Nadia Khan ở tiệm FoodLab, thành phố Sydney. Nguồn: SBS / Sandra Fulloon

Khi người Hồi giáo sắp sửa ăn mừng sự kết thúc tháng Ramadan, nhiều cơ sở kinh doanh thực phẩm đang ráo riết chuẩn bị các món ăn truyền thống. Trong số đó, một số dự án mới đang được một doanh nghiệp xã hội giúp đỡ.

Trên khắp thế giới, nhiều người đang chuẩn bị cho lễ Eid, đánh dấu sự kết thúc của tháng ăn chay Ramadan. Và tại một nhà bếp thương mại ở phía tây Sydney, không khí đang diễn ra tất bật.

Cô Nadia Khan, 32 tuổi, một người tị nạn tại Úc, đang làm món cơm có tên là biryani – một món ăn phổ biến ở quê hương Pakistan của cô, dựa trên công thức gia truyền.

“Bà của tôi thường làm món biryani, nó rất thơm ngon. Trẻ con và người lớn đều yêu thích biryani nên bà đã dạy cho tôi. Và mỗi khi tôi gặp vấn đề gì, tôi có thể gọi cho bà, vì bà tôi còn sống. Tôi cảm thấy rất may mắn.”

Thương vụ kinh doanh Aliana Catering and Cuisine của cô đang trở nên bận rộn hơn với các đơn hàng cho lễ Eid. Cô nói rằng sự hỗ trợ của chồng là rất quan trọng đối với sự thành công trong công việc.

“Chồng tôi là một người đàn ông rất tốt. Anh ấy rất yêu vợ, và tôi thích nấu ăn cho chồng. Chồng tôi nói rằng, ‘Em nấu rất ngon, em nên mở nhà hàng đi’. Vì vậy anh ấy đã hỗ trợ tôi và tôi cảm thấy rất tự tin.”

Cô Khan sinh ra và lớn lên ở thành phố ven biển Karachi thuộc Pakistan. Mặc dù tốt nghiệp ngành thương mại, cô cho biết áp lực xã hội và gia đình đã ngăn cản cô theo đuổi sự nghiệp trong lĩnh vực mình yêu thích – điều mà nhiều phụ nữ Pakistan phải đối mặt.

“Đa số phụ nữ không đi làm và không hoàn thành việc học vì gia đình không cho phép. Tôi rất tức giận vì tôi muốn ra ngoài và làm việc, giống như công việc hiện tại, nhưng không được cho phép.”

Đó là một trong những lý do khiến cô chuyển đến Úc sinh sống vào năm 2016. Người mẹ hai con này cho biết kể từ khi đó, cuộc sống và doanh nghiệp nhỏ của cô đã thay đổi.

“Tôi rất tự hào vì tôi có thể sải cánh bay, bởi vì bầu trời ở đây rộng mở. Vì thế tôi rất tự hào về bản thân.”

Cô Khan là một trong 16 doanh nhân làm việc tại bếp ăn của doanh nghiệp xã hội có tên FoodLab Sydney. Được hỗ trợ bởi nguồn vốn cộng đồng, cơ sở hiện đại rộng rãi ở South Strathfield là nơi tập trung nhiều đầu bếp có nguồn gốc đa dạng – theo lời kể của giám đốc điều hành Jamie Loveday.

“Đây là một căn bếp chung. Mọi người có thể đến và thuê mặt bằng với mức giá thực sự phải chăng để phát triển hoạt động kinh doanh dịch vụ ăn uống, hoặc cửa hàng và thực phẩm của họ. Chúng tôi cũng có chương trình đào tạo để giúp các doanh nhân tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật và chuyên môn trong mọi hình thức kinh doanh, từ kế toán đến bán hàng, cũng như thiết kế thực đơn và tính toán chi phí vận hành.”

Những kỹ năng đó rất quan trọng – khi nhiều chủ doanh nghiệp đang phải vật lộn để tồn tại trong cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt hiện nay. Nhưng ông Loveday cho biết người nhập cư và người tị nạn cũng phải đối mặt với những rào cản khác.

“Thực sự rất khó để xin được giấy phép, những rào cản trong việc cung cấp không gian bếp ăn thương mại, cũng như đọc hợp đồng và thậm chí dịch hợp đồng. Tất cả những điều này tạo thành một ngành thực sự khó thâm nhập đối với những người mới bắt đầu tham gia vào ngành thực phẩm. Vì vậy, chúng tôi cố gắng loại bỏ những rào cản đó.”

FoodLab Sydney phát triển từ một phúc trình học thuật xác định tình trạng thiếu hỗ trợ cho những người kinh doanh thực phẩm, đặc biệt là những người có nguồn gốc nhập cư và tị nạn.

“FoodLab bắt đầu từ năm 2020 tại Đại học Sydney. Ban đầu, chúng tôi chỉ tổ chức đào tạo và hội thảo cho những người có nguồn gốc đa dạng, và dạy họ những kỹ năng kinh doanh cốt lõi. Nhưng sau đó chúng tôi bắt đầu phát triển thành một chương trình cố vấn lớn hơn để có các diễn giả khách mời từ khắp ngành công nghiệp thực phẩm. Rồi nó phát triển thành một căn bếp chung, khai trương vào tháng 11 năm ngoái. Vì vậy, chúng tôi thực sự bắt đầu trở thành một vườn ươm ẩm thực chính thức như ngày nay.”

Trong số những người được hưởng lợi có cô Gayithri Sridhar, một người nhập cư từ Fiji, chủ doanh nghiệp kinh doanh đồ tráng miệng Gaia Tree, chuyên hỗ trợ cho những phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn.

“Hôm nay tôi làm kẹo hạt và nó được lấy cảm hứng từ hương vị của Fiji. các loại gia vị mà tôi mua từ Fiji thực sự được trồng bởi những phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn ở đây. Họ được dạy cách trồng các loại gia vị như quế, nghệ và gừng. Và sau đó họ bán những loại gia vị đó để kiếm thu nhập và nuôi sống gia đình.”

Cô Sridhar cho biết giá thuê căn bếp hàng tháng của FoodLab thấp hơn những nơi khác, và kho hàng chung giúp cô phát triển hoạt động kinh doanh trực tuyến.

“FoodLab Kitchen quả thực là một món quà từ Thượng đế. Tôi đã thuê một không gian khác trước đó và nó tốn rất nhiều tiền. Là một doanh nghiệp nhỏ, bạn không có dòng tiền mà một doanh nghiệp lớn hơn có thể dành để trả tiền thuê mặt bằng hàng tháng. Vì vậy FoodLab thực sự hữu ích theo cách đó.”

Số lượng người tham gia đang tăng lên đều đặn. Thế nhưng ông Loveday hy vọng có thể giúp được nhiều người hơn nữa.

“Chúng tôi mong muốn đào tạo hơn 16 doanh nhân. Thực phẩm là kết tinh của tình yêu. Đó là thứ ngôn ngữ tình yêu mà chúng ta có thể trao tặng cho người khác. Và ẩm thực giúp chúng ta chia sẻ những câu chuyện, chia sẻ nền văn hóa của mình. Nếu có những người ở Sydney muốn bắt đầu kinh doanh thực phẩm và họ đến từ nhiều nguồn gốc và nền văn hóa khác nhau, cũng như nhận thấy khoảng trống trên thị trường ẩm thực của họ, thì đây chính là nơi dành cho họ.”

Cô Racha Abou Alchamat tự hào chia sẻ văn hóa Syria của mình, làm món bánh ngọt nhân chà là có tên Maamool cho lễ Eid.

Cô nói rằng cuối tháng Ramadan là thời điểm bận rộn đối với thương vụ Syrian Kitchen của cô.

“Các gia đình thường tụ tập cùng nhau vào cuối tháng Ramadan. Đây là thời điểm rất bận rộn vì khi mọi người họp mặt, họ không muốn làm việc nhiều. Họ chỉ muốn nghỉ ngơi, và tôi phải tự làm nhiều việc!”

Còn cô Nadia Khan thì cho biết công việc kinh doanh biryani của cô đang rất khả quan.

“Mục tiêu của tôi là mở nhiều chi nhánh tại Úc, vâng, nhà hàng lớn, chi nhánh lớn ở khắp mọi nơi trên nước Úc, khắp mọi nơi trên thế giới. Đây là mục tiêu của tôi. Mọi người đều nói Nadia là một đầu bếp giỏi.”