Nhóm chủ đất Bán đảo Yorke - Yorke Peninsula Landowners Group - muốn có nhiều quyền hơn khi công ty khai khoáng muốn có quyền khai thác. (ABC Central West: Donal Sheil)

NAM ÚC - Nhiều chủ đất ở vùng nông thôn đã hoan nghênh đề nghị của nghị viện tiểu bang Nam Úc về việc thành lập một cuộc thanh tra khai thác mỏ.

Một ủy ban liên đảng dưới sự chủ trì của Nghị sĩ độc lập, Geoff Brock, đã tổ chức một cuộc điều tra về các biện pháp bảo vệ cho chủ đất khi một công ty khai thác muốn khai khoáng trên miếng đất của họ.

Sau các cuộc điều trần về tình trạng của Bán đảo Eyre và Bán đảo Yorke, ủy ban này đã đưa ra sáu khuyến nghị bao gồm việc thành lập văn phòng thanh tra khai khoáng để thực thi các quy định hiện hành và phát triển quy tắc ứng xử mới cho hoạt động thăm dò khai thác khoáng sản.

Joy Wundersitz, chủ tịch Nhóm các chủ sở hữu bán đảo Yorke (Yorke Peninsula Landowners Group) cho biết."Ở giai đoạn này, không có trọng tài độc lập nào mà một chủ đất thực sự có thể nhờ cậy được nếu mọi thứ không đi đúng hướng".

"Chủ đất không có thủ tục pháp lý kháng cáo độc lập, hoặc một cơ quan hoặc cá nhân bên ngoài, mà họ có thể đến gặp để thực sự xem xét kỹ những gì đang diễn ra."

Bán đảo Yorke là nơi diễn ra các cuộc biểu tình phản đối việc khai thác và thăm dò khai thác khoáng sản. (ABC North and West: Lauren Waldhuter)

Ủy ban cũng khuyến nghị rằng bắt đầu công việc viết ra luật độc lập để điều chỉnh việc sử dụng đất tư nhân của các công ty khai thác, tách biệt với Đạo luật Khai Khoáng (Mining Act).

Bà Wundersitz nói: “Chúng tôi đã tranh cãi trong một thời gian rằng việc bảo vệ thích hợp đất nông nghiệp không thể có được bằng một đạo luật khai khoáng, bởi vì một đạo luật khai khoáng là để thúc đẩy và bảo vệ việc khai thác khoáng sản.”

"Bằng cách phát triển một luật độc lập, tương tự như luật ở tiểu bang Queensland và New South Wales, nó sẽ làm cuộc tranh luận được cân bằng.”

"Vì vậy, sẽ có một đạo luật khai khoáng để bảo vệ đất nông nghiệp ... và cũng sẽ có một bộ luật riêng biệt để xem xét cơ bản và rất chặt chẽ về cách bảo đảm rằng đất nông nghiệp có giá trị được bảo vệ tốt trong tương lai."

Chính phủ đồng ý cần thiết phải cải cách

Bộ trưởng Khai khoáng, Dan van Holst Pellekaan, nói với nghị viện vào hôm tuần trước rằng chính quyền cởi mở về việc cần phải có cải cách nhiều hơn trong lĩnh vực đó.

Ông van Holst Pellekaan cho biết: “Chúng tôi đã luôn nói rằng chúng tôi sẽ thực hiện các cải tiến, về nền tảng theo từng chút một, để giải quyết những gì có thể làm, đưa nó vào đúng chỗ, và sau đó tiếp tục và giải quyết những chuyện tiếp theo.”

"Có vẻ như các khuyến nghị của ủy ban phần lớn phù hợp chính xác với những gì mà Bộ Năng lượng và Khai thác mỏ và chính quyền của chúng tôi đang làm, đây là điều tốt."

Chính quyền đã xem xét và cập nhật các quy định và luật khai khoáng của mình vào năm ngoái.

Khoáng sản 'thuộc về cộng đồng'.

Hiệp hội các công ty Thăm dò và Khai thác Khoáng Sản (Association of Mining and Exploration Companies) đã bảo vệ quyền của các công ty khai khoáng trong việc xin phép khai thác hoặc thăm dò trên đất tư nhân.

Giám đốc điều hành, Warren Pearce, nói "Tôi không biết bạn có nhất thiết phải thành lập một tổ chức khác để đảm nhận vai trò chính của chính quyền".

"Tôi nghĩ rằng bộ khoáng sản chắc chắn có thể đảm nhận vai trò đó một cách hiệu quả, và tôi nghĩ chúng ta cần một chút thời gian để đánh giá cách thức vận hành của luật mới.”

Các công ty khai khoáng cho biết chủ đất không sở hữu tài nguyên dưới lòng đất. (ABC North and West: Lauren Waldhuter)

"Thực tế là người ở trên mặt đất không sở hữu khoáng chất bên dưới lòng đất đó.”

"Khoáng sản bên dưới lòng đất thuộc về nhà nước và cộng đồng, và nên để họ có cơ hội khám phá xem liệu giá trị có thể được tạo ra và các cơ hội, cả cơ hội kinh tế và việc làm, có thể được tạo ra cho cộng đồng rộng lớn hơn hay không."