Bộ trưởng Bộ Nội vụ, Clare O'Neil, trong Giờ chất vấn tại Hạ viện tại Tòa nhà Nghị viện ở Thủ đô Canberra (AAP)

AUSTRALIA - Phe đối lập liên bang kêu gọi chính phủ phải minh bạch về việc thả hàng chục người nhập cư khỏi tình trạng bị giam giữ vô thời hạn khiến. Trong khi đó, các thượng nghị sĩ Đảng Độc lập và Đảng Xanh đang kêu gọi hành động mạnh mẽ hơn về khả năng chi trả cho thuê nhà.

Người xin tị nạn được thả ra ngoài cộng đồng, có an toàn hay không?

Phe đối lập liên bang đã kêu gọi sự minh bạch từ chính phủ sau khi trả tự do cho hàng chục người nhập cư khỏi tình trạng bị giam giữ vô thời hạn.

Bộ trưởng Di trú Andrew Giles tiết lộ 80 người đã được thả khỏi trung tâm giam giữ người nhập cư sau khi có quyết định của Tòa án Tối cao vào tuần trước cho thấy việc giam giữ vô thời hạn là trái luật.

Việc đảo ngược quyết định kéo dài hai thập niên được đưa ra sau trường hợp một người đàn ông Rohingya đến từ Myanmar, người phải đối mặt với nguy cơ bị giam giữ suốt đời vì không có quốc gia nào chịu tái định cư cho anh do bị kết án hình sự về lạm dụng tình dục trẻ em.

Phát ngôn nhân về nhập cư của phe đối lập, Dan Tehan đã nói với chương trình Sunrise của Kênh 7 rằng một số người được thả có nguy cơ đáng kể và nhấn mạnh chính phủ chưa cung cấp thông tin rõ ràng về cách bảo đảm an toàn cho cộng đồng.

Dan Tehan nói “Chính phủ sẽ không cho công chúng biết họ đang làm gì để giữ an toàn cho người dân Úc. Hoàn toàn thiếu minh bạch. Chúng tôi cần nghe từ Bộ trưởng Tư pháp, từ bộ trưởng nhập cư, về những việc họ đang làm, quan trọng nhất là khi nào chúng ta mới có luật để giải quyết vấn đề này?”

Bộ trưởng Giles cho biết chính phủ phản đối việc trả tự do, nhưng theo quyết định của Tòa án Tối cao, hiện đang hợp tác chặt chẽ với Cảnh sát Liên bang Úc (AFP) và Lực lượng bảo vệ biên giới Úc (ABF) để bảo đảm an toàn cho cộng đồng.

80 người nhập cư được thả đã được cấp thị thực với các điều kiện cụ thể, bao gồm nghĩa vụ báo cáo thường xuyên đối với một số viên chức.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Claire O'Neil cho biết AFP và Lực lượng bảo vệ biên giới đang hợp tác chung để quản lý chặt chẽ việc ứng phó.

"Chiến dịch Aegis, một hoạt động chung của AFP, do ABF chỉ đạo đã được thành lập, nhằm quản lý phản ứng tổng thể, làm việc với cảnh sát tiểu bang và các vùng lãnh thổ.”

“Điều này bảo đảm rằng khi mọi người được thả ra khỏi trung tâm giam giữ nhập cư, họ có thể được đưa vào tiểu bang và lãnh thổ trong Chương trình Quản lý Người phạm tội."

Bộ trưởng Nội các Đảng Lao động, Bill Shorten đã nói với Today Show của Kênh 9, rằng chính phủ đang thực hiện các bước đi đúng đắn để bảo đảm những người đã được trả tự do được giám sát thích hợp.

Ông nói "Tòa án Tối cao đã đưa ra quyết định. Nó thay đổi một số cách mà chúng ta có thể giam giữ mọi người. Đây là vấn đề trước mắt.

“Tôi biết rằng các bộ trưởng đang nghiên cứu cách tốt nhất để giám sát những người được thả, thị thực của họ là gì, những yêu cầu mà những người này sẽ phải tuân theo.”

“Chúng ta cần giải quyết vấn đề của tòa án. Chúng ta đang sống trong một hệ thống mà các tòa án được phép đưa ra quyết định độc lập. Chúng ta phải giải quyết vấn đề này."

Nhưng phe đối lập khẳng định chính phủ lẽ ra phải lên kế hoạch trước và lập pháp để ngăn chặn việc thả những người có thể gây nguy hiểm.

Lãnh đạo phe đối lập Peter Dutton nói với đài phát thanh 2GB rằng chính phủ đã không chuẩn bị thích hợp.

"Có một lựa chọn khác, mà tôi thực lòng tin là có, họ có thể ngăn những người này tràn ra đường. Tôi nghĩ, chính phủ có trách nhiệm chủ quyền ở đây, trong việc giải quyết một vấn đề rất nghiêm trọng.”

“Họ nên nghe lời khuyên từ Tổng luật sư về cách sửa đổi luật pháp. Họ có thể đến gặp chúng tôi chỉ sau một đêm với một dự thảo luật mà chúng tôi sẽ ủng hộ theo bản năng. Họ đã không làm điều đó. Kết quả là người Úc sẽ phải chịu đựng."

Thiếu nguồn cung nhà ở, giá thuê nhà quá đắt đỏ

Trong khi đó, giữa bối cảnh áp lực chi phí sinh hoạt ngày càng leo thang, các thượng nghị sĩ độc lập và Đảng Xanh đang kêu gọi chính phủ hành động để giải quyết sự suy giảm nhanh chóng về khả năng chi trả cho thuê nhà.

Số liệu nhà ở mới cho thấy thị trường cho thuê nhà ở Úc đã trở nên tồi tệ hơn, với tình trạng nhà ở quá đắt đỏ lan rộng đến vùng ngoại ô và giá thuê tăng vượt quá mức tăng lương.

Chỉ số Khả năng chi trả nhà cho thuê đã giảm ở mọi thành phố ngoại trừ Canberra và Hobart trong 12 tháng qua.

Lãnh đạo Đảng Xanh, Adam Bandt, nói rằng việc tăng tiền thuê nhà không giới hạn là một phần quan trọng của vấn đề.

"Mọi người đang trên đà suy thoái, cuộc khủng hoảng tiền thuê nhà của Đảng Lao động ngày càng trở nên tồi tệ hơn. Người dân không còn đủ khả năng để sống gần nơi họ làm việc, nơi họ học tập hoặc gia đình họ sinh sống.”

“Đảng Lao động đang ủng hộ việc tăng tiền thuê nhà không giới hạn, điều này đang đẩy mọi người đến bờ vực."

Thượng nghị sĩ độc lập, David Pocock, cho biết khoản đầu tư gần đây của Đảng Lao động vào nhà ở xã hội và nhà cho thuê giá phải chăng là một bước đi đúng hướng, nhưng cần phải làm nhiều hơn nữa.

"Báo cáo này chỉ nêu bật chiều rộng và chiều sâu của vấn đề này trên khắp đất nước. Chúng ta hiện đang thấy tác động của các quyết định chính trị đối với vấn đề nhà ở tại Úc.”

“Chính phủ trước đây về cơ bản đã bỏ qua vấn đề này trong một thập niên. Chính phủ đảng Lao động đã tăng cường Quỹ Nhà ở Tương lai Úc và các biện pháp khác, nhưng vẫn chưa đủ. Chúng tôi cần thêm sự lãnh đạo.”

Thủ tướng Anthony Albanese đã chỉ ra cam kết của chính phủ đối với nỗ lực giảm chi phí sinh hoạt.

"Yếu tố thứ ba tất nhiên là chi phí cứu trợ sinh hoạt mục tiêu của chúng ta, 23 tỷ đô la, thuốc rẻ hơn, nhà ở giá phải chăng, giảm hóa đơn năng lượng, lương cao hơn, chăm sóc trẻ em rẻ hơn. Tất cả những điều đó có điểm gì chung? Tất cả đều bị phản đối bởi phe đối lập."