Cả cờ thổ dân và người dân đảo Torres Strait đều được treo cùng với quốc kỳ Úc. Nguồn: AAP / AAP Image/Mick Tsikas

AUSTRALIA - Thủ tướng Anthony Albanese loan báo ngày diễn ra trưng cầu dân ý vào ngày 14 tháng Mười, đúng như nhiều nguồn tin dự đoán. Cựu Thủ Tướng Malcolm Turnbull cũng phân phát các phiếu cổ động cho Tiếng Nói Thổ Dân. Mục Sư Tin Lành Baptist, ông Tim Costello đã viết một bức thư ngỏ tới các nhà lãnh đạo Giáo hội, kêu gọi họ ủng hộ Tiếng nói của Người bản địa trước Nghị viện.

Cuộc trưng cầu dân ý về Tiếng nói người Thổ Dân trước Quốc hội, sẽ được tổ chức vào ngày 14 tháng Mười.

Thông báo này được đưa ra khi các cuộc thăm dò cho thấy, một sự thay đổi trong sự ủng hộ đối với Tiếng nói ở Nam Úc theo hướng bỏ phiếu 'có', và Tasmania nghiêng về phía bỏ phiếu 'không'.

Các cuộc thăm dò trước đây đã cho thấy 'không' dẫn trước ở Nam Úc, được coi là một tiểu bang dao động quan trọng.

Thủ tướng Anthony Albanese đã khuyến khích cử tri xem xét tất cả các sự kiện, trước khi đưa ra quyết định.

Thủ tướng Anthony Albanese nói "Vào ngày đó, mỗi người Úc sẽ có cơ hội một lần trong một thế hệ, để đưa đất nước chúng ta xích lại gần nhau và thay đổi nó tốt đẹp hơn, để bỏ phiếu cho sự công nhận, lắng nghe và kết quả tốt hơn".

"Và tôi yêu cầu tất cả người dân Úc bỏ phiếu Có".

Còn cựu Thủ tướng Malcolm Turnbull đã cùng Tổng trưởng Môi trường Tanya Plibersek, phát tờ cổ động ủng hộ cuộc bỏ phiếu thuận.

Mặc dù ông Turnbull không ủng hộ đề nghị này khi nó được trình bày lần đầu tiên vào năm 2017, nhưng ông nói rằng đã có rất nhiều thay đổi kể từ đó, giờ đây ông coi đó là một hành động quan trọng đối nước với Úc.

Ông nói "Cộng đồng bản địa đã ủng hộ vấn đề này trong 6 năm".

'Họ đã lập luận rằng đây là những gì họ muốn được công nhận trong Hiến pháp".

"Nếu chúng ta nói về việc công nhận người Úc bản địa trong Hiến pháp của chúng ta, chúng ta nên lắng nghe những người sẽ được công nhận ".

Được biết Thông báo nói trên được đưa ra trong bối cảnh, có những lời kêu gọi mới ủng hộ từ chiến dịch 'có' và sự phản đối liên tục từ Liên đảng.

Nam Úc và Tasmania được coi là những tiểu bang dao động quan trọng đối với chiến dịch 'có', để đạt được đa số 4 tiểu bang trong cuộc trưng cầu dân ý, với Tây Úc và Queensland được cho là bỏ phiếu 'không'.

Các cuộc thăm dò trước đây đã cho thấy số phiếu 'không' dẫn trước ở Nam Úc nơi được coi là một tiểu bang dao động quan trọng, nhưng một cuộc khảo sát mới với 605 người cho thấy, 43% người Nam Úc hiện ủng hộ Tiếng nói bản địa trước Quốc hội, trong khi 39% phản đối.

Ông Albanese đã đưa ra lời giải thích về cách thức hoạt động của cơ quan tư vấn.

Ông nói "Sẽ có một cơ thể được gọi là giọng nói".

"Thứ hai là nó sẽ làm gì?. Nó có thể đưa ra lời khuyên về các vấn đề ảnh hưởng đến Thổ dân và người dân đảo Torres".

"Thứ ba một lần nữa thực sự quan trọng nhưng thực sự đơn giản là Quốc hội quy định các đạo luật với chức năng, thành phần, thủ tục của Tiếng nói".

Được biết chiến dịch 'có' bao gồm một loạt các nhà lãnh đạo cộng đồng, gồm Mục sư Tin Lành thuộc phái Baptist là ông Tim Costello.

Cựu chủ tịch của Liên minh Baptist Úc đã viết một bức thư ngỏ cho các nhà lãnh đạo tôn giáo ở Úc, kêu gọi các giáo đoàn thảo luận về các vấn đề chung quanh tiếng nói và xem xét một 'lời xin vâng từ trái tim'.

Ông Tim Costello nói "Tôi đã nói chuyện trong các nhà thờ ở Adelaide và Perth, cả hai đều có những bài thuyết giảng và sau đó có các cuộc họp về Tiếng nói".

'Tôi thấy điều này gần như là nỗi sợ hãi từ các giáo sĩ và từ các Kitô hữu để thảo luận về nó".

"Họ nói 'Ồ, nó gây chia rẽ, ồ, đó là chính trị', thế nhưng đây là vì lợi ích của quốc gia, đừng ngại thảo luận về nó, đừng nói rằng nó mang tính chính trị và gây chia rẽ",

“Vì vậy, Giáo hội luôn luôn đàm phán về sự bất bình đẳng và xung đột. Tôi nghĩ chúng ta vừa đánh mất nghệ thuật”

Được biết ông Costello được truyền cảm hứng từ ‘Thư từ nhà tù Birmingham’ nổi tiếng của Mục sư Martin Luther King, khi ông nói chuyện với các nhà lãnh đạo và giáo sĩ da trắng trước bài phát biểu lịch sử ‘Tôi có một giấc mơ’, kêu gọi bình đẳng chủng tộc ở Mỹ.

Ông Costello nói rằng, ông đã chứng kiến một sự miễn cưỡng tương tự từ các nhà lãnh đạo Giáo hội ở Úc, chung quanh việc ủng hộ một Tiếng nói Bản địa trước Nghị viện.

Ông nói "Ông ta thực sự nói chính xác điều đó là tại sao, các bạn là những giáo sĩ chống lại sự phân biệt chủng tộc lại chỉ trích tôi và nói 'hãy kiên nhẫn' và 'đừng thúc đẩy' và 'nó gây chia rẽ' và 'đó là chính trị'.

"Ông nói điều này như một người anh em trong Chúa Kitô, một mục sư đồng nghiệp và khi nào là thời điểm tốt để thực sự bước lên chống lại sự bất bình đẳng?".

"Vì vậy đó là lý do tại sao tôi trích dẫn bức thư đó, sự thận trọng đó cũng là những gì Martin Luther King đã gặp với các giáo sĩ”.

Còn cựu Thủ tướng John Howard đã lên tiếng chống lại Tiếng nói bản địa trước Quốc hội, ông nói với Sky News rằng một cơ quan tư vấn bản địa sẽ có cái mà ông gọi là, tác động cưỡng chế đối với chính phủ thời đó, bất chấp sự bảo đảm của chính phủ.

Ông John Howard nói “Sự thật là bất kỳ tuyên bố nào của cơ quan này, sẽ có tác dụng cưỡng chế đối với chính phủ thời đó".

"Nếu cơ quan của nó đề nghị điều gì đó mà chính phủ không thích, mọi người với chủ nghĩa Úc sẽ phản đối với chính phủ, để làm những gì họ yêu cầu".

"Bởi vì suy cho cùng, đây là cơ chế đại diện cho người bản địa và bạn đã trải qua tất cả những rắc rối này, để đưa nó vào Hiến pháp rồi bây giờ bạn sẽ bỏ qua lời khuyên của họ".

"Làm sao lại có thể làm như vậy?".

Ông Costello chỉ trích sự phản đối như vậy và nói rằng, ông hy vọng sẽ có một cách tiếp cận lưỡng đảng.

Tuy nhiên, có những người Úc bản địa cũng phản đối Tiếng nói, vì nhiều lý do khác nhau.

Phát ngôn nhân đối lập về Thổ dân sự vụ, bà Jacinta Nampijinpa Price chỉ trích Tiếng nói này, vì lạin tạo thêm một lớp quan liêu khác ở Canberra, trong khi Thượng nghị sĩ độc lập Lidia Thorpe tin rằng, Tiếng nói được tôn trọng sẽ thành lập một ‘cơ quan tư vấn bất lực’.

Trong khi đó ông Costello nói rằng, ông nhận thức được những sai sót trong Tiếng nói nhưng khẳng định, đó là cách tốt nhất để được công nhận người Thổ dân.

Ông Tim Costello nói "Tôi tin rằng không ai có thể nói rằng The Voice nếu thành công, sẽ trao quyền và giải quyết tất cả các vấn đề của Người bản địa thu hẹp khoảng cách".

"Tôi không thể nói điều đó với sự chắc chắn 100%, nhưng tôi có thể nói rằng người bản địa tin rằng, nó sẽ thực sự hữu ích. đó là lý do tại sao Tuyên bố Uluru được đưa ra".

"Tôi có thể nói chắc chắn 100% rằng, những gì chúng tôi đang làm bây giờ, với việc thu hẹp khoảng cách không hiệu quả".

Còn các nhà lãnh đạo Thổ dân Úc khác đang ủng hộ Tiếng nói, bao gồm cựu Tổng trưởng Thổ Dân sự vụ thuộc đảng Tự do, là ông Ken Wyatt.

Ông Wyatt kêu gọi các nhà lãnh đạo của đảng cũ của ông, đứng lên ủng hộ tiếng nói này.

"Tôi rất thích nhiều đồng nghiệp cũ của tôi dũng cảm và chỉ cần nói rằng, tôi nghĩ đã đến lúc chúng ta lắng nghe người Thổ dân một cách thực sự và mang tính xây dựng, cũng như chúng ta thu hút họ như những đối tác bình đẳng, giống như chúng ta làm với mọi ngành đến văn phòng quốc hội của chúng tôi ".

Trong khi đó Mục sư Costello nhắc nhở các nhà lãnh đạo Giáo hội về vai trò của họ.

Ông nói "Tôi nghĩ rằng Giáo hội thường không hiểu được câu chuyện căn bản của mình, đó là không nô lệ cũng không tự do, không phải Do Thái cũng không phải dân ngoại, không nam cũng không nữ, nói cách khác là có sự bình đẳng".

"Thực sự ngay từ đầu, nó là tổ chức quốc tế chủ nghĩa đầu tiên, không công nhận ưu thế sắc tộc và chắc chắn đối xử với nô lệ ngang hàng với chủ nhân của họ".

"Vì vậy, Giáo hội luôn luôn đàm phán về sự bất bình đẳng và xung đột. Tôi nghĩ chúng ta vừa đánh mất nghệ thuật".