Dự luật Quan hệ đối ngoại cho phép Bộ Ngoại giao có quyền xem xét những thỏa thuận đang có và những thỏa thuận sắp ký với chính phủ nước ngoài.

Hôm 27/8, chính phủ Úc cho biết chuẩn bị trình Nghị Viện dự thảo luật Quan hệ đối ngoại nhằm thắt chặt việc quản lý các địa phương cũng như các trường đại học của Úc ký thỏa thỏa thuận hợp tác với chính phủ các nước.

Thủ tướng Úc, Ông Scott Morrison. Ảnh: ABC.

Nếu được thông qua, chính quyền Úc sẽ có quyền xem xét lại toàn bộ các thỏa thuận với nước ngoài được ký trước đây, bao gồm cả thỏa thuận Vành đai-Con đường mà tiểu bang Victoria ký với Trung Quốc.

Phát biểu trước báo giới ngày hôm nay, Thủ tướng Scott Morrison khẳng định, bảo vệ và thúc đẩy lợi ích quốc gia nước Úc là nhiệm vụ thuộc thẩm quyền của chính quyền liên bang vì vậy, bất kỳ các thỏa thuận hợp tác với chính phủ nước ngoài đều cần phải thống nhất với chính sách đối ngoại mà chính quyền liên bang đưa ra.

Thủ tướng Scott Morrison nêu rõ: “Chúng ta cần phải đảm bảo rằng nước Úc, không chỉ ở cấp độ liên bang mà cả ở bất kỳ cấp độ chính quyền nào đều có chung tiếng nói, cùng một chương trình hành động phù hợp với lợi ích quốc gia đã được nêu lên trong chính sách đối ngoại mà chính phủ liên bang Úc  xây dựng nên. Luật Quan hệ đối ngoại mới của Úc sẽ làm được điều này”.

Theo tờ The Australian, dự thảo Luật Quan hệ đối ngoại mà chính phủ Úc chuẩn bị đệ trình Nghị Viện nước này cho biết Bộ Ngoại giao Úc sẽ có quyền xem xét các thỏa thuận đã ký và sắp ký của các địa phương, các trường đại học của nước này với các chính quyền nước ngoài. Mặc dù các thỏa thuận thương mại, các doanh nghiệp nhà nước không nằm trong phạm vi điều chỉnh của dự luật này song các thỏa thuận về hạ tầng cơ sở, trong đó có cả thỏa thuận liên quan đến Sáng kiến Vành đai-Con đường mà chính quyền bang Victoria đã ký với Trung Quốc sẽ đều cần phải được Bộ Ngoại giao nước này thẩm định.

Tờ The Australian cũng cho biết, dự luật Quan hệ đối ngoại cũng cho phép Bộ Ngoại giao có quyền xem xét cả những thỏa thuận đang có và những thỏa thuận sắp tới mà nước này ký với các chính phủ nước ngoài. Dự luật này cũng yêu cầu tất cả các trường đại học, chính quyền các bang và vùng lãnh thổ cũng như các địa phương phải thống kê lại tất cả các thỏa thuận đã ký và chuyển cho Bộ Ngoại giao Úc Đại Lợi xem xét. Dự luật này cũng quy định, tất cả những thỏa thuận trong tương lai mà các cơ quan, tổ chức Úc muốn ký với chính phủ nước ngoài đều phải được Bộ Ngoại giao đánh giá và có khả năng bị từ chối hoặc hủy bỏ.

Chính quyền các tiểu bang và vùng lãnh thổ bao gồm các sở, cơ quan, hội đồng, trường đại học phải toàn thành việc rà soát thỏa thuận với các chính phủ nước ngoài trong vòng 6 tháng kể từ khi Luật Quan hệ đối ngoại có hiệu lực.

Chính phủ Úc đưa ra dự luật này trong bối cảnh chính quyền liên bang không hài lòng với việc tiểu bang Victoria không tham vấn với Bộ Ngoại giao Úc trước khi ký thỏa thuận Vành đai-Con đường với Trung Quốc trong đó có những nội dung được cho là có thể sẽ làm ảnh hưởng tới an ninh quốc gia.

Thêm vào đó, những ngày gần đây, thông tin về việc nhiều nhà khoa học Úc tham gia chương trình thu hút nhân tài của Trung Quốc trong lúc vẫn làm việc tại các trường đại học của nước này và nhiều người không khai báo với trường đại học về việc hợp tác với Trung Quốc đang gây nhiều lo ngại trong dư luận Úc.

Tuy vậy, dự luật này không phải nhằm vào Trung Quốc mà là sự củng cố vai trò của chính quyền liên bang trong quan hệ đối ngoại, quyền đã được quy định trong Hiến pháp Australia khi nêu rõ tất cả thỏa thuận với chính phủ các nước như Iran, Ấn Độ, Nga, Israel, Mỹ, Nam Hàn, Singapore, Afghanistan và các quốc gia khác đều nằm trong phạm vi điều chỉnh.

Thủ tướng Scott Morrison khẳng định “bất kỳ thỏa thuận nào với các chính phủ cũng như các tổ chức nước ngoài làm suy yếu nỗ lực của chính quyền liên bang trong việc bảo vệ lợi ích quốc gia thì đều có thể bị hủy bỏ”.