Thủ tướng Anthony Albanese và Thủ hiến Tasmania Jeremy Rockliff khánh thành cầu Bridgewater tại Hobart. Nguồn: AAP / AAP
Thủ tướng Anthony Albanese đã phớt lờ lời kêu gọi từ phía Hoa Kỳ yêu cầu Úc tăng chi tiêu quốc phòng. Động thái này diễn ra trong bối cảnh Úc đang tìm kiếm sự miễn trừ khỏi mức thuế nhập cảng thép và nhôm vừa bị Mỹ tăng gấp đôi.
Thủ tướng Anthony Albanese đang phản đối lời kêu gọi từ phía Hoa Kỳ yêu cầu các quốc gia trong khu vực Á châu– Thái Bình Dương tăng chi tiêu quốc phòng lên mức 5% GDP.
“À, không, điều chúng tôi sẽ làm là tự xác định chánh sách quốc phòng của mình. Và chúng tôi đã đầu tư thêm 10 tỷ đô-la Úc cho quốc phòng trong giai đoạn tới. Điều chúng tôi sẽ tiếp tục làm là đầu tư vào năng lực phòng vệ, đồng thời tăng cường mối quan hệ trong khu vực.”
Phát biểu trên được đưa ra sau những bình luận gây tranh cãi từ Ngoại trưởng Hoa Kỳ Pete Hegseth tại Diễn đàn An ninh Shangri-La ở Singapore.
Ông Hegseth cho rằng có nguy cơ Trung Quốc đang chuẩn bị sử dụng vũ lực quân sự để thay đổi cán cân quyền lực tại khu vực Á châu– Thái Bình Dương.
Phát biểu tại cùng diễn đàn, Bộ trưởng Quốc phòng Richard Marles đã lên tiếng bảo vệ mức chi tiêu quốc phòng của Úc.
“Ý tôi là, phía Mỹ đã bày tỏ rất rõ mong muốn các đồng minh và đối tác trên toàn cầu cần làm nhiều hơn nữa. Đó là một quan điểm mà chúng tôi hoàn toàn thấu hiểu, và như tôi đã nhiều lần nhấn mạnh, chúng tôi hoàn toàn sẵn sàng thảo luận với Hoa Kỳ về cách thức hai bên hợp tác. Và như tôi đã nói vào thứ Sáu vừa qua, trong cuộc gặp song phương, Ngoại trưởng Hegseth có đề cập đến việc Úc cần tăng chi tiêu quốc phòng. Tuy nhiên, trong vài năm qua, chúng tôi đã thực hiện đợt tăng chi tiêu quốc phòng thời bình lớn nhất trong lịch sử Úc, và đó mới chỉ là khởi đầu của hành trình này.”
Hiện tại, Úc chi khoảng 2% GDP cho quốc phòng, tương đương 56 tỷ đô-la Úc, và chánh phủ cho biết con số này sẽ tăng lên 2,35% vào năm 2034.
Tuy nhiên, phát ngôn viên về tài chánh của phe đối lập, ông James Paterson, nói với Sky News rằng chừng đó vẫn là chưa đủ.
“Họ không có kế hoạch tăng chi tiêu quốc phòng cho đến cuối thập niên này, và điều đó không đáp ứng được thách thức của thời điểm hiện tại. Một trong những chánh sách mà tôi tự hào nhất khi mang ra tranh cử là cam kết nâng chi tiêu quốc phòng lên 2,5% GDP trong vòng 5 năm và 3% GDP trong vòng một thập kỷ. Chánh sách đó phản ánh đúng thực tế khu vực mà chúng ta đang đối mặt, thể hiện sự nghiêm túc và mang lại giải pháp để bảo đảm chủ quyền và tự do của chính chúng ta.”
Quốc phòng không phải là phép thử duy nhất trong quan hệ giữa Úc và đồng minh thân cận nhất của mình.
Thủ tướng Anthony Albanese hiện cũng đang chịu áp lực ngày càng lớn trong việc bảo đảm nước Úc được miễn trừ các mức thuế mới áp lên thép và nhôm.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump vừa công bố kế hoạch tăng gấp đôi mức thuế này, từ 25% lên 50%.
Dự kiến ông Albanese sẽ nêu vấn đề này với ông Trump nếu hai nhà lãnh đạo gặp nhau bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G7 vào cuối tháng này.
Lãnh đạo đảng Quốc gia, ông David Littleproud, phát biểu với kênh Nine rằng việc Úc được miễn trừ thuế là điều vô cùng quan trọng.
“Chúng ta có lý do chánh đáng để được miễn trừ – ngay cả khi bỏ qua sự phi lý của toàn bộ chánh sách thuế này, vì mối quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước, và cả khoản chi khổng lồ mà Úc vừa cam kết cho hợp đồng tiềm thủy đỉnh với Hoa Kỳ,” ông David Littleproud nói.
Bộ trưởng Biến đổi Khí hậu và Năng lượng, Chris Bowen, cho biết trên đài ABC rằng Úc vẫn chưa loại trừ việc có thể đưa vấn đề này ra Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
BOWEN: “Chúng tôi sẽ xem xét mọi phương cách có thể để bảo vệ lợi ích tốt nhất cho ngành công nghiệp của Úc.”
PHÓNG VIÊN: “Vậy điều đó có nghĩa là đưa vấn đề ra WTO là một lựa chọn?”
BOWEN: “Vâng, rõ ràng đó là một trong những lựa chọn, nhưng tôi sẽ không đưa ra bất kỳ dự đoán nào trước các cuộc thảo luận. Việc đầu tiên cần làm là vận động mạnh mẽ ở mọi cấp độ với phía Hoa Kỳ, và hy vọng rằng chúng tôi có thể tránh phải đi xa đến mức đó.”
Tình huống Úc sẽ đưa tranh chấp này lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) được đánh giá là khó xảy ra, bởi Úc không phải là quốc gia duy nhất bị Mỹ áp thuế.
Những phán quyết gần đây từ các tòa án tại Mỹ cũng đặt dấu hỏi về quyền hạn của Tổng thống trong việc áp đặt một số loại thuế, bao gồm cả thuế đối xứng và thuế cơ bản.
Chánh quyền Mỹ đang kháng cáo các phán quyết này, và dù chúng không áp dụng cho các loại thuế theo ngành, chúng vẫn cho thấy rõ sự bất ổn của một tình hình đang tiếp tục làm chao đảo thị trường toàn cầu.