Hình vẽ ý tưởng dự án nhà máy sản xuất năng lượng hy-dro-gen trị giá 590 triệu đô-la.(Supplied)
NAM ÚC - Thế giới đang khát năng lượng sạch - và trong khi hydro đôi khi có danh tiếng lẫn lộn, hydro đang ngày càng được coi là nhiên liệu của tương lai - và đó là một phần trong cam kết bầu cử tiểu bang đầu tiên của đảng Lao Động tiểu bang Nam Úc.
Chính phủ Liên bang cam kết thực hiện chiến lược quốc gia về sản xuất hydro, và đang tìm cách khai thác cái gọi là "hydro sạch" như một nguồn năng lượng, để xuất cảng và tạo ra công ăn việc làm.
Chính quyền Tiểu bang Nam Úc cũng là người ủng hộ mạnh mẽ hydro, và năm ngoái đã công bố việc lắp đặt nhà máy điện phân hydro được coi là lớn nhất của Úc tại Tonsley.
Các tiểu bang khác và khu vực tư nhân đang thể hiện sự quan tâm - Chính Quyền Tiểu bang NSW gần đây đã cam kết 500,000 đô-la cho một dự án cung cấp nhiên liệu cho xe hạng nặng, trong khi chi nhánh năng lượng xanh của công ty khai khoáng Fortescue Metals trong tháng này thể hiện ý định tham gia nhiều hơn vào lĩnh vực này.
Hydro được coi là một nguồn năng lượng sạch với nhiều mục đích sử dụng, bao gồm cả trong pin nhiên liệu và cung cấp năng lượng cho xe cộ, bởi vì không giống như nhiên liệu hóa thạch, đốt cháy khí hydro không phát thải carbon dioxide.
Là một phần của nền tảng cho cuộc bầu cử tiếp theo, phe Đối lập đảng Lao động Tiểu bang Nam Úc đã tìm cách tham gia vào dự án này, công bố một đề xuất trị giá 590 triệu đô-la mà họ hy vọng sẽ chuyển đổi năng lượng hydro thành quyền lực chính trị.
Kế hoạch là gì?.
Trong thông báo chính sách lớn đầu tiên trước cuộc bầu cử cấp tiểu bang vào tháng Ba năm 2022, đảng Lao động đã cam kết xây dựng một nhà máy phát điện chạy bằng hydro 200 megawatt (MW) và cơ sở lưu trữ, tại một địa điểm chưa được tiết lộ.
Hydro sẽ được đốt làm nhiên liệu - nhưng nhà máy này cũng sẽ có khả năng hoạt động gần giống như một bộ pin khổng lồ bằng cách lưu trữ nhiên liệu hydro được tạo ra từ năng lượng tái tạo dư thừa của tiểu bang.
Lãnh đạo đảng Lao động, Peter Malinauskas, nói "Những gì chúng tôi tìm cách làm như một phần trong kế hoạch của mình ... là xây dựng một tua-bin khí chu trình hỗn hợp chạy bằng hydro, sau đó sẽ có thể cung cấp điện giá rẻ, và quan trọng là điện xanh vào thị trường điện của chúng ta".
Dự án sẽ được chi trả bởi người đóng thuế, làm cho một số người thận trọng trước một khoản đầu tư lớn như vậy mà không có sự hỗ trợ của khu vực tư nhân.
Nhưng ông Malinauskas cho biết phân tích độc lập đã chỉ ra rằng một nhà máy hydro sẽ dẫn đến việc giảm 8% giá bán buôn (wholesale price) điện.
Ông nói "Đó là một số tiền đáng kể,"
"Chúng tôi tin rằng những gì chúng tôi làm là có thể chấp nhận được vì thực tế là chính sách của chúng tôi trước hết sẽ tạo ra một ngành công nghiệp sạch, và mới mà nó mang lại công ăn việc làm cho tiểu bang Nam Úc."
Ông Malinauskas cho biết khoảng 300 trăm việc làm sẽ được tạo ra trong giai đoạn xây dựng, và cơ sở được hoàn thành sẽ có khả năng lưu trữ 3,600 tấn hydro – tương đương số lượng cung cấp khoảng hai tháng.
Các biện pháp này là một phần của "Kế hoạch Việc làm Bằng hydro" ("Hydrogen Jobs Plan") rộng hơn, mà theo đang Lao động cho biết sẽ hoạt động vào cuối năm 2025, và sẽ dẫn đến việc có thêm hàng trăm việc làm.
Phó lãnh đạo, Susan Clos,e nói "Dự án này sẽ giúp khai thông đường ống 20 tỷ đô-la của các dự án năng lượng tái tạo ở tiểu bang này, tạo ra một tương lai năng lượng sạch hơn cho tiểu bang Nam Úc".
Nó sẽ hoạt động như thế nào?.
Khai thác hydro bao gồm quá trình điện phân, sử dụng điện để phân tách các phân tử nước thành các kết cấu cơ bản oxy và hydro.
Các thiết bị liên quan được gọi là máy điện phân - electrolyser.
Đảng Lao động đang đề xuất cung cấp năng lượng cho các máy điện phân bằng cách sử dụng nguồn năng lượng mặt trời dồi dào của tiểu bang, do đó "giảm nhu cầu tắt điện từ xa các tấm pin mặt trời trên mái nhà" - điều đã xảy ra lần đầu tiên vào đầu tháng này.
Hàng nghìn tấm pin mặt trời hộ gia đình đã bị ngắt điện để ổn định lưới điện khi nhu cầu tiêu thụ điện giảm mạnh.
Ông Malinauskas cho biết: “Thay vì tắt các tấm pin mặt trời của mọi người, chúng tôi muốn sử dụng lượng điện đó, trữ lại lượng điện này để chạy các máy điện phân, tạo ra hydro và sau đó lưu trữ lượng hydro đó mà chúng ta có thể sử dụng để tạo ra điện.”
"Hydro là một cách dự trữ năng lượng rất hiệu quả."
Và ông Malinauskas cho biết cũng có những ứng dụng và lợi ích khác cần xem xét.
Ông nói: “Hydro có thể được sử dụng cho nhiều mục đích hơn là chỉ tạo ra điện.”
"Ví dụ, nó có thể được sử dụng để xuất cảng. Chúng tôi biết rằng nhu cầu điện sạch, giá rẻ ngày càng tăng trên toàn cầu. Chúng tôi thấy nó ở các thị trường như Nam Hàn và Nhật Bản.
"Họ đang tìm cách loại bỏ khí thải các-bon ra khỏi nền kinh tế của họ. Họ muốn những gì chúng ta có."
Các nhà phê bình nói gì?.
Danh tiếng của Hydrogen đã biến động trong suốt lịch sử, xuống mức thấp với thảm họa chết người ở Hindenburg năm 1937, khi một khí cầu của Đức bị phá hủy bởi ngọn lửa vì sử dụng nhiên liệu hydro.
Khinh khí cầu sử dụng khí hydro để bay lên khỏi mặt đất, không phải dùng làm nhiên liệu, nhưng thảm họa hồi năm 1937 làm nổi bật đặc tính dễ bắt lửa của hydro.
Tony Wood, Giám đốc Chương trình Năng lượng, của Viện Grattan (Grattan Institute) cho biết: “Đốt hydro trong tua-bin khí để tạo ra điện là điều tương đối đặc biệt.”
"Nó không phải là điều không thể làm, nhưng nó cần một tua-bin đặc biệt vì hydro có một số đặc tính riêng."
Nhưng, những lời chỉ trích về kế hoạch của đảng Lao động cho đến nay phần lớn chỉ giới hạn trong tính kinh tế của dự án.
Bộ trưởng Năng lượng, Dan van Holst Pellekaan, cho biết Tiểu bang Nam Úc đã là quê hương của nhà máy điện phân hydro lớn nhất quốc gia, và rằng khí hydro sản xuất trong nước đã được xuất cảng.
Ông nói: “Chúng tôi có một biên bản ghi nhớ với Port of Rotterdam để xuất cảng hydro cho họ.”
Ông nói thêm rằng việc sử dụng tiền đóng thuế để tài trợ cho dự án sẽ hành động như một động thái không khuyến khích khu vực tư nhân và sẽ "chuyển hướng đầu tư tư nhân".
Ông Wood đặt câu hỏi về sự cần thiết của một nhà máy phát điện bằng hydro, đặc biệt là một nhà máy được trả riêng bởi người đóng thuế.
Ông nói "Tôi nghĩ điều tốt nhất nên làm là ... để khu vực tư nhân xây dựng và vận hành công việc, để mọi rủi ro dài hạn đều do khu vực tư nhân gánh chịu"
"Ý tưởng rằng bạn sẽ chỉ làm điều đó khi có lượng điện dư thừa rẻ, thậm chí có thể miễn phí, là một điều thú vị nhưng lại thường không đúng vậy như một số người mong muốn.”
"Chúng ta sẽ cần thực hiện thêm một số thử nghiệm về máy điện phân và hệ thống lưu trữ điện. Tôi ắt hẳn sẽ phải cố gắng làm những điều đó trước khi bỏ tiền lớn vào một nhà máy điện.”
"Khái niệm này đáng để theo đuổi, nhưng, tôi muốn thấy thêm nhiều chuyện mọi người không muốn nhắc tới về các nguyên tắc cơ bản của kinh tế học."
(Theo abc.net.au)