Một hình ảnh được cung cấp cho thấy các loại súng bị thu giữ bởi Cơ quan đăng ký vũ khí Tiểu bang NSW, Biệt Đội Raptor thuộc Nha Chỉ Huy Chống Tội phạm Tiểu bang và Văn Phòng  Tình báo Tiểu bang (State Crime Command’s Raptor Squad and the State Intelligence Unit). Nguồn: AAP / PR IMAGE

AUSTRALIA - Gần ba thập kỷ sau vụ thảm sát ở Port Arthur tại Tasmania, chính phủ Úc công bố kế hoạch quốc gia về việc đăng ký súng, và khoảng 160 triệu đô-la sẽ được chi trong 4 năm nhằm tăng cường an toàn của cộng đồng và cảnh sát nhiều hơn nữa.

Năm 2023, cảnh sát Matthew Arnold và Rachel McCrow, cùng với người hàng xóm Alan Dare, đã bị bắn chết tại Wiemballa, một khu đất nông thôn ở Queensland.

Cái chết của họ đã tiếp thêm sinh lực cho nỗ lực trên toàn quốc về việc đăng ký súng.

Giờ đây, chính phủ đang biến điều đó thành hiện thực, trong lúc cả nước kỷ niệm 28 năm thảm kịch từng là chất xúc tác ban đầu cho cuộc cải cách súng đạn ở Úc: vụ thảm sát Port Arthur xảy ra vào ngày 28 tháng 4 năm 1996.

Bộ trưởng Tư pháp Úc, Mark Dreyfus, nói  “Hệ thống đăng ký súng quốc gia sẽ giúp cảnh sát biết loại súng nào có trong cộng đồng, chúng ở đâu và ai sở hữu chúng... Hệ thống đăng ký súng quốc gia sẽ giúp kết nối thông tin về súng của liên bang, tiểu bang và vùng lãnh thổ, đồng thời chia sẻ thông tin đó với các sở cảnh sát tiểu bang trên toàn quốc.”

Chính phủ Albanese sẽ chi hơn 160 triệu đô-la trong vòng 4 năm để thiết lập cơ quan đăng ký vào năm 2028.

Khoản đầu tư này sẽ có sự hợp tác của mọi chính phủ tiểu bang và vùng lãnh thổ ở Úc, tất cả đều đồng ý trong cuộc họp nội các quốc gia gần đây nhất vào tháng 12.

Và giống như thỏa thuận về súng ban đầu, tổ chức đăng ký súng quốc gia cũng nhận được sự ủng hộ rộng rãi của lưỡng đảng liên bang.

Đối với Nghị sĩ Đảng Tự do Dan Tehan, muộn còn hơn không.

“Đây là điều mà chúng tôi đã nỗ lực thực hiện trong một thời gian dài. Tất cả các tiểu bang và vùng lãnh thổ đều tham gia là điều rất đáng hoan nghênh.”

Ông Dan Tehan cho biết Liên đảng mong muốn việc đăng ký được khai triển trong khung thời gian ngắn hơn.

“Chúng tôi muốn hệ thống này được áp dụng ngay ngày mai, nhưng việc kết hợp các hệ thống từ mỗi tiểu bang và vùng lãnh thổ lại với nhau cần có thời gian."

Ông Mark Dreyfus cũng cho biết có rất nhiều điều phải làm liên quan đến việc tạo cơ sở dữ liệu mới.

“Sẽ mất bốn năm vì sự phức tạp mà tôi đã đề cập. Có một số tiểu bang đang chuyển từ hệ thống trên giấy sang hệ thống kỹ thuật số. Các tiểu bang khác tiên tiến hơn. Để tất cả các hệ thống đó có thể liên kết với nhau là công việc rất phức tạp, chúng tôi cần nâng cấp để giải quyết vấn đề này.”

Trong lúc hệ thống đăng ký được hoan nghênh rộng rãi, vẫn có những câu hỏi tại sao lại mất quá nhiều thời gian để giới thiệu hệ thống này.

Chuyên gia về súng Rebecca Peters nói với SBS vào năm 2021 rằng đã có những lo ngại kể từ vụ thảm sát Port Arthur về những sơ hở trong thỏa thuận súng ống quốc gia và các tiểu bang sửa đổi luật súng ống.

Cựu thủ tướng John Howard, người thúc đẩy các cuộc cải cách ban đầu sau thảm sát Port Arthur, trong bài phát biểu nhân kỷ niệm 25 năm vụ thảm sát, đã cho biết không có thay đổi đáng kể nào và sự ủng hộ đối với luật súng ống mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Trong khi đó, các tiểu bang vẫn duy trì cam kết bảo đảm an toàn.

Vào năm 2023, Tây Úc đã đề xuất một cuộc cải tổ mang tính lịch sử đối với luật súng ống, theo đó sẽ áp dụng giới hạn số lượng súng mà bất kỳ người có giấy phép nào cũng có thể sở hữu.

Cảnh sát trưởng Paul Papalia cho biết vào thời điểm đó sự thay đổi này được thúc đẩy bởi sự gia tăng mạnh mẽ quyền sở hữu súng trên toàn tiểu bang - và những lo ngại về nạn trộm cắp.

"Điểm mấu chốt là kể từ năm 2009, khi hệ thống cấp phép sử dụng súng của chúng tôi được thay đổi, số lượng súng ở Tây Úc đã tăng khoảng 60%... Trong 5 năm qua, 1.769 khẩu súng đã bị đánh cắp ở Tây Úc, tương đương với 1 khẩu súng bị đánh cắp mỗi ngày."

Bộ trưởng Mark Dreyfus cũng có quan điểm tương tự về vấn đề an toàn.

Ông nói rằng mặc dù hệ thống đăng ký mới này không đề cập đến sở hữu súng bất hợp pháp nhưng luật súng của Úc luôn bảo vệ con người khỏi bị tổn hại.

Bộ trưởng Tư pháp cho biết phải mất gần ba thập kỷ mới đưa ra cải cách mới nhất này chỉ vì tính phức tạp của công việc này.

“Công bằng mà nói thì phải mất ba thập kỷ vì đây là một công việc phức tạp. Mỗi tiểu bang và vùng lãnh thổ chịu trách nhiệm về luật sử dụng súng của riêng mình. Mỗi tiểu bang và lãnh thổ có những cách sắp xếp khác nhau về đăng ký súng, cấp phép. Cần rất nhiều thời gian để liên kết tất cả các chính quyền tiểu bang và vùng lãnh thổ... Và sự kiện gây sốc ở Wiemballa là chất xúc tác."