Các chuyên gia cho biết 'rất phổ biến' khi xương người được bán trực tuyến. (ABC News: Stephanie Dalzell)

NAM ÚC - Các chuyên gia pháp lý cho biết cần phải xem xét lại luật cấm bán xương người để đóng "các khe hở" của luật pháp, trong bối cảnh cảnh sát đang điều tra một nhà đấu giá bị cáo buộc bán hài cốt.

Sở Cảnh sát Nam Úc cho biết họ "ngay lập tức" mở cuộc điều tra sau khi nhận được thông tin, trong tháng trước, về việc bán hài cốt tại một nhà đấu giá ở Adelaide.

Doanh nghiệp đang bị điều tra được hiểu là Small and Whitfield, tự mô tả mình là "nhà đấu giá và định giá hàng đầu ở thành phố Adelaide về phẩm vật mỹ thuật và đồ cổ".

ABC News đã tìm thấy một số hộp sọ được liệt kê là "đã bán" (“sold”) trên trang mạng của Small and Whitfield trong năm qua.

'Hình mẫu sọ người giải phẫu' được bán với giá 1.300 đô-la tại Đấu giá đồ sưu tầm hàng tuần (Weekly Collectables Auction) của Small and Whitfield vào ngày 2 tháng Bảy năm 2024. (Ảnh: Được cung cấp, abc.net.au)

Trang mạng này mô tả các mặt hàng này theo nhiều cách khác nhau như 'sọ người dùng cho y khoa', 'sọ người dùng trong y khoa của bác sĩ thời xưa' hoặc 'sọ mẫu giải phẫu', cùng với các bộ phận cơ thể có giá lên tới 1.500 đô-la.

Một phát ngôn viên của Sở Cảnh sát Nam Úc nói với ABC News rằng họ vẫn đang xác định "liệu có bất kỳ hành vi phạm tội nào được thực hiện liên quan đến việc sở hữu, hoặc, bán bất kỳ hài cốt nào hay không", trong khi cuộc điều tra vẫn đang được tiến hành.

Phát ngôn viên này cho biết, "Xác định nguồn gốc của tất cả các hài cốt có thể là một quá trình phức tạp và kéo dài"

"Nhà đấu giá đang hợp tác đầy đủ với các điều tra viên, và cho đến nay chưa có hành vi phạm tội nào được xác định".

Nhà đấu giá Small and Whitfield đã không trả lời yêu cầu bình luận của ABC.

Giao dịch 'mô người' bị cấm ở tiểu bang Nam Úc

Đạo luật cấy ghép và giải phẫu của tiểu bang Nam Úc (South Australia's Transplantation and Anatomy Act generally) nói chung cấm mọi người bán 'mô người' hoặc quảng cáo mô người để bán.

Tuy nhiên, luật cho phép bán mô nếu mô đã trải qua 'thủ thuật xử lý hoặc liệu pháp xử lý' và được sử dụng cho 'mục đích trị bịnh, mục đích y tế hoặc mục đích khoa học' theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Alex Lazarevich, là chủ tịch Hiệp hội Luật sư Nam Úc, nói với ABC News rằng chữ 'mô người' (human tissue) có thể bao gồm xương.

''Sọ người dùng trong y tế' được bán với giá 1.500 đô-la tại Đấu giá đồ nội thất và đồ sưu tầm hàng tuần (Weekly Furniture and Collectables Auction ) của Small and Whitfield vào ngày 11 tháng Mười hai, năm 2023. (Ảnh: Được cung cấp, abc.net.au)

Ông cho biết, "Việc bán hộp sọ cho bác sĩ với mục đích nghiên cứu giải phẫu có thể là hợp lệ, nhưng việc bán hộp sọ cho một người bình thường như một vật phẩm sưu tầm, hoặc, vật phẩm cho sở thích cá nhân có thể là bất hợp pháp, khiến cả người mua và người bán đều phải chịu mức phạt tối đa là 20.000 đô-la".

Ông Lazarevich cho biết ông hiểu rằng đã có những trường hợp ở Úc, những người bán hàng cố gắng lách luật bằng cách bán ảnh hài cốt người và cung cấp hài cốt thật như một "món quà" kèm theo bức ảnh đã mua.

Ông nói "Xã hội không biết rằng hoạt động này đã, hoặc, vẫn phổ biến như thế nào, và không biết bất kỳ trường hợp cụ thể nào về hoạt động này ở Nam Úc, nhưng đề nghị rằng luật có thể được xem xét lại để bảo đảm những lỗ hổng luật pháp như vậy không thể bị lợi dụng".

Giảng viên Maeghan Toews, của Trường Luật Đại học Adelaide (Adelaide Law School), đồng ý rằng cần phải làm rõ hơn trong luật, đặc biệt là xung quanh những gì cấu thành nên một "mục đích khoa học" hợp lệ.

Bà nói "Tôi nghĩ rằng lệnh cấm mua hoặc ký kết hợp đồng mua mô người là khá rõ ràng",

"Phần ngoại lệ ít rõ ràng hơn một chút là sự cần thiết phải có giám sát về mặt y tế.”

Giảng viên Maeghan Toews, của Trường Luật Đại học Adelaide, cho biết cần phải làm rõ hơn trong luật liên quan. (Ảnh: Được cung cấp bởi  James Stewart; abc.net.au)

"Luật có vẻ cho phép bán mô người đã qua xử lý cho mục đích khoa học, nhưng không rõ ràng lắm rằng nếu chúng ta cho phép vì mục đích khoa học, không phải mục đích y tế hoặc trị liệu, tại sao chúng ta cũng cần giám sát y tế đối với hoạt động bán đó."

Kêu gọi chấm dứt hoạt động buôn bán "phi nhân tính"

Damien Huffer, nghiên cứu viên danh dự của Đại học Queensland và là đồng sáng lập của Liên minh chống tội phạm trực tuyến - Alliance to Counter Crime Online, đã dành nhiều năm nghiên cứu về hoạt động chợ đen buôn bán xương người.

Ông cho biết "rất phổ biến" khi xương người được bán trực tuyến.

Ông nói, "Một số người sưu tầm tuyên bố rằng họ làm như vậy vì họ thích cái chết, và, họ thích vẻ ngoài của hài cốt người, một số tuyên bố rằng họ đang bảo quản những vật mẫu này".

Ông Huffer cho biết luật có những lỗ hổng cho phép một số khía cạnh nhất định của hoạt động buôn bán hài cốt người được mặc định là hợp pháp. (Ảnh: Được cung cấp, abc.net.au)

"Một số người mua bán có được nhiều tiếng tăm và kiếm được nhiều tiền từ việc tìm thấy những món đồ hiếm nhất hoặc rùng rợn nhất."

Ông Huffer cho biết nhiều bộ xương và bộ phận cơ thể người được đưa đến các cơ sở y tế ở tây phương, trong khoảng thời gian từ những năm 1800 đến những năm 1980, đến từ "những cá nhân nghèo, đẳng cấp thấp vô thừa nhận" từ Ấn Độ hoặc "những tù nhân chính trị bị cáo buộc vô thừa nhận" từ Trung Quốc.

Ông nói "Đó chủ yếu là thi thể của những người da nâu và da đen, hoặc người Á châu, được đưa bằng máy bay đến Tây phương để được sử dụng làm người hiến tặng ẩn danh, mà không cần có bất kỳ sự đồng ý, hoặc suy nghĩ nào về việc những người đó là ai",

"Xác người, các bộ phận của con người, trở thành những thứ có giá cả có thể được trao đổi như thể chúng chẳng là gì cả.”

"Đó là sự phi nhân tính hóa và biến người chết thành hàng hóa".

Luật được viết ra để xóa bỏ việc bán các bộ phận cơ thể người đã được áp dụng trên khắp nước Úc.

Nhưng ông Huffer cho biết chúng có những lỗ hổng cho phép "một số khía cạnh nhất định của hoạt động buôn bán xác người trở thành hợp pháp theo mặc định".

Ông nói "Mạng lưới buôn bán xác người trực tuyến và trên thị trường ở mức trên toàn cầu - trở nên khả thi hơn nhiều nhờ thương mại điện tử và phương tiện truyền thông mạng xã hội - cho phép mọi loại hành vi tàn bạo xảy ra ngay cả khi bị giám sát và ít nhiều công khai",

"Có vẻ như có những lỗ hổng lớn thực sự lớn chưa quản lý được trong thực tế là những hoạt động buôn bán này hiện đã chuyển sang không gian trực tuyến".