Thủ tướng Peter Malinauskas đã đến thăm cơ sở thu giữ carbon Moomba vào thứ sáu. (ABC News: Sophie Holder)

NAM ÚC - Gã khổng về lồ khí đốt, công ty Santos, cho biết họ đã lưu trữ "tương đương" 340.000 tấn carbon dioxide tại dự án thu giữ thán khí carbon của mình tại Moomba — nhưng một chuyên gia phê bình cho rằng con số đó thật "chưa thấm vào đâu" trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.

Thủ hiến Peter Malinauskas cho biết dự án này "dẫn đầu toàn cầu" và là một sáng kiến ​​quan trọng.

Phóng viên của ABC đã đến Moomba trên chuyến bay của công ty Santos theo lời mời của công ty này và chính quyền tiểu bang Nam Úc.

Ông Malinauskas cho biết, "Dự án thu giữ và lữu trữ thán khí carbon – Dự án CCS - tại Moomba đang khử cacbon tương đương với 700.000 chiếc xe hơi chạy xăng trên đường phố của chúng ta — đó là con số đáng kinh ngạc",

"Đối với những người phản đối khí đốt và CCS, họ cần phải xem những gì đang diễn ra trên thực tế vì nó là có thật và tốt cho tiểu bang chúng ta".

Ông cho biết chính quyền tiểu bang là "bên ủng hộ và tin tưởng nhiệt thành" vào vai trò của khí đốt tự nhiên trong quá trình khử carbon trong nền kinh tế.

Dự án Thu giữ và Lưu trữ Cacbon Moomba (Moomba CCS) tại Lưu vực Cooper Basin ở tiểu bang Nam Úc. (ABC News: Sophie Holder)

Ông nói, "Không có thế giới nào mà Úc sản xuất hàng hóa sản xuất theo cách chúng ta mong muốn mà không có khí đốt",

"Hơn thế nữa, khí đốt là một yếu tố quan trọng đối với nỗ lực khử carbon — và, những gì Santos và Beach đã làm ở đây thực sự là khử carbon cho chính quá trình sản xuất khí đốt".

Ông Malinauskas cho biết quá trình khử carbon trong sản xuất khí đốt đang bước vào "một kỷ nguyên mới".

Ông nói, "Tôi nghĩ rằng việc chứng kiến ​​quá trình này hoạt động và vận hành một cách kinh tế là dấu hiệu tốt lành cho tương lai của những dự án kiểu này, và, tương lai của ngành công nghiệp ở tiểu bang Nam Úc".

Thủ hiến tiểu bang Nam úc và Thượng nghị sĩ Don Farrell đã cùng Tổng giám đốc điều hành của Santos, Kevin Gallagher, trong một chuyến đi tham quan cơ sở CCS. (ABC News: Sophie Holder)

Kevin Gallagher, là tổng giám đốc điều hành và giám đốc quản lý của Santos, cho biết dự án thu giữ carbon đang tìm cách tăng số lượng thán khí thu giữ và lưu trữ trong những tháng tới.

Ông cho biết, "Chúng tôi đang trên đường đạt được cột mốc đầu tiên là nửa triệu tấn, hy vọng là trong vòng một hay hai tháng tới".

Công ty này cho biết các lưu vực Cooper/Eromanga ở cực đông bắc của tiểu bang có tiềm năng lưu trữ tới 20 triệu tấn carbon mỗi năm trong tối đa 50 năm.

Trên toàn nước Úc, công ty Santos cho biết các lưu vực lưu trữ có khả năng chứa 300 triệu tấn carbon mỗi năm trong ít nhất 100 năm — điều mà công ty tin rằng có thể mang lại lợi thế trong không gian thu giữ carbon toàn cầu.

Ông Gallagher cho biết, "Chúng tôi đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, đặc biệt là từ Nam Hàn, Nhật Bản và thậm chí cả Singapore, nơi các trung tâm công nghiệp của họ đang tìm kiếm cơ hội trong khu vực để giúp họ khử carbon cho nền kinh tế của họ bằng cách thu giữ carbon hiện hữu và vận chuyển ra nước ngoài, vì họ không có các hồ chứa địa chất hoặc cơ hội lưu trữ này tại quốc gia của họ".

"Một trong những đặc điểm tuyệt vời của dự án này là nó tự đứng vững — đó là một dự án kinh tế và điều đó rất quan trọng đối với chúng tôi nếu chúng tôi thực sự muốn đưa các công nghệ này vào hoạt động ở quy mô lớn".

Chuyên gia phân tích năng lượng Kevin Morrison đã chỉ trích dự án này là "chỉ để trình diễn" chứ không phải là giải pháp có ý nghĩa cho các mục tiêu giảm phát thải. (Ảnh: abc.net.au)

Nhưng ông Kevin Morrison, làm việc tại tổ chức phân tích thị trường năng lượng và kinh tế - Institute of Energy Economics and Financial Analysis - cho biết dự án này sẽ có tác động "rất ít" đến biến đổi khí hậu.

Ông nói, "Ngành dầu khí đã rất tuyệt vời trong việc thúc đẩy dự án CCS như một giải pháp cho khí hậu, nhưng thực tế là, nó không hề gần với những gì được tuyên bố",

"CCS đã tồn tại trong 50 năm — trong suốt thời gian đó, tất cả những gì nó có thể chôn vùi mỗi năm chỉ là 10 triệu tấn.”

"Đó là một lượng nhỏ so với lượng mà Úc bơm vào bầu khí quyển mỗi năm, khoảng 500 triệu tấn."

Ông mô tả việc quảng bá dự án là "hoàn toàn để trình diễn" và "chỉ là một hoạt động quan hệ công chúng" vì nó chỉ chiếm khoảng "0,0002 phần trăm" lượng khí thải hàng năm của Úc.

Những người chỉ trích cho rằng công nghệ thu giữ carbon gần như không làm được gì về mặt giảm phát thải. (ABC News: Sophie Holder)

Ông nói, "Đó là một thứ để gây sao nhãng,"

"Tất cả những gì Santos đang cố gắng làm là thu giữ một tỷ lệ nhỏ trong tổng lượng khí thải.”

"Họ nói rằng 'chúng tôi đã giữ lại 340.000 tấn', nhưng điều mà họ không cho bạn biết là lượng khí thải mà họ thực sự bơm vào bầu khí quyển cùng lúc.”

"Nó thậm chí còn chẳng bằng một giọt nước trong đại dương. Nó gần như không là gì cả."

"Nó vẫn là một cái gì đó, vì vậy tôi không làm mất đi giá trị công việc của Santos … nhưng họ đang nói rằng đây là một loại giải pháp khí hậu — không phải vậy. Nó chỉ là một chiến thuật đánh lạc hướng."

Ông Morrison đặt câu hỏi về tuyên bố của Santos rằng có 300 triệu tấn lưu trữ hiện hữu trong các lưu vực ở đất nước, nhưng mà "cho đến nay vẫn chưa có gì để chứng minh điều đó".

Ông cũng cho biết bản thân quá trình này tạo ra thán khí carbon.

Ông nói, "Bất kỳ việc lưu trữ khí thải nào cũng là một việc gì đó, nhưng khó có thể nói đó là giải pháp, bởi vì điều mà nó không làm được là giữ lại phần lớn lượng khí thải liên quan đến bất kỳ dự án dầu khí nào",

"Điều chúng ta phải ghi nhớ với CCS là, nó là một quá trình tiêu tốn khá nhiều năng lượng vì những gì chúng thực sự làm là tách ra carbon dioxide bị giữ lại trong mỏ khí hoặc mỏ dầu".