AUSTRALIA - Tiếp tục thúc đẩy chính sách tăng cường quan hệ và gắn kết hơn với các nước trong khu vực để khẳng định và gia tăng ảnh hưởng của quốc gia tầm trung, nước Úc đang muốn nâng cấp quan hệ với Phi Luật Tân (Philippines) lên đối tác chiến lược.

Úc và Philippines vừa tiến hành Hội nghị Bộ trưởng lần thứ 5 giữa Bộ trưởng Ngoại giao và Thương mại của hai nước. Trong thông cáo báo chí đưa ra sau hội nghị, hai nước khẳng định, sau 75 năm quan hệ song phương được thiết lập từ năm 1946 đến nay, quan hệ đối tác toàn diện giữa hai bên đã phát triển sâu rộng trong nhiều lĩnh vực từ chính trị, kinh tế, quốc phòng, an ninh đến phát triển và giáo dục.

Trên cơ sở những thành tựu đã đạt được và tiềm năng sẵn có, các Bộ trưởng đã yêu cầu quan chức cấp cao của 2 bên nghiên cứu các bước đi để làm sâu sắc hơn quan hệ song phương và nâng cấp mối quan hệ đối tác toàn diện lên đối tác chiến lược trong thời gian tới.

Các Bộ trưởng của Úc (bên trái) và Phi Luật Tân (bên phải) tham gia Hội nghị Bộ trưởng Úc Đại Lợi – Phi Luật Tân lần thứ 5. (Nguồn: FB Marise Payne)

Úc Đại Lợi cam kết chi 532 triệu AUD cho sáng kiến giúp Philippines tiếp cận vaccine và an ninh y tế; 35,9 triệu AUD cho Philippines và 21 triệu AUD cho Trung tâm ASEAN ứng phó với các tình huống y tế khẩn cấp và dịch bệnh mới nổi. Ngoài ra, Úc cũng đóng góp 1 triệu AUD vào Quỹ Ứng phó Covid-19 của ASEAN; 130 triệu AUD cho cơ chế viện trợ vắc-xin COVAX, và 100 triệu AUD cho Đối tác vaccine của nhóm Bộ Tứ.

Trước đó, trong cam kết đưa ra tại cuộc họp với các nhà lãnh đạo G7 vào tháng 6/2021, Thủ tướng Úc cũng cho biết, sẽ cung cấp 20 triệu liều vaccine cho khu vực đến giữa năm 2022. Đồng thời, Úc cũng đang thu xếp để chuyển ngay cho Philippines 100 máy tạo oxy. Trong khuôn khổ chương trình Đối tác phục hồi giúp các nước trong khu vực ứng phó với Covid-19, Úccũng cam kết hỗ trợ Philippines 79 triệu AUD trong giai đoạn 2021-2022.

Tại cuộc họp, các Bộ trưởng của Úc và Philippines cũng thảo luận về các vấn đề chiến lược ở khu vực trong đó có an ninh biển. Hai nước tái khẳng định khát vọng chung về vùng biển hòa bình, ổn định và an ninh. Đồng thời, hai nước cũng hoan nghênh các sáng kiến mới về hợp tác trong các vấn đề hàng hải, bao gồm cả việc thành lập cơ chế Đối thoại hàng hải Úc – Phi Luật Tân trong năm nay.

Về vấn đề Biển Đông, các Bộ trưởng khẳng định sự quan ngại sâu sắc về việc tiếp tục quân sự hóa khu vực có tranh chấp tại vùng biển này cũng như việc sử dụng tàu tuần duyên và dân quân biển một cách nguy hiểm và mang tính cưỡng chế cũng như các nỗ lực làm gián đoạn các hoạt động khai thác tài nguyên của các nước khác.

Tuyên bố chung nhấn mạnh hoạt động của lực lượng bảo vệ bờ biển của một quốc gia cũng như các khuôn khổ pháp lý của nó phải phù hợp với luật pháp quốc tế. Các Bộ trưởng cũng nhắc lại tầm quan trọng của tự do hàng hải, hàng không và tất cả các tranh chấp cần được giải quyết một cách hòa bình, theo luật pháp quốc tế bao gồm cả Công ước của LHQ về Luật biển năm 1982 (UNCLOS).

Tuyên bố chung cũng khẳng định phán quyết của Tòa trọng tài về Biển Đông năm 2016 là cuối cùng và ràng buộc pháp lý đối với các bên. Các Bộ trưởng cũng kêu gọi mọi Quy tắc ứng xử ở Biển Đông phải phù hợp với luật pháp quốc tế, cụ thể là UNCLOS, không phương hại đến lợi ích của các bên thứ ba hoặc quyền của các quốc gia theo luật pháp quốc tế và ủng hộ cấu trúc khu vực hiện có.