Những thay đổi của Đảng Lao động về cách đánh thuế lương hưu đã gây ra sự phẫn nộ ở một số bộ phận cộng đồng. Nguồn: SBS

AUSTRALIA - Những thay đổi của Đảng Lao động về cách đánh thuế lương hưu đã khiến một số cộng đồng náo động. Chánh sách này không mới, vậy thì tại sao nó lại gây ầm ỉ, và những thay đổi này thực sự có ý nghĩa gì?

Ở Úc, bạn buộc phải tiết kiệm một phần thu nhập của mình vào cái gọi là lương hưu superannuation, gọi ngắn gọn là super.

Mỗi lần bạn được trả lương, tối thiểu 11,5% tiền lương của bạn sẽ được đưa vào quỹ đầu tư, mà bạn có thể sử dụng khi nghỉ hưu.

Không phải lúc nào cũng như vậy - trước những năm 1990, điều này phụ thuộc vào công việc bạn làm hoặc thỏa thuận bạn đã có với ông chủ của mình về việc ai sẽ được nhận super.

Nhưng vào năm 1992, cựu Thủ tướng Đảng Lao động Paul Keating đã thay đổi điều đó.

"Thưa Ngài Chủ tịch Nghị viện, lần đầu tiên trong lịch sử của chúng ta, người dân Úc bình thường sẽ có thể tích lũy một khoản tiền tiết kiệm kha khá cho lúc nghỉ hưu của họ nhờ vào các chánh sách của Lao động và điều này đi trước cả các cải cách đang diễn ra ở các nước công nghiệp tiên tiến khác."

Quỹ hưu trí bắt buộc Mandatory superannuation giúp giải quyết hai vấn đề - bảo đảm mọi người có tiền để sống thoải mái khi nghỉ hưu và giảm áp lực tài chánh cho ngân sách liên bang. Nếu mọi người tiết kiệm đủ tiền, họ sẽ không phải phụ thuộc vào phúc lợi chẳng hạn như tiền xã hội cấp dưỡng cho người già.

Cách thức đánh thuế quỹ hưu bổng khác với thu nhập thông thường, như nhà kinh tế Brendan Coates từ Viện Grattan giải thích:

"Bất kỳ khoản đóng góp nào vào quỹ hưu bổng đều bị đánh thuế ở mức 15% đối với hầu hết mọi người. Các khoản thu nhập từ đầu tư trong quỹ, dù là cổ tức hay lãi từ trái phiếu hoặc tiền gửi có kỳ hạn, cũng bị đánh thuế 15% trong thời gian làm việc. Khi nghỉ hưu, mức thuế này giảm xuống 0%."

Tuy nhiên, có một số ngoại lệ đối với quy tắc này. Những người có thu nhập cao phải trả 30% thuế cho một số khoản đóng góp, và chỉ có 2 triệu đô-la đầu tiên trong quỹ hưu bổng được miễn thuế khi nghỉ hưu.

Khi bạn bán thứ gì đó trong quỹ hưu trí của mình và kiếm được khoản lãi vốn, thì khoản đó phải chịu thuế 10%.

Hai năm trước, Tổng trưởng Ngân khố Jim Chalmers đã công bố kế hoạch tăng thuế đối với một số số dư quỹ hưu trí.

"Tôi tin rằng người Úc sẽ coi sự thay đổi này là khiêm tốn, hợp lý và công bằng."

Và sau chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử, Đảng Lao động đang rục rịch thực hiện những thay đổi.

Nhưng Phó lãnh đạo Đảng cấp tiến Liberal, Ted O'Brien, thì không thích điều đó.

"Tôi xin nói rõ quan điểm của Liên Đảng về vấn đề này. Thuế hưu liễm của Đảng Lao động rất lớn và rất dở."

Kế hoạch của Đảng Lao động là tăng gấp đôi số tiền thuế phải trả cho thu nhập từ quỹ hưu liễm đối với số dư trên 3 triệu đô-la.

Hiện tại, số tiền thu nhập đó bị đánh thuế ở mức 15%.

Con số này sẽ giữ nguyên đối với số dư dưới 3 triệu đô-la, nhưng bất kỳ khoản thu nhập nào trên số tiền đó sẽ bị đánh thuế ở mức 30%.

"Điều này tạo ra sự khác biệt có ý nghĩa đối với ngân sách và giúp chúng tôi tài trợ cho một số ưu tiên khác. Tất cả là để bảo đảm rằng hệ thống hưu liễm công bằng hơn, bền vững hơn."

Hiện tại, khoảng 80.000 người Úc - hoặc 0,5% những người có tài khoản hưu liễm của Úc, sẽ bị ảnh hưởng.

Nhưng nó không được lập chỉ mục, nghĩa là mỗi năm khi lạm phát và tiền lương tăng, nhiều người sẽ phải trả thêm thuế.

Phần gây tranh cãi khác của kế hoạch là nó sẽ được áp dụng cho các khoản lãi chưa thực hiện.

Khi bạn đầu tư tiền, nếu khoản đầu tư đó có giá trị hơn số tiền bạn bỏ ra, thì giá trị của nó sẽ tăng lên.

Nhưng khoản lãi từ khoản đầu tư đó sẽ không được thực hiện cho đến khi nó được bán - và nó sẽ bị đánh thuế 10% sau khi việc bán đó diễn ra.

Đảng Lao động đề xuất rằng những khoản lãi đó sẽ bị đánh thuế tước khi tài sản được bán.

Liên Đảng không hài lòng về điều đó.

"Việc đưa ra các khoản lãi vốn chưa thực hiện sẽ là một thảm họa đối với nền kinh tế Úc."

Cách thức hoạt động của nó là chánh phủ sẽ xem xét giá trị tiền hưu trí của bạn và so sánh với năm trước.

Bất kỳ khoản tăng nào trong số dư trên 3 triệu đô-la sẽ bị đánh thuế 30%, bất kể khoản tăng đó là do các khoản lãi đã thực hiện hay chưa thực hiện.

Tất cả số tiền dưới 3 triệu đô-la sẽ giữ nguyên mức thuế như trước đây.

Đã có những lo ngại cho các chủ doanh nghiệp, bao gồm cả nông dân, những người đôi khi có trang trại hoặc các tài sản lớn khác trong quỹ hưu trí tự quản của họ, bởi vì nếu giá trị trang trại của họ tăng lên, họ sẽ phải tìm tiền để trả thêm thuế trong khi họ vẫn sở hữu nó chứ chưa bán nó.

Trước đây, họ sẽ không phải trả tiền cho đến khi họ bán trang trại, khi họ có thể có trong tay nhiều hơn với các tài sản thanh khoản.

Tổng trưởng Ngân khố Jim Chalmers cho biết đánh thuế vào thu nhập chưa thực hiện là cách duy nhất để tính thêm thuế đối với một số tài khoản hưu liễm.

"Bộ Tài chánh đã khuyến nghị chúng tôi tính toán thu nhập chưa thực hiện. Từ nhiều năm qua, chúng tôi đã tạo cơ hội cho mọi người đề xuất các cách khác nhau trong việc tính khoản thu đó, nhưng không ai có thể nghĩ ra cách nào."

Đối với Đảng Lao động, những thay đổi này sẽ làm tăng doanh thu và ngăn chặn việc quỹ hưu trí trở thành nơi lưu trữ tài sản ít bị đánh thuế, như ông Coates từ Viện Grattan giải thích.

"Thông thường, người nghỉ hưu không sử dụng hết số tiền trong quỹ hưu bổng của mình. Thực tế, nhiều người trong số họ tiếp tục tiết kiệm, khiến số dư trong quỹ hưu bổng tăng lên sau khi nghỉ hưu. Điều này dẫn đến việc quỹ hưu bổng trở thành một "kế hoạch thừa kế được chánh phủ trợ cấp", không đúng với mục đích ban đầu là hỗ trợ tài chánh cho người nghỉ hưu."

Chánh phủ kỳ vọng các quy tắc mới sẽ áp dụng cho tất cả các tài sản từ ngày 1 tháng Bảy năm nay, mặc dù luật vẫn chưa được Nghị viện thông qua.