Triệu chứng chính của Zona là mẫn đỏ sau thành mụn nước. Nguồn: Getty Images

Đây là một căn bệnh phổ biến ảnh hưởng đến ít nhất 120.000 người Úc mỗi năm và dẫn đến các triệu chứng lâu dài cho khoảng 25 đến 30% các trường hợp.

Bà Maxine Evans đang trên đường về nhà sau một kỳ nghỉ gia đình thì lưng bà bắt đầu đau mà không rõ lý do. Về tới nhà thì thấy xuất hiện vài nốt mẩn ngứa nhỏ li ti. Đó chỉ mới là sự khởi đầu của thử thách mà bà ấy trải qua.

Tôi thực sự bị ốm vào cuối tuần và sốt rất cao, nhưng tôi chỉ nghĩ 'mình không khỏe', cho đến khi tôi cho bạn gái thấy mình có những mẩn đỏ trên ngực, thì cô ấy là một y tá nói, 'bạn bị bệnh Zona' rồi."

Bệnh này còn gọi là Shingles (ở Việt Nam gọi là Giời leo). Đó là một cú sốc đối với bà Evans, lúc đó đã 55 tuổi.

"Tôi nghĩ đây là bệnh của người già, bạn biết đấy, và tôi thậm chí còn không biết rằng đó là do vi rút thủy đậu. Vì vậy, khi tôi được thông báo rằng mình bị giời leo, tôi phân trần tôi đã già đâu, nhưng họ nói tuổi tác không quan trọng."

Giáo sư Robert Booy là một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm từ Đại học Sydney. Ông cho biết bệnh Zona ảnh hưởng đến ít nhất 120.000 người Úc mỗi năm và phổ biến nhất ở những người trên 50 tuổi hoặc có hệ thống miễn dịch yếu.

"Khả năng mắc bệnh tăng lên rất nhiều từ độ tuổi 50, và thậm chí còn hơn thế nữa ở tuổi 60, 70 và 80. Nếu bạn sống đến 80 tuổi, bạn có 50% rủi ro mắc bệnh , vì vậy đó là một bệnh lý khá phổ biến."

Giáo sư Booy cho biết bệnh zona là một bệnh nhiễm siêu vi khuẩn bắt đầu từ thời thơ ấu giống như bệnh thủy đậu.

"Sau đó, vi rút có thể ẩn náu trong hệ thống thần kinh của bạn, trong tủy sống hoặc trong não của bạn, và sau nhiều thập niên, nó có thể quay trở lại khi bạn gặp vấn đề, như bạn bị căng thẳng hoặc bạn bị nhiễm trùng khác làm suy yếu hệ thống miễn dịch của bạn."

Ông cho biết đây là những triệu chứng điển hình:

"Bạn bắt đầu thấy ngứa trên cơ thể, sau đó nó phát triển thành một nốt mẩn nhỏ và sau đó thành mụn nước, trông giống như mụn nhọt. Và những mụn nước đó có thể rất ngứa và rất đau. Đó là triệu chứng chính. Bạn cũng có thể cảm thấy hơi mệt mỏi, nhưng phát ban chính là dấu hiệu cho biết bạn đã mắc bệnh zona."

Bà Maxine Evans nói rằng cơn đau của cô ấy rất kinh khủng.

"Tôi giống như bị quỷ ám vậy, con quỷ cứ chọc phá bạn bất cứ khi nào nó muốn, liên tục phá bằng cái nóng như dao nhọn chọc ngoáy bên trong bạn và nó cứ tiếp tục không bao giờ dừng lại."

Giáo sư Robert Booy cho biết giống như với nhiều bệnh do vi rút gây ra, bệnh zona càng được phát hiện sớm thì việc điều trị càng hiệu quả.

"Nếu bạn phát hiện sớm, hãy đến gặp bác sĩ đa khoa và họ có thể khám cho bạn và xác định mức độ nghiêm trọng và đưa ra phương pháp điều trị bạn cần. Có những loại thuốc kháng vi-rút có thể được sử dụng, rất hữu ích và cũng có thuốc giảm đau, điều đó có thể rất hữu ích."

Nhưng Giáo sư Robert Booy nói rằng cho dù được điều trị hết, một số vẫn có thể bị những biến chứng lâu dài.

"Hầu hết mọi người hồi phục khá tốt, nhưng một số ít, 25 hoặc 30%, gặp các vấn đề liên tục trong ít nhất ba tháng, đặc biệt là với cơn đau, và điều đó có thể dẫn đến trầm cảm, cuối cùng phải nhờ đến thuốc chống trầm cảm và thuốc giảm đau vì cơn đau có thể rất nghiêm trọng."

Maxine Evans là một trong những người như vậy. Bà ấy hiện đang sống với chứng đau dây thần kinh sau khi bị Giời leo là loại đau mãn tính.

"Tôi bị suy nhược đến mức không muốn ra ngoài, bởi vì mặc quần áo cũng đau, và bạn biết đấy, nếu muốn đi tham gia một buổi sinh hoạt gia đình, bạn cố gắng đến đó, nhưng rồi quá mệt mỏi và bạn bị đau như trúng đạn. Mọi người chỉ không thể hiểu tại sao bạn lại bị giời leo. Vì vậy, nó khiến bạn cảm thấy sốc thực sự và buồn lắm."

Bà Evans cho biết bà đã thử dùng thuốc giảm đau, nhưng không thể chịu đựng được những tác dụng phụ của thuốc nên bà phải ngừng thuốc giảm đau sau khoảng hai tuần. Giáo sư Robert Booy nói rằng phòng bệnh hơn chữa bệnh.

"Có vắc-xin thủy đậu cho trẻ sơ sinh và trẻ em, rất hiệu quả. Và một khi bạn đã tiêm vắc-xin đó khi còn nhỏ, khả năng mắc bệnh Zona của bạn có thể giảm. Tuy nhiên, có một loại vắc-xin đặc biệt dành cho những người từ 50 tuổi trở lên để ngừa bệnh này mà bạn có thể yêu cầu từ bác sĩ gia đình của mình."