(Nguồn: The Conversation, tác giả: Simon Raftery)

Camera an toàn, dù quan sát tốc độ hay các hành vi lái xe nguy hiểm khác, có thể được cố định hoặc di động. Nguồn: AAP / Dave Hunt

AUSTRALIA - Những chiếc camera an toàn giao thông có thể phát hiện mọi thứ, từ việc chạy quá tốc độ đến sử dụng điện thoại khi lái xe. Vậy chúng hoạt động như thế nào?

Khi lái xe, bạn có thể đã nhìn thấy một chiếc hộp màu trắng hoặc vàng ở bên đường. Nó có thể gắn camera ở phía trên hoặc hiển thị các thông điệp an toàn giao thông.

Những chiếc camera an toàn giao thông di động (mobile road safety camera) này có thể phát hiện mọi thứ, từ việc chạy quá tốc độ, sử dụng điện thoại khi lái xe cho đến không thắt dây an toàn.

Vậy những chiếc camera này ra đời như thế nào, và chúng hoạt động ra sao?

Số ca tử vong vì tai nạn giao thông không có dấu hiệu suy giảm

Tại Úc, mỗi năm có khoảng 1.200 người chết vì tai nạn giao thông.

Số người bị chấn thương nghiêm trọng đã tăng từ 34.000 người vào năm 2011 lên khoảng 39.000 người vào năm 2019 (mặc dù điều này có thể được giải thích một phần là do những thay đổi trong cách báo cáo số người nhập viện).

Điều đáng lo ngại là những con số này không có dấu hiệu suy giảm.

Các hành vi như chạy quá tốc độ, lái xe khi uống rượu hoặc dùng ma túy, mệt mỏi và mất tập trung có thể làm tăng nguy cơ đụng xe.

Bên cạnh đó, việc không thắt dây an toàn có thể dẫn đến thương tích nặng hơn.

Việc sử dụng camera an toàn giao thông để thực thi luật đã trở thành một phần quan trọng trong nỗ lực nhằm giải quyết những vấn đề trên.

Sơ lược về lịch sử của camera an toàn giao thông

Camera an toàn giao thông lần đầu tiên được sử dụng ở Úc vào năm 1985, với sự ra đời của camera bắn tốc độ ở Victoria.

Sau đó, có thêm các loại camera gắn ở đèn giao thông, camera bắn tốc độ di động, và camera đo tốc độ trung bình (point-to-point).

Trong ba năm qua, camera phát hiện tài xế sử dụng điện thoại di động đã được triển khai ở NSW, Queensland, Victoria, ACT và Tasmania, và sẽ sớm có mặt ở Nam Úc. Chúng cũng đã được thử nghiệm ở Tây Úc.

Hiện tại, Queensland và Tasmania là hai tiểu bang duy nhất sử dụng những camera này để bảo đảm các tài xế và hành khách thắt dây an toàn, và NSW dự định sẽ thực hiện việc này vào năm 2024.

Camera cố định được đặt tại một điểm và hoạt động suốt ngày đêm. Chúng chủ yếu được sử dụng để nhắm vào những tài xế chạy quá tốc độ và vượt đèn đỏ.

Còn camera di động – nằm trên những chiếc xe kéo bên đường – có thể được di chuyển từ vị trí này sang vị trí khác và triển khai hầu như mọi lúc, mọi nơi.

Những chiếc camera này đôi khi được đặt cố định ở một vị trí trong thời gian dài mà không có người giám sát, và thường được trang bị hệ thống báo động và máy quay an ninh. Chúng cũng có một lớp bảo vệ an toàn (thường có khả năng chống đạn) phòng trường hợp bị chỉnh sửa hoặc phá hoại.

Thông thường, chúng được đặt ở những khu vực hay xảy ra tai nạn giao thông, hoặc nơi có mối lo ngại về việc chạy quá tốc độ hoặc mất tập trung khi lái xe.

Camera an toàn giao thông hoạt động như thế nào?

Camera an toàn giao thông sử dụng radar hoặc tia laser để phát hiện và đo tốc độ của xe. Các cảm biến gắn trên đường được sử dụng để phát hiện hành vi vượt đèn đỏ.

Tùy thuộc vào cách thiết lập, camera an toàn giao thông có thể giám sát nhiều xe trên nhiều làn đường ở cả hai chiều.

Chúng sử dụng máy ảnh có độ phân giải cao hoạt động hiệu quả trong các điều kiện thời tiết và ánh sáng khác nhau, bao gồm ban đêm, sương mù và mưa lớn. Một số có thể xác định giới hạn tốc độ đối với các loại xe khác nhau (như xe hạng nặng).

Chúng cũng có thể nhận dạng biển số tự động, cho phép phát hiện hoặc xác định những chiếc xe nằm trong “danh sách theo dõi” của cảnh sát (chẳng hạn như bị đánh cắp, chưa đăng ký, hoặc tài xế không có bằng lái).

Camera an toàn lần đầu tiên được sử dụng ở Úc vào năm 1985 với sự ra đời của camera đo tốc độ ở Victoria. Nguồn: AAP / Dave Hunt

Camera cố định và di động giám sát tốc độ ở khu vực lân cận, trong khi camera loại point-to-point đo tốc độ trung bình của xe giữa hai điểm, khi xe đi qua vị trí camera ở đầu và cuối khu vực. Hiện tại, các camera loại này là cố định, nhưng trong tương lai chúng có thể trở thành camera di động.

Camera phát hiện tài xế sử dụng điện thoại di động có độ phân giải cao và tia hồng ngoại cho phép chúng nhìn xuyên qua kính chắn gió. Chúng cũng có thể xác định xem tài xế và hành khách có thắt dây an toàn đúng cách hay không.

Những chiếc camera này cũng có thể đo tốc độ và sử dụng tính năng nhận dạng biển số để giám sát xe cộ. Chúng có thể được gắn cố định hoặc di động.

Camera an toàn giao thông có giúp cải thiện hành vi của tài xế hay không?

Một đánh giá có hệ thống về tác động của các loại camera đo tốc độ khác nhau cho thấy chúng có hiệu quả trong việc giảm tốc độ trung bình và số lượng xe chạy quá tốc độ, và quan trọng hơn là giảm khoảng 20% số vụ tai nạn nghiêm trọng và tử vong.

Các nghiên cứu kiểm tra tính hiệu quả của camera phát hiện tài xế sử dụng điện thoại di động vẫn chưa được thực hiện. Tuy nhiên, NSW đã ghi nhận sự sụt giảm đáng kể các trường hợp sử dụng điện thoại di động khi lái xe trong ba năm kể từ khi triển khai camera.

Dữ liệu cũng cho thấy camera là một phương pháp hữu hiệu trong việc phát hiện các vi phạm.

Camera an toàn giao thông sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc giúp đường phố trở nên an toàn hơn cho mọi người.

Simon Raftery là chuyên gia nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu An toàn Xe hơi thuộc Đại học Adelaide.