỉ được triển khai tại một vài khu vực mà thôi. Thẻ có mục tiêu nhằm giảm bớt tội phạm, rượu chè và cờ bạc, cũng như một vài hoạt động tương tự.

Thẻ Basicscard giữ 50% thu nhập của người dùng, và cũng giống như Thẻ Trợ cấp Không tiền mặt, nó ngăn không cho người dùng mua một vài món hàng nhất định.

Chính phủ Lao động từng lên án kịch liệt chương trình thẻ trợ cấp không rút tiền mặt này.

Vày nay Tổng trưởng Dịch vụ Xã hội Amanda Rishworth đã đề ra một dự luật trước hạ viện nhằm loại bỏ thẻ này vĩnh viễn.

Lao động muốn vấn đề an ninh về xã hội và trợ cấp trở thành một mạng lưới an toàn mạnh mẽ, hỗ trợ những người Úc bất lợi khi cần thiết, chứ không kỳ thị họ giống như chính phủ tiền nhiệm.

Đạo luật nếu được thông qua sẽ khiến 17 ngàn người đang sử dụng thẻ được thoát ra khỏi chương trình này vào đầu tháng Chín tới.

Nhưng những ai sống tại lãnh thổ Bắc Úc và vùng Cape York vẫn bị đặt dưới sự kiểm soát thu nhập, mà chính phủ nói sẽ có thêm sự tham vấn để giải quyết.

Những ai vẫn muốn dùng thẻ không rút tiền mặt sẽ được tham gia một cách tự nguyện và được chuyển sang thẻ Basicscard.

Chương trình này từng bị chỉ trích và gây nhiều tranh cãi, những người phê bình cho rằng thẻ này nhắm mục tiêu vào các cộng đồng Thổ dân và kỳ thị những người sử dụng thẻ trợ cấp.

Ông Hayden Patterson nói nhiều khu vực nơi thẻ này thử nghiệm có đông cư dân là người Thổ dân.

Ban đầu thẻ này chủ yếu được áp dụng tại những khu vực đông người Thổ dân, và đa số là tại các miền quê, điều này có nghĩa rằng nhiều người dùng thẻ trợ cấp đã bị vi phạm nghĩa vụ về lãnh trợ cấp hoặc khoản trợ cấp của họ đã bị tạm ngưng.

Tuy nhiên không phải ai cũng vui mừng trước sự thay đổi này, trong đó có giám đốc điều hành Quỹ Wunan, ông Ian Trust.

Từng có những vấn đề trong các cộng đồng này, khi tiền trợ cấp của họ bị quấy nhiễu, giống như một kiểu ngược đãi người cao niên, ở đó người lãnh trợ cấp bị quấy rối và bị lạm dụng món tiền họ được trợ cấp. Thẻ này là một biện pháp bảo vệ để họ có thể giữ được tiền của mình.

Tuy nhiên ông nói chương trình thẻ trợ cấp không rút tiền mặt đã trở nên thiếu hiệu quả trong những năm gần đây.

Nó có hiệu quả với một số người và một số nhóm, cũng như khi nó mới được ban hành thì đã tỏ ra rất hiệu quả, tuy nhiên qua thời gian đã cho thấy những sự vô hiệu của thẻ đối với một vài nhóm, họ bắt đầu học được cách lách thẻ này, chẳng hạn bạn biết đấy, có người từng xuất hiện tại các cây xăng và nói với khách hàng đổ xăng là tôi giúp anh đổ xăng đầy bình, đổi lại anh đưa tiền mặt cho tôi nhé.

Tổng trưởng Rishworth nói bà đã được tham vấn về các vấn đề này khi bà đến thăm những cộng đồng đang sử dụng thẻ, nhưng bà cho rằng đó cũng là nguyên nhân thôi thúc hệ thống này phải thay đổi.

Có những chuyện đã xảy ra trong các cộng đồng như Kununurra tại Đông Kimberley, tại đó thẻ không rút tiền mặt đã được áp dụng nhưng vẫn không thể giảm bớt vấn đề nghiện rượu, thay vào đó, thẻ càng khuyến khích người ta tìm đủ mọi cách để có tiền mặt, và nhìn chung khiến người ta ngày càng tồi tệ hơn.

Hồi tháng trước Văn phòng Kiểm toán Quốc gia đã phát hiện chính phủ tiền nhiệm không thể chứng minh được sự hiệu quả của chương trình này, trong việc góp phần làm giảm bớt các vấn đề trong xã hội.

Phúc trình nói Bộ Dịch vụ Xã hội, cơ quan điều hành chương trình, đã không thể đưa ra các kết qủa mục tiêu, và không đáp ứng được mục đích mà chương trình đề ra.

Tuy nhiên Thượng nghị sĩ đảng Country Liberal tại Lãnh thổ Bắc Úc, bà Jacinta Nampijimpa Price, người ủng hộ chương trình này cho rằng điều đó không có nghĩa là thẻ không có hiệu quả.

Tôi đã từng nói chuyện với nhiều phụ nữ dùng thẻ này, những phụ nữ Thổ dân nói bà đã có thể cai nghiện cờ bạc và cai rượu, cũng như bảo đảm bà có thêm thức ăn trong tủ lạnh cho con cái. Một phụ nữ không phải Thổ dân nói bà đã có thể từ bỏ thói quen dùng ma tuý đá.

Chính phủ cần một số phiếu nhất định để có thể thông qua dự luật tại hạ viện.

Đảng Xanh từng cho biết họ cực lực phản đối thẻ này, vì vậy họ có thể bỏ phiếu để thông qua việc bãi bỏ thẻ.

Như vậy cuối cùng chính phủ Lao động còn cần một dân biểu độc lập ủng hộ dự luật để n1o được thông qua.

Chính phủ nói các chương trình quản lý thu nhập từ trợ cấp sẽ được thảo luận và tham vấn với các cộng đồng trong thời gian tới.