Trung tâm Giam Giữ Villawood, Sydney. Ảnh: AAP

AUSTRALIA - Các nhóm nhân quyền cho biết Úc đang phải đối mặt với sự xấu hổ trên trường quốc tế sau khi một giám sát viên của Liên Hợp Quốc buộc phải hủy bỏ chuyến thăm các trung tâm giam giữ người nhập cư của đất nước. Nhóm Phòng chống Tra tấn của Liên Hợp Quốc đổ lỗi cho chính quyền New South Wales và Queensland từ chối cấp quyền truy cập không hạn chế cho LHQ. Nhưng hai tiểu bang phủ nhận họ đã cản trở các thanh tra viên.

Đó là một quyết định gây tranh cãi, bị Ủy viên Nhân quyền, Lorraine Finlay, lên án.

"Tôi nghĩ việc này gửi đi một thông điệp khủng khiếp. Đó là một quyết định vô cùng đáng thất vọng nhưng thật không may, quyết định này không bất ngờ và cũng không xứng đáng."

Các giám sát viên của Liên Hợp Quốc đã đình chỉ chuyến thăm của họ tới các trung tâm giam giữ người nhập cư của Úc vào tháng 10 năm ngoái sau khi chính phủ Queensland và New South Wales từ chối cho họ toàn quyền tiếp cận.

Giờ đây, LHQ đã từ bỏ hoàn toàn chuyến tham quan trong một động thái mà Thượng nghị sĩ Đảng Xanh của Úc David Shoebridge nói rằng Úc để lại sự đáng ngờ về mặt hợp tác.

Thượng nghị sĩ Đảng Xanh, David Shoebridge, nói “Đó là một kết quả thực sự tồi tệ đối với Úc. Nó đặt Úc vào một nhóm riêng biệt mà chúng tôi không muốn tham gia. Hai tiểu bang duy nhất bị ủy ban tra tấn của Liên Hợp Quốc chấm dứt chuyến thăm vì thiếu quyền truy cập.”

"Hai quốc gia duy nhất trên thế giới là Rwanda và Úc. Và đó không phải là nhóm mà Úc nên tham gia."

Trong một tuyên bố, nữ chủ tịch của ban Phòng chống Tra tấn Suzanne Jabbour nói rằng mặc dù có sự hợp tác tốt từ Chính phủ Liên bang nhưng không có lựa chọn nào khác ngoài việc chấm dứt chuyến thăm vì vấn đề tiếp cận không hạn chế tới tất cả những nơi giam giữ ở hai tiểu bang vẫn chưa được giải quyết.

Bà Jabbour cho biết những gì Tiểu ban quan sát được sẽ được chia sẻ với chính quyền tiểu bang càng sớm càng tốt và sẽ cho phép việc liên lạc liên tục với Chính phủ Úc.

Thủ tướng Anthony Albanese đã tránh xa cuộc tranh cãi.

"Đó là quyết định của các chính phủ tiểu bang. Tôi có một chính phủ quốc gia để điều hành cùng với các đồng viện trong nội các của mình và tôi sẽ tiếp tục giải quyết các vấn đề liên bang."

Chuyến thị sát bị hủy bỏ đã gây thêm áp lực buộc Úc phải thực hiện các cam kết giám sát của mình theo giao thức tùy chọn của Liên Hợp Quốc đối với các công ước chống tra tấn - một hiệp ước quốc tế được gọi là Opcat được chính phủ Liên đảng trước đó phê chuẩn lần đầu vào năm 2017.

Ry Atkinson từ Tổ chức Ân xá Quốc tế Úc cho biết vị thế toàn cầu của đất nước đang bị đe dọa.

"Úc thậm chí không thể đáp ứng các nghĩa vụ theo hiệp ước của mình khi nói đến việc mở cửa các nơi giam giữ để kiểm tra. Điều đó thực sự làm hoen ố danh tiếng của Úc trên trường quốc tế, chắc chắn như vậy."

Phát ngôn viên của Tổng trưởng tư pháp liên bang Mark Dreyfus nói rằng mặc dù quyết định của Tiểu bang là đáng tiếc, nhưng nó không phản ánh cam kết của Chính phủ trong việc thúc đẩy nhân quyền và đáp ứng các nghĩa vụ của OPCAT.