.jpg)
Các tài liệu mới tiết lộ rằng GFG Alliance, cựu chủ sở hữu nhà máy thép Whyalla, đã nợ quá hạn khi lò cao nấu thép của công ty này tạm thời đóng cửa vào tháng Ba năm 2024. ( ABC News: Brant Cumming )
NAM ÚC - Các tài liệu mới cho thấy Chính quyền tiểu bang Nam Úc đã theo đuổi công ty GFG Alliance để đòi tiền thuê đất khai thác quặng mỏ chưa trả kể từ đầu năm ngoái — và đã nhiều lần đe dọa sẽ đình chỉ giấy phép khai thác của công ty này.
Các thư từ qua lại, được công bố hôm cuối tháng Hai vừa qua, theo Đạo luật Tự do Thông tin, đã tiết lộ rằng chủ sở hữu cũ của nhà máy thép Whyalla đã nợ quá hạn khi các hỏng hóc của lò cao luyện thép khiến nhà máy tạm thời đóng cửa trong tháng Ba năm 2024.
Các tài liệu này được công khai theo yêu cầu của ứng cử viên Thượng viện Rex Patrick của đảng Jacqui Lambie Network, người cho rằng chính quyền nên hành động sớm hơn để đưa nhà máy thép này vào tình trạng phải bị quản lý tài chánh.
Nhưng Bộ trưởng Năng lượng và Khai khoáng, Tom Koutsantonis, cho biết chính quyền đã hành động "vào đúng thời điểm thích hợp để lấy nhà máy thép khỏi GFG".
Ông nói, "Những tài liệu này phù hợp với mọi điều mà chính quyền đã nói trong một thời gian dài."
Nhà máy thép này đã buộc phải phá sản vào tuần trước sau khi nghị viện tiểu bang thông qua luật cá biệt.
Hãng tin ABC có tin hiểu rằng các chủ nợ của nhà máy thép Whyalla cũng đang bị nhà máy này nợ hơn 1 tỷ đô-la.
Trong số 1 tỷ đô-la đó, GFG Alliance tuyên bố họ và các công ty con, là những chủ nợ lớn nhất của nhà máy thép - dưới hình thức các nhà thầu riêng biệt và mỏ than Tahmoor ở New South Wales -đang nợ 500 triệu đô-la.
Theo các tài liệu tòa án do hãng tư vấn tài chính KordaMentha đệ trình vào ngày 27/02, hơn 1.000 nhân viên của công ty OneSteel Manufacturing, là công ty con của GFG, điều hành nhà máy thép, cũng bị nợ "hơn 100 triệu đô-la" tiền lương, tiền trợ cấp, theo luật định.
Cộng sự Sebastian Hams của hãng tư vấn KordaMentha cho biết trong một bản tuyên thệ rằng, “Dựa trên các cuộc điều tra sơ bộ về sổ sách và hồ sơ của công ty OneSteel, Ban Quản Lý đã xác định rằng OneSteel hiện đang sử dụng 1.487 nhân viên trực tiếp”,
“Ước tính các khoản tiền lương và trợ cấp theo luật định của những nhân viên đó (lao động trực tiếp và lao động gián tiếp), bao gồm nghỉ phép hàng năm, nghỉ phép dài hạn, tiền chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, và tiền trợ cấp thôi việc, vượt quá 100 triệu đô-la.”
.jpg)
Ứng cử viên Thượng viện Tiểu bang Nam Úc, ông Rex Patrick. ( ABC News: Che Chorley )
Tính hình nợ được tiết lộ
Các tài liệu cho thấy công ty OneSteel Manufacturing, công ty con của GFG, lần đầu tiên đã yêu cầu hoãn trả tiền thuê đất khai mỏ vào ngày 1 tháng Hai năm 2024.
Cuối tháng đó, Bộ Năng lượng và Khai thác khoáng sản (Department for Energy and Mining - DEM) đã từ chối yêu cầu này, và thông báo với công ty này rằng họ sẽ không được cấp bất kỳ "gia hạn" thêm nào.
Bộ này cho biết các khoản thanh toán phải được thực hiện trong vòng 45 ngày, và nếu không thực hiện, "có thể xem xét các hành động leo thang và các hành động pháp lý tiếp theo".
Vào cuối ngày thứ 45, vào tháng 4/2024, bộ này cho biết trong một lá thư gửi cho công ty OneSteel rằng chỉ có một phần số tiền nợ đã được chi trả.
OneSteel muốn có một lịch trả nợ dần dần, trong đó đề xướng trả toàn bộ tiền thuê đất còn nợ trước ngày 30 tháng 6/2024.
Bộ này đồng ý, nhưng một lần nữa, cho biết họ có quyền đình chỉ giấy phép khai thác mỏ.
Vào tháng 5/2024, giám đốc điều hành của DEM, khi đó là Paul Heithersay, nhắc nhở rằng OneSteel đã được gia hạn nhiều lần nhưng vẫn nợ tiền — và hiện bộ trưởng đang "xem xét một lịch trình pháp lý phù hợp".
.jpg)
Các tài liệu có được theo quyền tự do thông tin cho thấy thông tin liên lạc của chính quyền Nam Úc về nhà máy thép Whyalla. ( ABC News: Che Chorley )
Tiến sĩ Heithersay yêu cầu OneSteel cung cấp thông tin tài chính bao gồm tóm tắt về "nguồn và mục đích sử dụng" của các quỹ trong mười tháng qua.
Để ứng phó với mối đe dọa lần thứ hai về việc đình chỉ giấy phép, công ty này cho biết vào tháng 9/2024 rằng họ đã không trả tiền thuê đất khai mỏ do "gián đoạn hoạt động, giá thấp và sản lượng bán ra giảm".
Bộ trưởng Tài chính, Stephen Mullighan, phát biểu trước nghị viện tiểu bang vào ngày 24 tháng 9/2024 rằng GFG đang nợ tiền, mô tả đây là "vấn đề nghiêm trọng đối với tiểu bang".
Vào ngày 17 tháng 10/2024, ông Koutsantonis cho biết trong một lá thư gửi công ty này rằng, ông đã quyết định không đình chỉ giấy phép vào thời điểm đó.
Trong tuyên bố gửi tới hãng tin ABC hôm 27/02/2025 vừa qua, ông Koutsantonis cho biết chính phủ đã "làm rõ rằng ông Sanjeev Gupta phải trả các khoản nợ của mình — đặc biệt là các khoản nợ cho các doanh nghiệp nhỏ ở Whyalla".
Ông Koutsantonis cho biết: "Đầu năm ngoái, chính quyền đã nói chuyện với công ty GFG về việc khất nợ , tuy nhiên GFG vẫn tiếp tục trả nợ sau thời hạn đó".
"Trên thực tế, điều này không có gì bất thường – công ty GFG đã từng được báo về việc chậm trả nợ nhiều lần trong nhiều năm, kể cả dưới thời chính quyền đảng Tự do trước đây.”
" Tuy nhiên, phải đến cuối năm ngoái, việc GFG trả nợ cho chính quyền mới dừng hẳn."
.jpg)
Một loạt tài liệu về nhà máy thép Whyalla đã được thu thập thông qua luật quyền tự do thông tin. ( ABC News: Che Chorley )
Câu hỏi về thời điểm vỡ nợ
Ông Patrick cho biết các tài liệu cho thấy chính quyền đã biết về "tình hình tài chính tồi tệ" của GFG từ đầu tháng 2/2024 - "và có thể lâu hơn thế nữa".
Ông cho biết nhà máy thép này đáng lẽ phải được đưa vào tình trạng bị quản lý tài chánh cách đây sáu tháng.
Ông nói: "Nếu chính quyền làm như vậy, chúng ta có thể tránh được tình trạng tiền nợ bị tích lũy, mất việc làm, và gây lo lắng cho người dân".
Ông Koutsantonis cho biết chính quyền đã hành động vì lợi ích tốt nhất của Whyalla và của tiểu bang.
Ông cho biết trong tuyên bố rằng: "Nếu chúng tôi hành động không phù hợp với pháp luật, hoặc một thỏa thuận rằng tình trạng vỡ nợ này có thể được tài trợ đầy đủ, chúng tôi sẽ lẽ đã dừng các mỏ khoáng sản và buộc phải đóng cửa các nhà máy thép".
"Nếu ông Gupta có bất kỳ ý định nào cho rằng chính quyền chuẩn bị đưa OneSteel vào tình trạng bị quản lý tài chánh, ông ấy có thể hành động để ngăn chặn điều đó.”
"Đó là lý do tại sao phải có một luật được ban hành và phải được thông qua nhanh chóng trong những hoàn cảnh đặc biệt như vậy."
.jpg)
Roger Jordan, người điều hành một doanh nghiệp truyền thông vệ tinh và vô tuyến ở Whyalla. ( ABC News: Che Chorley )
Dân cư địa phương Whyalla đáp lời
Roger Jordan là chủ sở hữu của công ty Whyalla SkyVision, chuyên cung cấp thiết bị truyền thông cho nhà máy thép.
Ông hoan nghênh sự can thiệp của chính quyền tiểu bang, và cho biết các doanh nghiệp và công nhân ở địa phương đã có phản ứng tích cực.
Ông nói "Về mặt giả thuyết, sự việc có thể đã xảy ra theo cách khác, nhưng mọi chuyện đã xảy ra theo thực tế như hiện nay",
"Chúng ta có thể chỉ trích, có thể phàn nàn, nhưng thực sự chúng ta cần tập trung vào Whyalla ngay lúc này, và chúng ta cần tập trung vào kết quả tốt nhất.”
"Tôi nghĩ Thủ tướng đã chịu rất nhiều áp lực và ông ấy đã đạt được một kết quả khá tốt, và tôi chắc chắn rằng sẽ luôn có một vài vấn đề cần giải quyết, nhưng tôi nghĩ đó là điều tốt nhất mà chúng ta có thể mong đợi."
Ông cho biết, ông nghĩ các doanh nghiệp nhỏ tại địa phương đã bị "đẩy đến bờ vực" nhưng trọng tâm bây giờ nên là "tập hợp lại" để "làm cho Whyalla tốt đẹp trở lại".
Ông nói, "Tôi nghĩ tất cả chúng ta cần ủng hộ Thủ hiến của mình… Tôi nghĩ ông ấy xứng đáng được ghi nhận công trạng vì mọi việc ông đã làm, và tôi nghĩ nhìn chung chúng ta sẽ vượt qua khó khăn và mọi dấu hiệu tôi nhận được hiện nay đều rất tích cực".
