Sự phục hồi của nước Úc cần thêm sự hổ trợ, thêm nhiều dự án nhà ở xã hội. Nguồn: Pixabay Patty Jansen

Lần đầu tiên chính quyền tiểu bang NSW tung ra chiến lược gia cư cho tiểu bang, vạch ra tầm nhìn 20 năm về một kế hoạch gia cư toàn diện, trong đó hứa hẹn cải thiện kế hoạch nhà chính phủ tốt hơn cho NSW. Mục tiêu chung trong chiến lược của Bộ Gia cư NSW là tăng trưởng về nhu cầu nhà ở tại Greater Sydney (Vùng Đại Sydney) có thể cần thêm tới 1 triệu ngôi nhà mới trước năm 2041, cũng như nhắm đến những ảnh hưởng của COVID-19 lên lĩnh vực nhà ở.

Chiến lược Housing 2041 của tiểu bang NSW

Chiến lược về nhà ở mới đệ trình hồi tuần rồi của chính phủ NSW đưa ra cái nhìn bao quát về các vấn đề đang xảy ra và đề nghị một số giải pháp hữu ích.

Đây là chiến lược gia cư có tầm nhìn dài hạn lần đầu tiên của tiểu bang, cùng với sự ra đời của chính sách chuyển đổi từ thuế trước bạ sang thuế đất, cũng như Chương trình hành động của chính quyền NSW từ 2020-21 có thể dẫn đến một cuộc cải cách hệ thống nhà ở lớn lao.

Chiến lược Housing 2041 đề ra những sáng kiến nhằm dẫn đến kết quả về gia cư tốt hơn cho người dân tiểu bang bao gồm:

-Tiếp cận dự liệu tốt hơn, bao gồm việc chính phủ tung ra công cụ Government Property Index (GPI) – một công cụ bản đồ trực quan online giúp tăng thêm tính minh bạch của các tài sản công cũng như khuyến khích đầu tư tư nhân vào các mảnh đất của chính phủ. 

-Tận dụng tốt hơn quỹ đất công do chính phủ sở hữu và thông tin tốt hơn về các loại hình nhà ở mới, sự thuê mướn đất cũng như các mô hình chuyển giao sở hữu.

-Thắt chặt quan hệ giữa các hội đồng địa phương, lĩnh vực nhà chính phủ và các nhà phát triển bất động sản trong sáng kiến mới thự nghiệm về giải pháp nhà ở.

Nhìn chung, kế hoạch gia cư 2041 hứa hẹn sẽ có kết quả ngay lập tức và chú trọng đến các vấn đề nguồn cung về nhà ở, sự đa dạng, giá cả phải chăng và bền vững.

Chiến lược Gia cư 2041 có ý nghĩa gì với lĩnh vực nhà chính phủ?

Một điểm mới mà các nhà phân tích cho là yếu tố tích cực, đó là chiến lược gia cư hứa hẹn sẽ “trẻ hoá” lĩnh vực nhà chính phủ.

Một chiến lược tích cực khác là việc cải cách hệ thống quản trị và phân phối nhà ở xã hội – trong đó là sự ra đời của một hội đồng tư vấn nhà ở và một ban mới trong chính phủ nhằm áp dụng chiếc lược gia cư này. 

Tuy nhiên, ngoài ra rất ít số liệu cho biết chính phủ sẽ chi tiêu cho lĩnh vực nhà ở xã hội như thế nào. Mặc dù đây là vấn đề thuộc Ngân sách nhưng trong công bố Ngân sách tiểu bang hồi tháng 11/2020, chi tiêu trực tiếp trong lĩnh vực này vẫn không thay đổi.

Bài phân tích trên trang mạng The Fifth Estate cho biết hiện nay, chính sách mở rộng nhà ở xã hội và nhà giá rẻ tại NSW đã bị quá hạn từ lâu, nhưng đáng nhắc đến vì nó có thể thúc đẩy sự phục hồi kinh tế cho tiểu bang. Chính phủ vừa cam kết tối đa 400 triệu đô la cho khoản dự phòng mới bổ sung (trong khi phần lớn 900 triệu đô la cam kết trong lĩnh vực này là dùng để cải tạo dự án cũ thay vì xây dựng dự án nàh chính phủ mới).

Quan điểm này của NSW hoàn toàn trái ngược với Dự án Xây dựng Nhà ở Big Housing Build của chính quyền tiểu bang Victoria – với khoản đầu tư kỷ lục 5,4 tỷ đô la trong 4 năm để xây hơn 12.000 nhà ở xã hội và nhà ở giá rẻ - như tiểu bang này đã công bố vào cuối năm ngoái.

Không chỉ hành động của NSW vẫn ít ỏi hơn khi so sánh với Victoria trong lĩnh vực nhà chính phủ, mà lĩnh vực này còn bị thâm hụt tài chánh có hệ thống gần 1 tỷ đô la mỗi năm, trong việc duy trì sự hiệu quả và hữu ích của các nhà ở xã hội hiện có (số liệu Independent Pricing and Regulatory Tribunal 2017). Chiến lược Housing 2041 vẫn không khắc phục tình trạng này.

Thay vào đó, các nhà phân tích nói điều báo hiệu là chính quyền NSW đang bán bớt quỹ đất công và bán bớt nhà ở xã hội nhằm giúp tài trợ cho sự hiện đại hóa và thay thế bằng hệ thống cho thuê nhà ở xã hội.

Tuy nhiên, bài báo cho rằng đây là một cách tiếp cận thiển cận, sẽ dẫn đến sự thất thoát quỹ đất công nhiều hơn nữa cũng như sẽ dẫn đến sự di dời trên diện rộng đối với những người thuê hiện tại, vốn đang ở trong những khu vực hấp dẫn các nhà đầu tư phát triển bất động sản.