Một căn bếp xập xệ trong một ngôi nhà tại cộng đồng Mindi Rardi ở ngoại ô Fitzroy Crossing, Tây Úc, thứ ba, ngày 9 tháng 10 năm 2007. (Ảnh AAP/Liza Kappelle) Tín dụng: LIZA KAPPELLE/AAPIMAGE

Những người Thổ dân thuê nhà ở Tây Úc đã khởi kiện tập thể chống lại các tổ chức nhà ở của tiểu bang này, cáo buộc họ bỏ bê nghiêm trọng ngôi nhà của mình. Những người thuê nhà đang tìm kiếm công lý cho nhiều năm sống trong những ngôi nhà kém chất lượng, nhấn mạnh nhu cầu phải có trách nhiệm giải trình và cải cách khẩn cấp. Vụ việc diễn ra trong bối cảnh khủng hoảng nhà ở trên toàn nước Úc.

Sống trong một ngôi nhà có thể sụp đổ bất cứ lúc nào, nơi mà mọi cơn bão đều có khả năng gây ra thảm họa và nơi gọi là nhà đang trở thành mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe và sự an toàn của bạn.

Đó là thực tế của nhiều gia đình Thổ dân ở các vùng xa xôi của Tây Úc.

Nhiều cộng đồng Thổ dân trong các khu vực nhà ở công cộng đang phải vật lộn với điều kiện sống mà nhiều người không thể tưởng tượng được.

Một vụ kiện tập thể đã được đệ trình chống lại Cơ quan Nhà ở và tiểu bang Tây Úc, cáo buộc họ lợi dụng người Thổ dân thuê nhà bằng cách tính tiền thuê nhà cao cho những bất động sản chất lượng kém.

Vụ kiện tuyên bố tiểu bang và Cơ quan Nhà ở đã không bảo trì, sửa chữa và cải thiện bất động sản của họ hoặc không cung cấp nhà ở an toàn và thoải mái.
 

Luật sư chính của vụ kiện tập thể Gemma Leigh-Dodds tuyên bố rằng những ngôi nhà này không thể ở được.
 

“Tôi đang nói về những lỗ thủng trên mái nhà, những vết rò rỉ nặng nề, nấm mốc lan tràn, và sâu bọ xâm nhập. Đây là một loạt vấn đề mà những người thuê nhà ở các cộng đồng xa xôi đang phải chịu đựng. Họ không chỉ phải chịu đựng mà còn phải trả tiền thuê nhà để chịu đựng những vấn đề này. Khi bạn trả tiền thuê nhà và với tư cách là người thuê nhà, bạn đang đầu tư vào khả năng sống trong một ngôi nhà an toàn.”

Gần 200 nhà ở công cộng tại một số cộng đồng xa xôi trên khắp tiểu bang Tây Úc đã được khảo sát vào đầu năm nay như một phần trong cuộc điều tra vụ án của công ty luật.

Vivienne Gordon, một cư dân và là người đứng đầu một trong những cộng đồng bị ảnh hưởng, Bayulu, nói rằng cần phải có hành động khẩn cấp.
 

"Chúng tôi không được đối xử công bằng. Chúng tôi có quyền trong cộng đồng để bảo đảm rằng nhà ở được xây và cho thuê đúng cách. Chúng tôi muốn các chủ cho thuê nhà phải làm điều đúng đắn thông qua quy trình và thủ tục của họ. Điều đó khá bực bội, đặc biệt là với những người thuê nhà lớn tuổi, khi phải chờ đợi lâu hơn một chút để sửa chữa mọi thứ trong nhà của họ.”

Vụ kiện tập thể, được đệ trình lên Tòa án Liên bang, cáo buộc Cơ quan Nhà ở và Tiểu bang Tây Úc, với tư cách là chủ nhà ở công cộng tại các cộng đồng Thổ dân xa xôi, đã vi phạm một số luật về hợp đồng thuê nhà ở, luật bảo vệ người tiêu dùng và luật thuê nhà ở từ ngày 1 tháng 7 năm 2010 đến ngày 19 tháng 8 năm 2024.

Người thuê nhà đang yêu cầu thông qua vụ kiện tập thể để sửa chữa khẩn cấp những ngôi nhà bị bỏ hoang, bồi thường tài chính cho tiền thuê nhà trả quá mức, chi phí tự trả và sự đau khổ do sống trong điều kiện không đạt tiêu chuẩn.

Bà Leigh-Dodds cho biết kết quả của trận chiến pháp lý này có thể thay đổi cuộc sống của hàng ngàn người trên khắp tiểu bang.

Bà nói “Các nhà ở cho thuê không có các tiện nghi cơ bản. Nhiều người thuê nhà không có nước uống an toàn, không có hệ thống thoát nước thải phù hợp, và không có điện đáng tin cậy.”

"Ngoài ra, nhiều ngôi nhà có các vấn đề cần phải sửa chữa nhiều thứ, và đó không thể là trách nhiệm của người thuê nhà. Đây rõ ràng là trách nhiệm của chủ nhà.”

Bà Gordon nói rằng chính phủ cần phải hành động để giải quyết vấn đề này.
 

“Chúng tôi thực sự cần sự giúp đỡ từ chính phủ để thiết lập một hệ thống tốt, cho dù đó là báo cáo, bảo trì và các vấn đề khác liên quan đến nhà ở. Tôi nghĩ rằng cách tốt nhất là tiến hành vụ kiện tập thể này và hy vọng sẽ sớm thấy kết quả tốt hơn.”
 

Trong khi đó, ông Eric Bedford, ở Junjuwa, nói rằng người Thổ dân xứng đáng được hưởng cuộc sống tốt đẹp hơn.
 

“Hãy đến đây và bắt đầu làm điều gì đó. Chúng ta cần phải yêu cầu chính phủ chịu trách nhiệm. Chính phủ thậm chí còn chưa đến đây. Tôi chưa bao giờ thấy một bộ trưởng hay bất cứ ai ở đây trong suốt thời gian qua. Tôi sinh ra và lớn lên ở đây, nhưng chưa bao giờ thấy có sự thay đổi nào hay bất cứ điều gì họ muốn làm ở đây. Làm sao bạn có thể tạo ra sự thay đổi khi bạn thậm chí chưa từng đến đây?”