Ảnh: Bởi brownpau được cấp phép theo CC BY 2.0

Bệnh gây đau đớn, đi kèm với một số biến chứng và rất phổ biến. Cơn đau được mô tả là nhức nhối, nóng rát, như bị đâm hoặc giống như bị sốc. Và ngay cả khi bạn đã khỏi bệnh, cứ năm người thì có đến một người bị đau dây thần kinh herpetic dài hạn, cơn đau tiếp tục có thể kéo dài từ vài tháng đến vài năm sau đó.

Nếu bạn trên 50 tuổi, rất có thể virus gây bệnh zona (tiếng Anh là shingles) đã ẩn nấp trong hệ thống thần kinh của bạn.

Bệnh zona là do cùng một loại vi-rút gây bệnh thủy đậu: herpes zoster.

Giáo sư Robert Booy, là chuyên gia về bệnh truyền nhiễm của Đại học Sydney, nói "Bệnh zona là một bệnh nhiễm trùng do siêu vi khuẩn đặc biệt ảnh hưởng đến da ở thân hoặc trên mặt. Nó xảy ra vì trước đây bạn đã từng mắc bệnh thủy đậu và sau đó virus ẩn náu nhiều năm trong hệ thống thần kinh của bạn. Hầu như tất cả mọi người đều đã mắc bệnh thủy đậu trước đó. Bệnh zona ảnh hưởng đến một phần ba người Úc trong suốt cuộc đời của họ. Bệnh zona là một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng. Nó ảnh hưởng đến con người vì nó không chỉ có thể gây đau cấp tính, đau nhức cục bộ, sưng tấy và phồng rộp mà còn có thể gây đau lâu dài như."

Cơn đau do bệnh zona rất nặng - thường được mô tả là cơn đau tồi tệ nhất một người từng trải qua.

Wendy Dare đã 64 tuổi khi bệnh zona ảnh hưởng đến cuộc sống bà:

"Mức độ đau bắt đầu trong vài ngày đầu không đáng kể, và tôi không thể nói rằng nó gây suy nhược theo bất kỳ cách nào, nhưng đó là lúc ban đầu thôi. Ở vùng trên ngực của tôi, nó là một cơn đau như dao đâm, đau rát. Thực ra là đau mọi thứ. Tôi đã gặp bác sĩ nhiều lần vì khó ngủ, đặc biệt nếu có vật gì chạm vào. Việc có thể mặc quần áo là cả một thử thách, nó tốn khá nhiều công sức và khá khó chịu trong thời gian dài."

Một quan niệm sai lầm phổ biến là nếu ai đó có lối sống lành mạnh thì họ sẽ có ít nguy cơ mắc bệnh zona.

Điều đó không đúng. Khoảng một trong ba người sẽ phát triển bệnh zona trong suốt cuộc đời của họ.

Một quan niệm sai lầm khác là bạn chỉ có thể mắc bệnh zona một lần trong đời. Điều đó cũng không đúng.

Giáo sư Booy cho biết khi mọi người già đi, họ có nhiều nguy cơ mắc chứng đau dây thần kinh sau Herpetic hơn - cơn đau có thể kéo dài nhiều năm.

"Đau dây thần kinh postherpetic là cơn đau mà bạn gặp phải sau bệnh zona. Nó kéo dài ít nhất ba tháng và ở một số người trong nhiều năm, khoảng 10 đến 20% những người đã từng mắc bệnh zona sẽ tiếp tục bị đau dây thần kinh Herpetic: đau ở vị trí phát ban do bệnh zona. Nguy cơ đó càng tăng lên khi bạn càng lớn tuổi. Vì vậy, nếu bạn ở độ tuổi bảy mươi hoặc tám mươi và mắc bệnh zona, bạn có thể có 20% nguy cơ bị đau kéo dài hàng tháng và đôi khi thậm chí nhiều năm sau phát ban ban đầu."

Giulia Jones là Giám đốc điều hành của Painaustralia, một cơ quan vận động hoạt động nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống của những người đang phải sống chung với cơn đau cấp tính.

Bà cho biết bệnh zona gây ra sự đau đớn đáng kể cho cộng đồng người Úc.

"Vấn đề với cơn đau là nó gây hạn chế cho bệnh nhân. Nó khiến họ phải về nhà, nó khiến họ ngại đi đây đi đó và hoạt động. Và đặc biệt tôi nghĩ rằng cơn đau do bệnh zona gây ra là điều dễ hiểu đối với mọi người. Nó khiến họ ở trong nhà nhiều hơn nữa, và chúng tôi muốn thấy bất kỳ thay đổi nào đối với các hệ thống hỗ trợ sức khỏe con người, điều đó sẽ làm tăng khả năng tham gia, hoạt động thể chất, năng động trong lực lượng lao động và duy trì khát vọng của họ. Tôi không muốn thấy mọi người nghỉ hưu sớm. Tôi không muốn thấy cuộc sống của mọi người bị giảm sút trong những điều kiện như thế này và chúng tôi sẽ hoan nghênh những gì sẽ cải thiện cuộc sống cho họ."

Từ ngày 1 tháng Mười một, Chương trình Tiêm chủng Quốc gia (National Immunisation Program, viết tắt là NIP) của Chính phủ sẽ bao gồm vaccine Shingrix để ngăn ngừa bệnh zona và đau dây thần kinh Herpetic.

Đây là loại vaccine chết, có nghĩa là nó không thể nhân bào trong cơ thể và gây bệnh, ngay cả ở những người có hệ miễn dịch yếu.

Vaccine có tác dụng bảo vệ trong 10 năm và hiệu quả hơn vaccine hiện có trong Chương trình Tiêm chủng Quốc gia.

NIP sẽ cung cấp Shingrix cho bất kỳ ai trên 65 tuổi, cho Thổ dân và người dân đảo Torres Strait trên 50 tuổi và cho những cá nhân bị suy giảm miễn dịch từ 18 tuổi trở lên với tình trạng có 'nguy cơ cao' mắc bệnh zona.

Bà Giulia Jones hoan nghênh động thái này.

"Đây thực sự là một khởi đầu tốt để giúp mọi người tiếp tục cuộc sống làm việc của họ, giữ cho gia đình của họ luôn bên nhau, năng động và hài lòng, đồng thời nuôi dạy thế hệ tiếp theo trở thành những người lao động tuyệt vời. Bệnh tật vẫn xảy ra với con người, nhưng chúng ta có thể làm một điều gì đó tiến bộ hơn ở đất nước này thay vì lẫn tránh như những gì chúng ta thấy."

Các chuyên gia kêu gọi mọi người trò chuyện trong gia đình giúp nâng cao nhận thức về mức độ đau đớn và suy nhược của bệnh zona để tìm sự hỗ trợ thích hợp.