Những người biểu tình đã tụ tập bên ngoài bậc thềm của tòa nnhaa Nghị viện Tiểu banng nam Úc hồi đầu tháng Tư vừa qua. (ABC News: Daniel Litjens)

NAM ÚC - Kế hoạch cải tổ Bảo tàng Nam Úc – South Australia Museum - đã bị chính quyền tiểu bang tạm dừng trong bối cảnh có những phản đối và lo ngại về hướng đi tương lai của bảo tàng.

Vào tháng Hai, David Gaimster, giám đốc điều hành viện bảo tàng đã công bố "hình ảnh mới" của bảo tàng nằm trên đường North Terrace này, với tầm nhìn biến nó thành một nơi để thưởng thức nghệ thuật đương đại mà ông nói sẽ mang lại "công bằng" cho người dân Nam Úc.

Nhưng những thay đổi đó sẽ phải trả giá, với 27 vị trí trong bộ phận nghiên cứu và sưu tập bị bãi bỏ và thay thế bằng 22 công việc mới, mà công đoàn cho rằng có mức lương và xếp hạng thấp hơn.

Báo ABC biết được rằng thủ hiến Peter Malinauskas đã can thiệp vào vấn đề này và sẽ tổ chức đánh giá để "bảo đảm viện bảo tàng này tiếp tục mang lại kết quả có phẩm chất cho tất cả người dân Nam Úc".

Quá trình đánh giá được thành lập sau "các cuộc họp mang tính xây dựng" giữa chính quyền và các bên quan tâm, và sẽ có một hội đồng gồm ba người tham khảo ý kiến ​​của các bên có quyền quyết định để đưa ra khuyến nghị sớm nhất là vào tháng Sáu.

Andrea Michaels cho biết ban hội thẩm sẽ tập hợp lời khuyên của chuyên gia về việc tái cơ cấu viện bảo tàng. (ABC News: Lincoln Rothall)

Bộ trưởng Nghệ thuật Tiểu Bang Nam Úc, Andrea Michaels, cho biết: “Chúng tôi nhận thấy rất nhiều mối quan tâm của công chúng… và chúng tôi nghĩ rằng đây là một cơ hội thực sự tốt để nhận được các lời khuyên từ chuyên gia, để tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc thảo luận”.

“Sẽ có nhiều người mà chúng tôi mong đợi sẽ đến nói chuyện tại các cuộc hội thảo, và cho chúng tôi lời khuyên về con đường tốt nhất phía trước.”

Sự phản đối sau thông báo ban đầu

Thông báo này đã nhận được phản ứng dữ dội từ nội bộ viện bảo tàng và công chúng, và hàng trăm người tụ tập vào đầu tháng này bên ngoài tòa nhà Nghị viện tiểu bang Nam Úc để phản đối những thay đổi được đề nghị.

Tuần trước, nghiệp đoàn đại diện cho các nhân viên của viện bảo tàng, Hiệp hội Dịch vụ Công cộng (Public Service Association - PSA), nói với ABC rằng quá trình này rất căng thẳng đối với các công nhân, những người đã được thông báo tin này trong một buổi nói chuyện về việc thay đổi trong tháng Hai.

Natasha Brown, Tổng thư ký của PSA, nói: “Được thông báo qua bài thuyết trình bằng các trang PowerPoint rằng công việc của họ không còn chỗ đứng trong cơ cấu mới là việc làm vô cùng thiếu tôn trọng”.

“Nhiều người trong số họ đã dành cả cuộc đời mình để làm công việc nghiên cứu cho viện bảo tàng này, và bảo tồn các bộ sưu tập của bảo tàng.”

"Bị nói rằng công việc không được coi trọng là điều vô cùng xúc phạm."

Natasha Brown cho biết nghiệp đoàn lo ngại việc tái cơ cấu là một biện pháp cắt giảm chi phí. (ABC News: Justin Hewitson)

Các học giả đã bày tỏ lo ngại về tương lai của bộ phận nghiên cứu, với một bức thư ngỏ tuyên bố những thay đổi này "có nguy cơ làm giảm tầm vóc và vai trò của viện bảo tàng".

Nhưng ban quản lý viện bảo tàng khẳng định những thay đổi này sẽ có tác dụng thúc đẩy nghiên cứu đang diễn ra và làm cho công chúng và các học giả khác dễ tiếp cận bộ sưu tập hơn.

Mối liên kết chặt chẽ của bảo tàng với việc hồi hương các phẩm vật

Người ta cũng lo ngại về các dự án đang diễn ra của viện bảo tàng, bao gồm cả chương trình hồi hương các hài cốt tổ tiên của người bản địa.

Major "Moogy" Sumner, là trưởng lão của bộ tộc Kaurna và Ngarrindjeri, người đóng vai trò chủ chốt trong việc thành lập địa điểm nghĩa trang của người bản địa Wangayaarta, cho biết chương trình hồi hương của viện bảo tàng sẽ gặp khó khăn vô cùng nếu những nhân viên đó rời đi.

Ông nói: “Những người đó hiện đang rất lo lắng cho công việc của mình, họ có vai trò lớn trong việc chứng kiến địa điểm Wangayarta được thành lập. Họ có vai trò trong mọi phần của việc này”.

"Nó không chỉ là món tiền lương trả tiền cho họ.”

"Tất cả những việc họ làm, bạn có thể thấy rằng toàn bộ tâm hồn họ đều đặt vào nơi đó."

Trưởng lão Major “Moogy” Sumner đã hợp tác chặt chẽ với nhóm nhân viên đảm trách việc hồi hương phẩm vật của viện bảo tàng. (ABC News: Ashlin Blieschke)

Ông Sumner cho biết nếu những người đó không được tuyển dụng lại, việc đào tạo lại các nhân viên mới đảm trách việc hồi hương phẩm vật sẽ mất thời gian, và có khả năng làm tổn hại đến mối quan hệ giữa viện bảo tàng và các chủ sở hữu truyền thống trên khắp tiểu bang Nam Úc.

Chính quyền tiểu bang cho biết dự án hồi hương phẩm vật sẽ tiếp tục nhưng không đưa ra bất kỳ bình luận nào về việc tiếp tục sử dụng các nhân viên hiện tại.

Họ cũng cho biết không có kế hoạch loại bỏ các hiện vật phổ biến tại viện bảo tàng, bao gồm cả phòng trưng bày Ai Cập cổ đại.

Jane Lomax-Smith, Thị trưởng thành phố Adelaide, cựu chủ tịch hội đồng viện bảo tàng, đã chỉ trích chính quyền tiểu bang tại nhiệm và các chính quyền tiểu bang tiền nhiệm về việc xử lý ngân sách của Viện Bảo tàng Nam Úc.

Tiến sĩ Lomax-Smith nói: “Tôi đã xem các báo cáo của Bộ Tài chính, đây không phải là chuyện xảy ra trong một sớm một chiều. Điều này đã tích tụ trong nhiều thập kỷ”.

"Không có chính quyền nào thực sự danh dự hoặc thực sự hiệu quả trong việc quản lý những tài sản này."

Jane Lomax-Smith, Thị trưởng thành phố Adelaide, từng giữ chức chủ tịch hội đồng viện bảo tàng. (ABC News: Marco Catalano)

Tiến sĩ Lomax-Smith cho biết bà ủng hộ Tiến sĩ Gaimster và chủ tịch hội đồng quản trị hiện tại, Kim Cheater, vì đã làm hết sức mình với những gì họ có.

Bà nói "Tôi hiểu những gì họ đang làm. Điều đó hợp lý. Sẽ không thể tưởng tượng được việc bất kỳ giám đốc nào làm công việc phục vụ công cộng lại xài nhiều tiền hơn số tiền họ có",

“Theo quan điểm của tôi, tiền chi cho thể thao thì có thể tính toán, nhưng, tiền chi cho khoa học  thì không bao giờ là đủ.”

“Sẽ không phải là vô lý khi có một số tiền đầu tư vào khoa học cơ bản ở tiểu bang chúng ta.”

PSA cũng cho biết họ tin rằng việc tái cơ cấu đặt trên việc cắt giảm chi phí.

Những người biểu tình đã tiến tới các bậc thềm của Tòa nhà Nghị viện Tiểu  Bang  Nam Úc vào đầu tháng này. (ABC News: Daniel Litjens)

Bà Brown nói "PSA thấy rõ rằng toàn bộ quá trình tái cơ cấu này được dựng lên để chứng kiến sự ra đi của những nhân viên lớn tuổi, những nhân viênn rất có kinh nghiệm và được kính trọng, đồng thời thay thế họ bằng những nhân viên được trả lương thấp hơn, và đó là nguyên nhân gây lo ngại lớn cho chúng tôi và cho các thành viên của chúng tôi."

Bộ trưởng Nghệ thuật, Andrea Michaels, không đồng ý và nói rằng viện bảo tàng "hoàn toàn có thể đạt được các chức năng lập pháp với ngân sách mà viện bảo tàng này có".

Cuộc đánh giá sẽ được chủ trì bởi ông Damien Walker, là ggiám đốc điều hành của Bộ Thủ tướng và Nội các, Craig Simmons, là Giám đốc nghiên cứu Khoa  học (chief Scientist) Tiểu bang Nam Úc, và Jim Thompson, là Giám đốc điều hành Viện Bảo tàng Queensland.

Họ sẽ xem xét và cung cấp "các nguyên tắc" và "hướng dẫn chung" về một loạt lĩnh vực bao gồm chức năng nghiên cứu, công việc hồi hương phẩm vật, và giao tiếp với các cộng đồng của các bộ tộc Bản địa liên quan đến di sản văn hóa, quản lý bộ sưu tập, sự tham gia của công chúng, và các phương pháp trình bày hiện đại để phô diễn các phẩm vật của việc bảo tàng.

Ban hội thẩm dự kiến sẽ đưa ra khuyến nghị cho chính quyền tiểu bang vào giữa năm nay.

Thủ hiến  cho biết thông báo về việc xem xét diễn ra sau các cuộc họp riêng giữa ông và lãnh đạo viện bảo tàng cũng như những người phản đối kế hoạchh thay đổi được đề nghị.

Ông Malinauskas nói với Đài phát thanh ABC Adelaide: “Chúng tôi sẽ tạm dừng vấn đề này lại, xem xét thực tế và xem chúng tôi có thể làm gì”.

"Có một số khoản cắt giảm khá nghiêm trọng do chính phủ Đảng Tự do tiềm nhiệm khởi xướng đối với viện bảo tàng, nhưng cũng có sự cắt giảm ngân sách dưới thời chính quyền của tôi, vì vậy họ đang cố gắng thực hiện trong phạm vi đó."

Ông Malinauskas cho biết viện bảo tàng này là một "tổ chức quan trọng" và nó phải "thích ứng" và "phát triển", nhưng những thay đổi phải được giải quyết một cách "tinh tế".

"Cuộc hội thảo sẽ xem xét  sự những sự thay đổi và chỉ cần lắng nghe 'Mọi thứ có đi đúng hướng không, có điều gì có thể được thực hiện tốt hơn không?'"

Một số công việc sẽ bị loại bỏ theo những thay đổi được đề xuất đối với Bảo tàng SA. (ABC News: Daniel Litjens)

David Speirs, Lãnh đạo phe đối lập, hoan nghênh động thái này nhưng nói rằng đây là một "sự lật ngược nhục nhã" của chính quyền, đồng thời nói thêm rằng đảng của ông sẽ tiếp tục chiến dịch "gác lại những đề xuất cắt giảm".

Ông nói “Rất nhiều người dân Nam Úc kinh hoàng trước những thay đổi này.

“Viện Bảo tàng được người dân Nam Úc trân trọng và thật vui khi biết chính quyền lắng nghe, nhưng chiến dịch vẫn phải tiếp tục vì chúng tôi muốn những thay đổi này phải bị hủy bỏ."

Tiến sĩ Gaimster hoan nghênh quyết định của Thủ hiến thành lập hội đồng đánh giá và mong nhận được các khuyến nghị của họ.