.jpg)
Thủ hiến Peter Malinauskas trở lại Nghị viện Tiểu bang Nam Úc để đối mặt với nhiều vấn đề chính, được thúc đẩy sau khi Đảng Lao động giành chiến thắng trong hai cuộc bầu cử bổ khuyết vào năm ngoái. (ABC News: Carl Saville)
NAM ÚC - Khi cuộc bầu cử cấp tiểu bang chỉ còn hơn 13 tháng nữa, các chính trị gia tiểu bang Nam Úc đang hướng đến một năm quan trọng.
Thủ hiến Peter Malinauskas làm việc trở lại tại nghị viện tiểu bang vào hôm ngày 4/02 với đa số phiếu lớn hơn so với hồi đầu năm 2024, được thúc đẩy bởi chiến thắng trong hai cuộc bầu cử bổ khuyết, trong khi Lãnh đạo phe đối lập, Vincent Tarzia, đang hy vọng có một khởi đầu mới sau một năm khó khăn.
Khi nghị viện tiểu bang trở lại làm việc vào hôm ngày 4/02 vừa qua cho tuần họp đầu tiên của năm, sau đây là bốn vấn đề mà các đảng lớn phải đối mặt trong năm 2025.
Tương lai của Whyalla đang được chú ý
Thủ tướng không hề che giấu mối quan tâm của mình đối với nhà máy thép Whyalla.
Nhà máy sản xuất thép, đang gặp khó khăn, này đã gặp nhiều vấn đề trong suốt năm 2024, bao gồm hai lần đóng cửa lò nấu quặng thép kéo dài nhiều tháng khiến hoạt động sản xuất thép bị đình trệ và gây thiệt hại hàng triệu đô-la cho công ty GFG Alliance.
.jpg)
Tương lai của nhà máy thép Whyalla dự kiến sẽ là vấn đề chính đối với các đảng phái lớn ở tiểu bang Nam Úc trong năm nay. (ABC News: Che Chorley)
Lò cao nấu quặng sắt đã khởi động lại vào đầu tháng Một vừa rồi nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi về khả năng tài chính của nhà máy.
Chính quyền tiểu bang cũng đã tìm kiếm lời khuyên của chuyên gia tài chính hồi năm ngoái trong trường hợp nhà máy thép bị mất khả năng chi trả.
Hôm ngày 3/02, khi được hỏi về chương trình nghị sự của chính quyền tiểu bang vào năm 2025, ông Malinauskas đã đề cập đến nhà máy thép đầu tiên.
Ông nói, "Bất chấp tin tốt về việc lò cao nấu thép đã hoạt động trở lại và hoạt động sản xuất thép hiện đang diễn ra tại nhà máy, chúng tôi vẫn thấy tình hình có thể nói là bấp bênh",
"Tôi lo ngại về khả năng của GFG trong việc hiện thực hóa mọi tham vọng, mà chúng ta biết rằng, họ có và chắc chắn là chúng ta có, với tư cách là chính quyền đối với việc chuyển đổi nhà máy thép.”
"Đây là một thách thức mà tôi nghĩ sẽ tiếp tục đòi hỏi sự chú ý, và nỗ lực, của chính quyền trong phạm vi chúng ta có thể ra tay gắng sức, xét cho cùng thì đây không phải là tài sản công."
.jpg)
Nhà máy thép Whyalla đã gặp phải nhiều vấn đề trong năm 2024. (ABC News: Brant Cumming)
Một cuộc khủng hoảng đang diễn ra đối với nhà máy thép này trước cuộc bầu cử có thể khiến Đảng Lao động đau đầu, vì tương lai của nhà máy thép có liên quan chặt chẽ đến kế hoạch của chính quyền về một nhà máy, trị giá 593 triệu đô-la tại Whyalla, sản xuất hydrogen bằng công nghệ điện phân.
Chính quyền hy vọng nhà máy vẫn chưa được xây dựng sẽ cung cấp hydrogen sản xuất từ năng lượng tái tạo (hydrogen xanh) cho nhà máy thép để có thể khử thán khí cac-bon cho các hoạt động sử dụng nhiều carbon của chính nhà máy thép.
Nhưng vẫn còn những câu hỏi dai dẳng về việc liệu số tiền 593 triệu đô-la cho nhà máy hydrogen sẽ tăng lên do lạm phát hay không — và liệu GFG Alliance có thể hỗ trợ quá trình chuyển đổi sang hoạt động không phát thải thán khí cho các hoạt động của mình hay không.
.jpg)
Sanjeev Gupta là trung tâm trong các kế hoạch tương lai của chính quyền Nam Úc về việc sản xuất hydrogen. (ABC News: Che Chorley)
Tom Koutsantonis, là Bộ trưởng Năng lượng và Khai khoáng, cho biết Tổng giám đốc điều hành và chủ tịch của GFG Alliance, ông Sanjeev Gupta, hiện "gần như là trung tâm của tham vọng hydrogen của chúng tôi".
Ông nói với đài phát thanh ABC Radio Adelaide rằng "Vấn đề của chúng tôi là ở cả hai khía cạnh: chúng tôi đang chứng kiến chi phí leo thang trên khắp cả nước, và ông Sanjeev Gupta cùng những vấn đề mà ông ấy đang phải đối mặt",
"Đối với chúng tôi, câu hỏi mà chúng tôi đang xem xét hiện tại là, những công việc quan trọng là những công việc mà chúng tôi hiện đang đối mặt tại Whyalla.”
"Whyalla là một thành phố quá lớn và không thể nào để nó thất bại".
Nhưng trong khi ông Koutsantonis cho biết nhà máy hydrogen sẽ giúp thúc đẩy quá trình khử cac-bon trong tiến trình sản xuất thép, ông đã bày tỏ sự nghi ngờ về vai trò của ông Gupta trong kế hoạch tương lai đó.
Ông nói, trong một cuộc phỏng vấn tiếp theo vào sáng ngày 4/02, rằng "Tôi không thực sự tự tin khi xem xét đến thực tế trước đây",
"Đây là phần khó khăn. Ông Gupta cần phải đầu tư. Chúng tôi đã bỏ vốn vào, tiền vốn của chúng tôi đang chờ đợi.”
"Rất nhiều lời hứa đã được đưa ra, nhưng không có nhiều thứ được thực hiện."
Chính quyền cho biết rằng họ sẽ công bố chi phí dự án sản xuất hydrogen của mình trong nửa đầu năm 2025.
Các vấn đề về hệ thống y tế vẫn tiếp diễn
Tình huống người bệnh phải nằm trên xe cứu thương không được đưa vào khoa cấp cứu nhanh chóng là một vấn đề quan trọng trong cuộc bầu cử năm 2022 và dự kiến sẽ vẫn nằm trong chương trình nghị sự trong năm 2025. (ABC News: Che Chorley)
Theo Clem Macintyre, là giáo sư danh dự về chính trị của Đại học Adelaide, thì tình trạng xe cứu thương phải xếp hàng dài để chờ đưa bệnh nhân vào khoa cấp cứu vẫn là "điểm yếu lớn nhất" của chính quyền Malinauskas.
Chiến dịch tranh cử năm 2022 của Đảng Lao động tập trung nhiều vào chi tiêu cho y tế và lời hứa "giải quyết cuộc khủng hoảng bệnh nhân phải chờ để được tiếp nhận vào khoa cấp cứu", nhưng gần ba năm sau, chính quyền vẫn đang vật lộn với những thách thức lớn trên toàn hệ thống bệnh viện.
Các bệnh nhân đã dành con số kỷ lục, là 5.539 giờ, nằm trên xe cứu thương bên ngoài các bệnh viện công hồi tháng Bảy năm 2024 — một tình huống mà Bộ trưởng Y tế, Chris Picton, mô tả vào thời điểm đó là "vô cùng nghiêm trọng".
Giáo sư Macintyre nói, "Tôi không nghi ngờ gì rằng chính quyền sẽ nỗ lực hết sức để cố gắng giải quyết vấn đề theo khả năng tốt nhất của họ trong ... mười ba tháng tới",
"Nhưng những nỗ lực tốt nhất cho đến nay vẫn chưa thực sự đưa vấn đề này ra khỏi chương nghị sự quan trọng nhất".
.jpg)
Giáo sư danh dự Clem Macintyre cho biết việc bệnh nhân ở nằm chờ bên ngoài khoa cấp cứu là "điểm yếu lớn nhất" của chính quyền Nam Úc. (ABC News: Lincoln Rothall)
Đảng Lao động chỉ ngay ra rằng thời gian phản ứng của xe cứu thương đã được cải thiện kể từ khi chính phủ vào cuộc.
Theo dữ liệu của Bộ Y Tế Tiểu bang Nam Úc, trong tháng Mười hai năm ngoái, 70,8 phần trăm các cuộc gọi xe cứu thương ưu tiên một đã được đáp ứng trong thời gian phản ứng được chỉ định là tám phút, tăng từ 59,4 phần trăm trong tháng Ba năm 2022.
Số lượng các cuộc gọi ưu tiên 2 — yêu cầu xe cứu thương trong vòng 16 phút — được đáp ứng đúng giờ cũng đã tăng từ 40,9 phần trăm lên 61,9 phần trăm trong cùng khoản thời gian.
Bộ trưởng Ngân khố, Stephen Mullighan, đã công bố thêm 2,5 tỷ đô-la chi tiêu cho y tế trong ngân sách tiểu bang gần đây nhất, với việc chính quyền hiện cam kết lắp đặt hơn 600 giường bệnh mới.
Nhưng Giáo sư Tiến sĩ Rob Manwaring, của Đại học Flinders, cho biết chương trình cơ sở hạ tầng y tế của chính quyền sẽ mất thời gian để khai triển, và việc bệnh nhân phải nằm chờ bênh ngoài khoa cấp cứu là "vấn đề đang tiếp diễn".
.jpg)
Tiến sĩ Rob Manwaring cho biết việc bệnh nhân phải nằm chờ để được vào khoa cấp cứu ở bệnh viện là vấn đề muôn thuở trong các cuộc bầu cử. (Ảnh: Được cung cấp/abc.net.au)
Ông nói, "Đây thực sự là vấn đề muôn thuở trong các cuộc bầu cử, không chỉ ở tiểu bang Nam Úc",
"Và, chúng ta đang ở trong chu kỳ bầu cử, và bạn sẽ bắt đầu thấy Đảng Lao động thực sự cố gắng và chuẩn bị thứ gì đó để giải quyết vấn đề này.”
"Việc có đủ chỗ cho bệnh nhân trong khoa cấp cứu cần có thời gian, và câu hỏi đặt ra là đến thời điểm nào thì mọi người ngày càng thất vọng hơn khi không có động thái thực sự đáng kể nào ở đây nhanh như họ mong muốn?"
Phe đối lập đang chuẩn bị nắm bắt bất kỳ sai lầm nào của chính quyền, với việc phát ngôn viên về y tế của phe đối lập, Ashton Hurn, hiện đã trở lại nghị viện sau kỳ nghỉ sinh con.
Giáo sư Macintyre cho biết, "Không còn nghi ngờ gì nữa, Đảng Tự do sẽ rất cứng rắn với vấn đề người bệnh phải chờ để được tiếp nhận vào khoa cấp cứu",
"Và tôi nghĩ Ashton Hurn có lẽ là một trong số ít bộ trưởng của phe đối lập có thể thực sự đưa vấn đề này lên chính phủ Lao động".
Cuộc bầu cử liên bang đang đến gần
.jpg)
Nếu Lãnh đạo phe Đối lập, Peter Dutton, giành chiến thắng trong cuộc bầu cử liên bang sắp tới, điều này sẽ có tác động ở cấp tiểu bang. (ABC News: Ian Cutmore)
Mặc dù tiểu bang Nam Úc không có nhiều ghế liên bang như các tiểu bang khác, nhưng kết quả của cuộc bầu cử liên bang trong năm nay sẽ có tác động ở cấp tiểu bang.
Theo Tiến sĩ Manwaring, nếu Lãnh đạo Đảng Liên minh và phe Đối lập, Peter Dutton, giành chiến thắng, điều này sẽ mở ra một động lực mới trong quan hệ liên bang-tiểu bang — và động lực này, tất yếu, không có lợi cho chính quyền Malinauskas.
Tiến sĩ Manwaring nói, " Nếu Đảng Tự do làm tương đối tốt và giành được một vài ghế, chẳng hạn như ở khu bầu cử Boothby, thì tôi nghĩ ông Vincent Tarzia sẽ cảm thấy rằng, 'chúng ta có thể quay lại cuộc chơi, có động lực ở đó, và chúng ta có thể chiến thắng’ ",
"Nếu Chính quyền Albanese tiếp tục chiến thắng, thì tôi nghĩ rằng ... điều đó nhất thiết sẽ giúp ích cho chính quyền Malinauskas ... bởi vì nói chung, Đảng Lao động có thể nói chuyện với Đảng Lao động, và họ có khả năng hỗ trợ và làm việc với nhau".
.jpg)
Nếu Đảng Tự do giành chiến thắng trong cuộc bầu cử liên bang sắp tới, lãnh đạo Đảng Tự do Tiểu bang Nam Úc, Vincent Tarzia, có thể sử dụng động lực dẫn đến cuộc bầu cử tiểu bang vào năm tới. (ABC News: Che Chorley)
Chính quyền Malinauskas đã đạt được một số thỏa thuận tài trợ với chính quyền liên bang, bao gồm thỏa thuận đào tạo và huấn luyện nghề nghiệp quốc gia có ngân sách là 2,29 tỷ đô-la, và gần đây hơn là khoản tăng 5 phần trăm cho nguồn tài trợ của Khối thịnh vượng chung cho các trường học ở tiểu bang Nam Úc.
Tiến sĩ Manwaring nói, "Nếu trở thành chính quyền do Dutton lãnh đạo, các nguồn ngân sách tài trợ này sẽ trở nên khó khăn hơn đối với chính quyền Malinauskas về cách họ sẽ tìm cách hợp tác với nhau".
Ông cho biết kế hoạch xây dựng một nhà máy điện bằng năng lượng nguyên tử do nhà nước sở hữu tại Port Augusta của ông Dutton sẽ là một vấn đề đặc biệt nhạy cảm đối với quan hệ liên bang-tiểu bang.
Trong khi đó, theo Giáo sư Macintyre, viễn cảnh về một chính quyền thiểu số do Đảng Lao động hoặc đảng Liên minh lãnh đạo có thể mang lại những phức tạp riêng cho chính trị tiểu bang.
Ông nói, "Nếu đó là một chính quyền thiểu số thì mọi chuyện sẽ trở nên rất khó lường",
"Bởi vì chúng ta không thể chắc chắn về bản chất của chương trình lập pháp có khả năng được đưa ra và mức độ hỗ trợ mà chính phủ đảng Lao động có thể cung cấp cho các tiểu bang trước thềm cuộc bầu cử cấp tiểu bang vào tháng Ba năm 2026."
Một cuộc bầu cử bổ khuyết ở Mount Gambier có thể nằm trong kế hoạch
Tháng Chín năm ngoái, một bồi thẩm đoàn đã kết luận rằng Nghị sĩ độc lập Troy Bell, của khu bầu cử Mount Gambier, phạm 20 tội danh trộm cắp và năm tội danh gian lận trong việc giải quyết hồ sơ, tài liệu.
Ông Bell đã kháng cáo phán quyết, nhưng một cuộc bầu cử bổ khuyết cho ghế South East của ông ấy có thể trở thành một cốt truyện chính trị lớn trong năm 2025.
.jpg)
Nghị sĩ độc lập Troy Bell, của khu bầu cử Mount Gambier, đã bị kết tội vào năm ngoái với 20 tội danh trộm cắp và năm tội danh gian lận trong việc quản lý hồ sơ tài liệu. (Cung cấp: Kate Hill / abc.net.au)
Một cá nhân bị buộc tội một tội danh trộm cắp phải đối mặt với mức án tối đa là 10 năm tù, trong khi tội nghiêm trọng là quản lý hồ sơ giấy tờ không trung thực có mức án tối đa là 15 năm tù.
Nếu ông Bell bị trục xuất khỏi nghị viện, điều đó sẽ kích hoạt một cuộc bầu cử bổ khuyết cho ghế của ông tại Mount Gambier mà ông đã nắm giữ kể từ năm 2014.
Đảng Tự do Nam Úc rất muốn giành lại chiêc ghế này sau khi thua hai cuộc bầu cử bổ khuyết vào năm ngoái của ghế vùng ngoại ô phía đông Dunstan và ghế vùng ngoại ô phía nam Black.
Việc mất cả hai ghế trên đều do các cựu lãnh đạo nắm giữ, đã làm giảm số lượng thành viên của đảng Tự do tại Hạ viện từ 15 xuống còn 13 thành viên — thấp hơn nhiều so với 28 thành viên của đảng Lao động.
Đảng Tự do chỉ nắm giữ Mount Gambier trong ba năm kể từ năm 2002, nhưng Giáo sư Macintyre cho biết Đảng Tự do sẽ được ủng hộ trong bất kỳ cuộc bầu cử bổ khuyết nào cho ghế này.
Ông nói, "Mount Gambier trao cho Đảng Tự do một cơ hội nếu có một cuộc bầu cử bổ khuyết… để cố gắng và sửa sai lại một chút sau hai thất bại thảm hại trong cuộc bầu cử bổ khuyết mà chúng ta đã thấy cho đến nay trong lần nhóm họp nghị viện này".
"Nhưng điều đó không có nghĩa là họ đang đạt được những thành quả cần thiết để giành được chính quyền."
(BBT - Nguồn: abc.net.au)
