Một số báo cáo của cơ quan độc lập chống tham nhũng ICAC đã được đệ trình lên quốc hội SA. (ABC News: Che Chorley)

NAM ÚC – Ủy viên chống tham nhũng sắp mãn nhiệm của tiểu bang đã tiết lộ, một cố vấn của bộ trưởng chính quyền tiểu bang Nam Úc dường như đã nhận được "số tiền lớn" vào một trương mục ngân hàng, thúc đẩy một cuộc điều tra về rủi ro xảy ra hối lộ.

Trong một báo cáo được đệ trình lên nghị viện tiểu bang vào hôm ngày 27/08, Ủy viên Ủy ban Độc lập Chống Tham nhũng (ICAC), Ann Vanstone, đã viết rằng bà đã nhận được "thông tin tình báo" cho thấy người cố vấn này "có thể đã tham gia vào hoạt động tham nhũng".

Bà viết rằng một cuộc điều tra đã phát hiện ra tình hình tài chính "mong manh" của người cố vấn này, nhưng không phát hiện ra hành vi bất hợp pháp nào.

Bà viết "Có vẻ như người cố vấn này đã nhận được số tiền lớn vào một trương mục ở ngân hàng từ những nguồn không rõ ràng, có thể là tiền hối lộ".

"Nguồn chuyển tiền đã được xác định.”

"Không có hành vi bất hợp pháp, nhưng có sự nhạy cảm".

Bà Vanstone không nêu tên của người cố vấn cho bộ trưởng này khi cuộc điều tra diễn ra.

Ủy viên độc lập chống tham nhũng sắp mãn nhiệm của tiểu bang Nam Úc, Ann Vanstone, tại một cuộc điều tra của nghị viện. (ABC News: Lincoln Rothall)

Bà viết rằng vấn đề đã được đưa ra để bộ trưởng chú ý và để báo cho cố vấn của họ giải quyết "theo công vụ của ủy viên".

Bà viết "Mặc dù không tìm thấy bằng chứng tham nhũng, cuộc điều tra đã nêu bật những rủi ro tham nhũng đáng kể đối với nhân viên thuộc bộ trưởng và nhân viên của các thành viên nghị viện".

Thủ hiến Nam Úc, Peter Malinauskas, nói với ABC News rằng người cố vấn hiện đang làm việc cho chính quyền của ông, nhưng ông từ chối nêu tên của bộ trưởng đã từng làm việc với chính quyền.

Ông cho biết ông đã nói chuyện với cố vấn bộ trưởng "để bảo đảm rằng họ đang giải quyết vấn đề đã nêu, mặc dù thực tế là không có sự ám chỉ nào về bất kỳ hành vi bất hợp pháp, hoặc tham nhũng nào".

Ông nói, "Người này không bị phát hiện đã làm bất cứ điều gì sai trái",

'Hố đen quản trị' đối với cố vấn bộ trưởng Nam Úc

Báo cáo của ICAC — có tựa đề “The Gatekeepers: Corruption Risks With Ministerial Advisors” (Người gác cổng: Rủi ro Tham nhũng của Các Cố vấn bộ trưởng) — cũng phát hiện ra rằng có một "hố đen quản trị" đối với cố vấn bộ trưởng tại tiểu bang Nam Úc.

Bà Vanstone viết, có đoạn, "Quản trị tốt đòi hỏi phải nêu rõ, hiểu rõ và tuân thủ các quy tắc, các kỳ vọng và ranh giới trách nhiệm",

"Không thể nói rằng đây là trường hợp của đội ngũ nhân viên bộ trưởng trong chính quyền Nam Úc ngày nay".

Bà Vanstone viết rằng rủi ro xảy ra tham nhũng có thể được giảm thiểu nếu các cơ quan khu vực công tuân thủ luật pháp, chỉ đạo của thủ hiến, quy tắc đạo đức và hướng dẫn của chính quyền.

Bà nói rằng có vẻ như có "sự khác biệt đáng kể" giữa những gì được mong đợi ở các cơ quan khu vực công và cố vấn bộ trưởng.

Bà viết, "Việc bổ nhiệm vào các vai trò cố vấn bộ trưởng có khả năng được thực hiện dựa trên lòng trung thành chính trị thay vì quy trình tuyển dụng dựa trên năng lực mà các cơ quan phải tuân theo",

"Mặc dù các quy trình tuyển dụng khu vực công đã được cải thiện trong những năm gần đây — một số là để ứng phó với các trường hợp tham nhũng — nhưng việc sàng lọc trước khi tuyển dụng không phải là tiêu chuẩn để bổ nhiệm nhân viên làm việc thuộc văn phòng bộ trưởng."

Bà Vanstone đã đưa ra sáu khuyến nghị cho chính quyền, bao gồm việc xem xét lại các quy trình tuyển dụng nhân viên làm việc với bộ trưởng và đào tạo bắt buộc cho các cố vấn bộ trưởng.

Ông Malinauskas cho biết chính quyền đang xem xét sáu khuyến nghị do ICAC đưa ra. (ABC News: Carl Saville)

Ông Malinauskas cho biết ông đã chuyển các khuyến nghị này cho Ủy viên Việc làm Khu vực công  (Public Sector Employment Commissioner) Chính quyền Nam Úc  .

Ông nói "Tôi nghĩ rằng một số khuyến nghị đó khi tôi đọc lần đầu tiên có nhiều giá trị",

"Chúng tôi rất vui khi giải quyết những vấn đề đó… và đó là lý do tại sao chúng tôi đã mời Ủy viên Khu vực công đưa ra một số khuyến nghị cho chính quyền về cách thức quản lý."

Thanh tra viên điều tra về việc cung cấp trợ cấp của chính phủ

Báo cáo Gatekeepers là một trong năm báo cáo do bà Vanstone công bố và được đệ trình lên nghị viện tiểu bang vào ngày 27/08 vừa qua.

Một báo cáo khác nêu chi tiết những phát hiện từ cuộc đánh giá kéo dài 18 tháng của ICAC về việc sử dụng tiền tài trợ của chính quyền để chi trả cho các lời hứa tranh cử.

Mối lo lắng về việc sử dụng các khoản tài trợ của chính quyền lần đầu tiên được nêu ra sau cuộc bầu cử tiểu bang năm 2022, khi ABC News tiết lộ các khoản tài trợ đã được sử dụng để tài trợ cho 72 lần nâng cấp câu lạc bộ thể thao, trong đó tất cả, trừ ba lần, đều là ghế mà Đảng Lao động nắm giữ hoặc giành được trong cuộc bầu cử năm đó.

Trong báo cáo gửi nghị viện, bà Vanstone tiết lộ rằng thanh tra viên của tiểu bang cũng đang điều tra xem chính quyền có hành vi sai trái, quản lý sai, hoặc lỗi hành chính hay không khi trao khoản tài trợ 1 triệu đô-la cho một công ty sản xuất quần áo có trụ sở tại Adelaide.

Bà viết  "Thanh tra viên tiểu bang chưa đưa ra quan điểm về việc có hành vi sai trái, quản lý sai, hoặc lỗi hành chính hay không",

"Ủy ban đã được phép tiết lộ một số chi tiết cụ thể về vấn đề này để làm sáng tỏ cho những rủi ro tham nhũng tiềm ẩn liên quan đến các khoản tài trợ cho lời cam kết trong bầu cử".

Bà Vanstone viết rằng trước thềm cuộc bầu cử tiểu bang năm 2022, Đảng Lao động đã hứa sẽ khai triển "chương trình tài trợ đổi mới sản xuất" tại các cơ sở của một doanh nghiệp sản xuất quần áo ở địa phương.

Và ủy viên này tuyên bố rằng khi Đảng Lao động lên nắm quyền, chương trình tài trợ cạnh tranh như đã hứa "không bao giờ thành hiện thực".

Bà viết rằng thay vào đó, chính quyền đã chỉ đạo một trong các bộ của mình trao khoản tài trợ 1 triệu đô-la cho công ty sản xuất này.

Bà viết "Người ta hiểu rằng khoản tài trợ dành cho chương trình đó cuối cùng đã được xếp vào một quỹ phục hồi kinh tế lớn hơn".

"Ngoài ra, quyết định trao khoản tài trợ 1 triệu đô-la cho công ty sản xuất quần áo này dường như đã được đưa ra trước khi nhận được bất kỳ đơn xin tài trợ toàn diện nào từ tổ chức này".

Bà Vanstone viết rằng đã có "sự nhầm lẫn" trong chính quyền về lời hứa bầu cử.

Bà viết "Sự nhầm lẫn đó được cho là đã được thảo luận và làm rõ trong một cuộc họp nội các, và lời hứa ban đầu về một chương trình tài trợ cạnh tranh và công khai đã được chấp thuận".

"Bộ phận có liên quan đã bị chỉ đạo nhầm, là cung cấp một khoản tài trợ duy nhất cho doanh nghiệp này".

Chính quyền cho biết họ đã phản hồi 'nhanh chóng' về lỗi này

Tổng chưởng lý Kyam Maher đã nói với nghị viện rằng khoản tài trợ này "đã được xác định sai" là một cam kết bầu cử, mặc dù không có cam kết nào như vậy được đưa ra.

Ông cho biết một "thông bạch" đã được ban hành vào tháng Mười một năm ngoái "để tránh một sự cố tương tự xảy ra một lần nữa".

Nhưng phát ngôn nhân về trách nhiệm giải trình của chính quyền của phe đối lập tiểu bang, Ben Hood, cho biết lỗi này đã đặt ra "những câu hỏi quan trọng về thẩm định và trách nhiệm giải trình".

Ông nói "Việc ICAC nêu vấn đề này và khoản tài trợ 1 triệu đô-la đã được trao, do lỗi hành chính hành chính, khiến chúng tôi thực sự đặt câu hỏi về những gì đang diễn ra trong nội các của chính quyền này".

Ủy viên độc lập chống tham nhũng đã viết rằng rủi ro tham nhũng có thể được giảm thiểu nếu các cơ quan khu vực công tuân thủ luật pháp, chỉ đạo của thủ hiến, quy tắc đạo đức và hướng dẫn của chính quyền. (Ủy viên độc lập chống tham nhũng Tiểu bang Nam Úc)

Ông Malinauskas cho biết công ty sản xuất quần áo này có "mong muốn tăng trưởng" và họ đã đưa ra "kế hoạch kinh doanh toàn diện" để được tài trợ.

Ông cho biết "Tôi chắc chắn nghĩ rằng đã xảy ra lỗi mà cuộc điều tra của ICAC có thể xác định được, và chúng tôi đã có hành động phản ứng khá nhanh chóng".

Bà Vanstone sẽ từ chức ủy viên ICAC trong vòng tuần này, sau bốn năm đảm nhiệm vai trò này.

Chính quyền Nam Úc vẫn chưa công bố ai sẽ đảm nhiệm vai trò ủy viên ICAC tạm quyền trong khi tìm người thay thế bà Vanstone.