Hình ảnh xác nhận khuôn mặt từ hệ thống Trí thông Nhân tạo của ứng dụng Google Vision. Nguồn: Archive Photos

AUSTRALIA - Bunnings, K-Mart và The Good Guys đang áp dụng công nghệ ghi lại "đặc điểm nhận dạng khuôn mặt" của khách hàng, như báo cáo của Choice cho biết và điều này thì không mấy người biết. Các công ty cho biết những lo ngại về trộm cắp và an toàn là động cơ để họ tiến hành kỹ thuật này, trong khi một số chuyên gia cũng đã chỉ ra những khả năng có thể vi phạm đạo luật về quyền riêng tư.

Kmart, The Good Guys and Bunnings là điểm đến của nhiều người tiêu dùng Úc.

Nhưng hầu như không ai biết rằng những nơi này đang áp dụng công nghệ nhận dạng khuôn mặt.

Một cuộc điều tra của Hiệp hội Người tiêu dùng Úc (CHOICE ) đã phát hiện ra rằng khó mà tìm thấy các chính sách về quyền riêng tư của các công ty ở đâu cho dù là ở trên trang mạng của họ hay ngay tại cửa hàng.

Kate Bower là Người ủng hộ Dữ liệu Người tiêu dùng Consumer Data Advocate cho tổ chức người tiêu dùng nói: "Khi chúng tôi xem xét các nhà bán lẻ này, chúng tôi đã nhận thấy trong các chính sách bảo mật trực tuyến của họ có những đề cập về tính năng nhận dạng khuôn mặt. Bunnings và Kmart có những biển báo rất nhỏ ở lối vào cửa hàng của họ. Chúng tôi cảm thấy đây không phải là thông báo đầy đủ cho khách hàng. Điều này được chứng minh qua số liệu thực tế là có đến 76% khách hàng không biết rằng công nghệ này đang được sử dụng. Do đó mà chúng tôi muốn Đặc ủy viên thông tin nên xem xét kỹ hơn các doanh nghiệp này để xem liệu họ có thực sự đáp ứng các yêu cầu của đạo luật privacy act bảo vệ quyền riêng tư hay không.”

Các nhà bán lẻ cho biết công nghệ này sẽ không được sử dụng để theo dõi mọi người hoặc cho các mục đích tiếp thị.

Good Guys nói với SBS rằng tính năng nhận dạng khuôn mặt hiện đang được thử nghiệm tại hai cửa hàng để ngăn chặn hành vi trộm cắp, phá phách hay phá hoại.

Trong một tuyên bố, Bunnings nói rằng hệ thống CCTV của họ sử dụng công nghệ này để "giúp xác định những người mà họ chú ý đã có dính vào các sự việc mà họ quan tâm" xảy ra trong cửa hàng của họ.

Công ty nói thêm rằng họ tin rằng công nghệ này là một biện pháp quan trọng để giúp duy trì một môi trường an toàn và bảo mật cho cả nhân viên và khách hàng, mặc dù nhiều người thuộc nhóm khách hàng có vẻ không mấy ấn tượng về lý do này.

"Tôi nghĩ rằng nó hơi giống kiểu đại ca đang theo dõi chúng tôi, và tôi có một chút lo sợ về điều đó.”

"Bạn nghĩ gì về nó không quan trọng, vì đó là điều không tránh khỏi."

"Và nếu lý do họ làm là để ngăn chặn những người ăn cắp vặt hoặc xúc phạm nhân viên của họ thì tôi không phải là kẻ ăn cắp vặt hay xúc phạm người khác. Do đó mà cá nhân tôi sẽ cảm thấy bị xúc phạm nếu họ sử dụng công nghệ này để theo dõi các hoạt động của tôi trong cửa hàng của họ. Họ cần phải rõ ràng hơn nữa chứ không chỉ là chỉ đưa thông tin nó lên trang web của họ và có một tấm biển nhỏ ở đầu tam cấp. Cần phải có bảng chỉ dẫn phù hợp, dễ hiểu.”

Công nghệ thu thập và lưu trữ đặc điểm nhận dạng nói theo ngôn ngữ chuyên môn là thông tin sinh trắc học nhưng lại không có sự đồng ý của mọi người. Điều này đặt ra câu hỏi nghiêm trọng về việc liệu việc làm này có vi phạm các nguyên tắc của đạo luật về quyền riêng tư hay không.

Các ý kiến chung giữa các chuyên gia cũng đồng tình về điều này.

Giáo sư Mark Andrejevic từ Đại học Monash cho biết tính hợp pháp của công nghệ sinh trắc học đang được các nhà bán lẻ áp dụng mà người tiêu dùng không biết là điều cần coi lại.

"Nó khiến người ta phải thận trọng và hồi hộp khi mà nó có thể xác định một người trong một đám đông mà họ không hề hay biết. Mặt khác ở một số khía cạnh thì tôi nghĩ rằng những người áp dụng công nghệ này cũng hiểu là mọi người sẽ lo lắng và họ chỉ muốn sử dụng nó mà không thu hút nhiều sự chú ý đến việc họ đang làm. Tôi nghĩ rằng một trong những vấn đề chúng tôi đang gặp phải là chúng tôi không có một bộ nguyên tắc pháp.”

Độ chính xác của công nghệ này là một vấn đề lớn khác. Giáo sư Toby Walsh từ Đại học NSW cho biết.

"Nó không hoạt động tốt đối với khuôn mặt phụ nữ so với của nam giới, và đối với khuôn mặt của người da màu nó cũng không hiệu quả so với người da trắng, nếu không muốn nói là nó thậm chí nó có ít hiệu quả NHẤT đối với phụ nữ da màu. Vì vậy, câu hỏi đặt ra là liệu mọi người có bị phân biệt đối xử vì nó không hoạt động tốt ko?"

Và dù thế nào thì đó không phải là điều mà khách hàng có thể dễ dàng lựa chọn không tham gia vào.