Bộ trưởng Di trú Andrew Giles phác thảo chi tiết về chỉ thị mới về việc hủy thị thực. Nguồn: AAP / James Ross

AUSTRALIA - Chính phủ Úc đã thay thế Chỉ thị 99 gây tranh cãi bằng một chỉ thị mới có khả năng khiến nhiều tội phạm bị trục xuất hơn. Chỉ thị 110 yêu cầu tòa án độc lập phải chú trọng hơn đến các vấn đề an toàn cộng đồng khi xem xét quyết định hủy visa.

Bộ trưởng Di trú Andrew Giles đã ký một chỉ thị mới để thay thế Chỉ thị 99, sau khi có thông tin tiết lộ rằng một số kẻ bị buộc tội hiếp dâm đã dựa vào Chỉ thị này để giữ visa ở lại Úc.

Ông Giles cho biết chỉ thị mới yêu cầu Tòa Phúc thẩm Hành chính (AAT) phải ưu tiên sự an toàn của cộng đồng khi xem xét việc hủy visa.

“Chỉ thị cấp bộ 110 được hướng dẫn bởi hai nguyên tắc chính. Thứ nhất, bảo vệ cộng đồng Úc và lẽ thường. Kể từ đầu tuần trước, tôi đã hủy 40 visa, và hôm nay chúng tôi thực hiện bước tiếp theo trong việc củng cố hệ thống visa của mình, để phản ảnh tốt hơn kỳ vọng của cộng đồng.”

Chỉ thị 110 sẽ có hiệu lực từ ngày 21/6, và yêu cầu tòa án độc lập phải chú trọng hơn vào các vấn đề liên quan đến gia đình và bạo hành gia đình.

“Chỉ thị đã sửa đổi nêu rõ rằng, sự an toàn của cộng đồng Úc là ưu tiên hàng đầu của chính phủ Albanese, và do đó bao gồm điều này như một nguyên tắc chính của quá trình ra quyết định. Nó cũng cân nhắc nhiều hơn đến tác động đối với nạn nhân của bạo hành gia đình và gia đình của họ, phản ảnh cách tiếp cận không khoan nhượng của chính phủ đối với bạo hành gia đình.”

Vẫn còn 10 vụ án tại Tòa Phúc thẩm Hành chính sẽ được xem xét theo Chỉ thị 99 hiện tại.

Chỉ thị 99 nêu rõ rằng Úc SẼ dung thứ ở mức độ cao hơn đối với hành vi phạm tội hoặc hành vi nghiêm trọng khác của những người không phải công dân Úc, đã sống trong cộng đồng Úc trong phần lớn cuộc đời của họ.

Trong chỉ thị mới, từ “SẼ” đã được đổi thành từ “CÓ THỂ”.

Phát ngôn nhân đối lập đặc trách nội vụ James Paterson nói rằng mối quan hệ với Úc nên được hạ xuống mức thứ yếu.

“Tôi hy vọng chỉ thị mới sẽ tốt hơn cho cộng đồng Úc so với Chỉ thị 99, nhưng dựa trên các chi tiết có sẵn cho đến nay, tôi không tin rằng điều đó sẽ xảy ra. Bởi vì nó xem mối quan hệ với cộng đồng Úc như một cân nhắc chính, và điều đó sẽ khiến AAT đưa ra các quyết định như trước đây. Điều mà chính phủ nên làm là quay trở lại chỉ thị cũ dưới thời chính phủ tiền nhiệm, coi mối quan hệ với cộng đồng Úc là cân nhắc thứ yếu, và đặt sự an toàn của cộng đồng lên hàng đầu”.

Còn thủ lãnh đối lập Peter Dutton thì cho biết sự an toàn của người Úc phải là ưu tiên hàng đầu.

“Tôi cam kết tuyệt đối với người dân Úc rằng nếu tôi trở thành Thủ tướng, tôi sẽ ưu tiên an ninh và sự an toàn của người dân Úc hơn bất kỳ ai khác.”

Chỉ thị 99 được đưa ra vào năm ngoái sau khi cựu Thủ tướng New Zealand bày tỏ lo ngại về việc trục xuất những tội phạm gốc New Zealand vốn đã sống cả đời ở Úc.

Thủ tướng New Zealand đương nhiệm Chris Luxon nói rằng ông muốn làm việc với Úc để bảo đảm cách tiếp cận mới là phù hợp.

“Úc có quyền tự đưa ra các quy tắc của riêng mình với tư cách là một quốc gia có chủ quyền. Như tôi đã nói hôm trước, chúng tôi rất tiếc về quyết định mà Úc đã đưa ra. Bạn biết đấy, theo quan điểm của tôi, tôi đã nêu vấn đề này với Thủ tướng Albanese. Tôi biết Ngoại trưởng của chúng tôi cũng đã nêu vấn đề này với Bộ trưởng Di trú. Một lần nữa, chúng tôi cho rằng không nên trục xuất những người không có mối liên hệ nào với New Zealand về lại New Zealand. Rõ ràng đây là một chỉ thị cấp bộ mới. Chúng ta cần phải bảo đảm và giám sát cách thực hiện nó trong tương lai.”

Bộ trưởng Giles nhấn mạnh lợi ích của Úc là ưu tiên hàng đầu của ông.

“Mối quan tâm của tôi là hành động vì lợi ích quốc gia. Như tôi đã nói với Quốc hội, tôi đã gọi điện thoại cho Phó Thủ tướng New Zealand Winston Peters để nói với ông ấy về ý định đưa ra chỉ thị sửa đổi mới, để bảo đảm các nguyên tắc về lẽ thường và bảo vệ cộng đồng Úc được đặt lên hàng đầu khi nói đến các điều kiện cấp visa.”

Khoảng 30 người không phải công dân Úc đã dựa vào Chỉ thị 99 để đưa quyết định hủy visa của họ ra tòa AAT.

Nhóm này bao gồm một số người đã bị kết tội lạm dụng tình dục trẻ em, và một người bị buộc tội sát nhân vào tháng trước.

Ông Giles hiện đã hủy lại 40 visa, nói rằng các quy tắc không hoạt động như mong đợi, và đó là lý do tại sao chỉ thị mới được ban hành.

Hồi tuần trước, Tổng trưởng Nội vụ Clare O'Neil đã nói với chương trình Sunrise rằng các quyết định của tòa AAT không đáp ứng được kỳ vọng của cộng đồng.

“Có những quyết định được đưa ra bởi tòa án độc lập này mà tôi cảm thấy rất khó chịu. Và tôi tin rằng chúng không đáp ứng được kỳ vọng của cộng đồng, ít nhất là về mặt hình thức.”

Ông Giles cho biết chỉ thị mới cung cấp cho AAT những hướng dẫn rõ ràng hơn để giải quyết các trường hợp này.

“Chỉ thị này rõ ràng hơn. Chúng tôi đang nâng cao an toàn cộng đồng như một nguyên tắc chính. Như tôi đã nói, chúng tôi cũng đưa ra mức độ cân nhắc cao hơn về tác động đối với các nạn nhân và gia đình của họ. Đây là những chỉ dẫn rõ ràng cho những người ra quyết định về kỳ vọng của tôi, của chính phủ Úc và của cộng đồng Úc đối với những người không phải công dân Úc.”

Trong một thông cáo, một nhóm gồm hơn 40 tổ chức pháp lý, xã hội dân sự và nhân quyền cho biết họ lo ngại về bản chất của cuộc tranh luận chính trị về Chỉ thị 99, và nói rằng điều quan trọng là các thành viên của tòa án phải có quyền xem xét tính phức tạp của từng trường hợp cụ thể.

Nhóm này bao gồm Trung tâm Luật Nhân quyền, Trung tâm Nguồn lực dành cho Người Tầm trú, và các nhóm pháp lý đã đại diện cho những người không phải công dân Úc trong các vụ trục xuất.

Thông cáo viết: “Mọi người ở Úc, bất kể xuất thân hay tình trạng visa, đều xứng đáng được đối xử bình đẳng trước pháp luật, và hoàn cảnh của họ phải được xem xét đầy đủ và độc lập trước khi gánh chịu những hậu quả suốt đời.”