Thượng nghị sĩ Jacqui Lambie phát biểu trong Dự đoán của Thượng viện tại Tòa nhà Quốc hội ở Canberra, Thứ Ba, ngày 30 tháng 5 năm 2023. (Hình ảnh AAP/Lukas Coch) KHÔNG CÓ LƯU TRỮ Nguồn: AAP / LUKAS COCH/AAPIMAGE

AUSTRALIA - Thượng nghị sĩ độc lập Jacqui Lambie đã gặp Bộ trưởng Quốc phòng Richard Marles, chỉ một ngày sau khi đưa các cáo buộc về tội ác chiến tranh của Afghanistan lên Tòa án Hình sự Quốc tế.

Thượng nghị sĩ độc lập Jacqui Lambie đã yêu cầu Tòa án Hình sự Quốc tế điều tra các nhân viên cấp cao của Lực lượng Quốc Phòng Úc về các tội ác chiến tranh bị cáo buộc ở Afghanistan.

Bà Lambie đã đứng lên tại Thượng viện, cố gắng gửi bức thư của mình tới The Hague.

Bà Lambie nói "Giống như Tư lệnh Lực lượng Quốc phòng và các quan chức cấp cao nhất, chắc chắn chính phủ đang hy vọng tất cả những điều này sẽ qua đi.”

“Họ hy vọng rằng người Úc sẽ quên điều đó khi cáo buộc tội ác chiến tranh ở Afghanistan bị điều tra.”

“Và đừng để chúng ta lãng quên. Có một văn hóa che đậy ở các cấp cao nhất của Lực lượng Quốc phòng Úc. Nó là câu lạc bộ dành cho các quý ông ở vị trí cao”.

Báo cáo Brereton năm 2020 đã tìm thấy bằng chứng về 39 vụ giết người do binh lính SAS của Úc thực hiện.

Văn phòng Điều tra viên Đặc biệt được thành lập để xem xét những cáo buộc đó.

Nhưng cho đến nay chỉ có một binh sĩ bị cáo buộc tội ác chiến tranh ở Afghanistan.

“Tôi thấy điều đó thật phi lý rằng Tổng tư lệnh Lực lượng Quốc phòng đang được quyền xét duyệt chính những huân chương mà ông ấy đã nhận được liên quan đến chiến dịch Afghanistan, theo đúng nghĩa đen”

Bà Jacqui Lambie nói rằng các chỉ huy cấp cao của Lực lượng Quốc phòng Úc cũng cần phải chịu trách nhiệm.

Bbà Lambie nói thêm "Hôm nay tôi nói đủ rồi, đã đủ rồi. Sẽ không còn việc soi mói nữa. Sẽ không còn việc thí tốt nữa.”

“Và bạn biết chính phủ này họ làm gì không? Họ đang làm theo đấy".

Bộ trưởng Quốc phòng Richard Marles đã sát cánh cùng Tư lệnh Lực lượng Quốc phòng, Angus Campbell.

Ông Marles nói "Kể từ thời điểm chúng tôi được bầu, chúng tôi đã nói rõ rằng chúng tôi sẽ tìm cách thực hiện các khuyến nghị của Báo cáo Brereton ở mức độ đầy đủ nhất có thể.”

“Dưới quyền chính phủ Albanese, Úc sẽ tự chịu trách nhiệm. Người đứng đầu lực lượng quốc phòng đã và đang theo đuổi một quy trình liên quan đến trách nhiệm chỉ huy phù hợp với các khuyến nghị của Báo cáo Brereton”.

Bà Jacqui Lambie đã gặp ông Richard Marles và nói rằng bà sẽ dùng mọi cách để theo đuổi vụ này.

Phó thủ lĩnh phe đối lập, Sussan Ley, nói rằng Liên đảng không ủng hộ việc đưa các chỉ huy Quốc phòng Úc lên ICC.

Bà Ley nói."Phe Đối lập không ủng hộ sự giới thiệu mà Jacqui Lambie đang kêu gọi.”

“Tôi hiểu kiến thức và kinh nghiệm sâu rộng của Jacqui về các vấn đề quốc phòng và đặc biệt là tôi muốn ghi nhận công việc khó khăn của bà ấy với các cựu chiến binh trong nhiều năm, bản thân tôi đã thấy điều này.”

“Tôi cũng biết rằng khi những vấn đề này được nêu ra, chúng rất khó khăn và thách thức đối với nhiều người đã từng phục vụ.”

“Vì vậy tôi muốn khuyến khích những người bị ảnh hưởng bởi chuyện này, hãy liên hệ, đặc biệt là với Open Arms.”

“Chúng tôi tin rằng các quy trình mà chúng tôi hiện có, bao gồm Điều tra Brereton và các vấn đề khác đang diễn ra, thế là đủ rồi.”

Thượng nghị sĩ Đảng Xanh David Shoebridge nói rằng họ ủng hộ việc truy cứu trách nhiệm của các chỉ huy Quốc phòng Úc.

Ông Shoebridge nói "Đảng Xanh ủng hộ các biện pháp quy trách nhiệm cho chỉ huy ngay bên trong Lực lượng quốc phòng Úc ADF, và một thực tế bi thảm là trách nhiệm giải trình đó đã không được chuyển giao ngay tại Úc.”

“Trong ADF, những người có trách nhiệm lớn nhất thường ít chịu trách nhiệm nhất.”

“Tôi thấy điều đó thật phi lý rằng Tổng tư lệnh Lực lượng Quốc phòng đang được quyền xét duyệt chính những huân chương mà ông ấy đã nhận được liên quan đến chiến dịch Afghanistan, theo đúng nghĩa đen".

Tòa ánh Hình sự Quốc tế (ICC) đã nhận được khoảng 12 nghìn lượt báo cáo về tình hình này nhưng họ chỉ có nguồn lực hạn chế.

Cơ quan này chỉ xem xét các tội phạm nghiêm trọng nhất khi không thể truy tố trong nước và hiện đang tập trung vào các tội phạm của Taliban.

Giáo sư Luật Quốc tế tại Đại học Quốc gia Úc (ANU), Don Rothwell, nói ICC khó có thể chấp nhận yêu cầu của Thượng nghị sĩ Lambie.

Ông Rothwell nói "Công tố viên cần xem xét một số yếu tố trước khi họ bắt đầu điều tra và một trong những yếu tố không đủ tư cách là có một cuộc điều tra thực sự.”

“Và khả năng bị truy tố đang được tiến hành ở Úc vào lúc này thông qua các cơ chế được thiết lập thông qua Văn phòng Công tố Điều tra viên đặc biệt.”

“Vì vậy, đó sẽ là một yếu tố khiến cho đệ trình lên công tố viên ICC sẽ bị loại ngay lập tức”.

Nhưng luật sư Glenn Kolomeitz nói rằng ICC vẫn có thể gây áp lực lên chính phủ Úc để họ tích cực hơn trong việc điều tra chỉ huy cấp cao.

Ông Kolomeitz nói "Vẫn còn một chút trở ngại. Chúng tôi tin rằng chúng tôi đã đáp ứng ngưỡng theo luật định nhưng vẫn có quyền quyết định liên quan.”

“Công tố viên có thể nói, hãy thực hiện theo quyết định của mình và nói rằng chúng tôi sẽ không nhận nó.”

“Bất kể, điều đầu tiên bên đó làm gì, như tôi đã nói, dù sao thì bên đó cũng gửi lại cho bên liên bang và yêu cầu họ xem xét.”

“Vì vậy thực ra ý định của chúng tôi là khiến chúng ta, nước Úc điều tra chính xác việc này, chứ không phải tiến hành các cuộc điều tra hành chính nội bộ ADF để điều tra thích hợp các cáo buộc phạm tội mà trách nhiệm chỉ huy là một tội ác".

Xin lưu ý: Để nhận được sự hỗ trợ, tư vấn cho các cựu chiến binh và gia đình, xin gọi cho Open Arms, 24/7 theo số 1800 011 046.