Muriel Bamblett is CEO of the Victorian Aboriginal Child Care Agency. Credit: NITV News

AUSTRALIA - Các lãnh đạo Thổ dân nói rằng, có những vấn đề lớn với cách vận hành chương trình ‘Tái lập Thế hệ Bị Đánh Cắp’ của Victoria, đồng thời tuyên bố rằng nó lại gây tổn thương cho mọi người. Người đứng đầu thiết kế kế hoạch này, hiện thúc giục chính phủ Victoria hãy lắng nghe.

Bảy tháng sau khi tiểu bang Victoria khởi động kế hoạch khắc phục hậu quả cho những người sống sót thuộc Thế hệ bị đánh cắp, những lo ngại đang được biết đến về hoạt động của nó.

Kế hoạch này đưa ra một khuyến nghị chính có hiệu lực, trong Phúc trình ‘Đưa Họ Về Nhà’ từ 25 năm trước, trong đó nêu chi tiết tác động của việc buộc trẻ em Thổ Dân bị đuổi ra khỏi gia đình theo các chính sách của các chính phủ, từ năm 1910 đến những năm 1970 của thế kỷ trước.

Để khắc phục, phúc trình cho biết một kế hoạch nên được thiết lập, ởtất cả các khu vực pháp lý của Úc và phải có các phương diện, đó là bồi thường bằng tiền, một lời xin lỗi và các biện pháp tái lập và phục hồi.

Trong khi đó bà Muriel Bamblett, thuộc bộ tộc Yorta Yorta và Dja Dja Wurrung, là Giám đốc điều hành của Cơ quan Chăm sóc Trẻ em Thổ dân Victoria, điều hành dịch vụ Link-Up kết nối các thành viên gia đình Thổ dân bị tách rời qua các chính sách di dời trẻ em.

Bà cho biết đã trực tiếp nghe mọi người kể lại đã gặp khó khăn như thế nào, khi nhận được sự giúp đỡ mà họ cần.

Bà nói "Cách vận hành của nó khá là ác ý, vì nếu chỉ đánh dấu vào ô và điền vào các biểu mẫu, thì họ không hiểu những người Thổ dân đã mất gì trong suốt quá trình này".

"Tôi nghĩ chúng ta không chỉ đau buồn vì mất gia đình, mất kết nối với văn hóa và mất cả cộng đồng, nhưng bạn biết đó là nỗi cô đơn”.

Được biết người nộp đơn có thể nhận được khoản thanh toán 100 ngàn đô la và một lời xin lỗi cá nhân.

Thế nhưng bà Bamblett nói rằng, họ đã bị chấn thương tâm lý trở lại, do tiến trình nộp đơn.

Trong khi đó Trưởng lão quá cố là ông Jack Charles, trước đây cho biết ông đã được bị chấn thương tâm lý trở lại, khi được yêu cầu chứng minh là Thổ dân, mặc dù chính quyền tiểu bang chịu trách nhiệm về việc xuất trình tài liệu.

Bà Bamblett nói rằng, việc này cần được thực hiện theo cách thức phù hợp hơn với văn hóa.

Bà nói “Nếu tự mình điều hành quy trình, chúng tôi có điều khiển theo cách khác không?".

"Vâng đúng vậy, chúng tôi sẽ mời mọi người tham gia vào các vòng kết nối để có thể nói chuyện với họ, nhưng chúng tôi cũng sẽ thiết lập mạng lưới hỗ trợ sau đó".

"Bạn biết nhiều người của chúng tôi mất tất cả mối liên hệ với gia đình, với cộng đồng của họ".

"Chúng tôi có một số trẻ em Thổ dân, mà chúng tôi đang thực hiện các kế hoạch hỗ trợ văn hóa, về phúc lợi trẻ em, những người có nhiều thế hệ bị xóa sổ trong lịch sử".

"Vì vậy, chúng tôi đã không thể để phá vỡ chu kỳ, do đó việc loại bỏ đang diễn ra là rất quan trọng”.

Trong khi đó Thượng nghị sĩ Lidia Thorpe của Đảng Victoria, thuộc bộ tộc DjabWurrung Gunnai Gunditjmara cho biết, những người sống sót trong ‘Thế hệ bị đánh cắp’ và hậu duệ của họ mà bà đã nói chuyện, đang rất đau khổ vì tiến trình này và kết quả là hiện không thể tham gia vào kế hoạch.

Lidia Thorpe nói “Tôi đã đến tham dự các sự kiện, đặc biệt là xung quanh Collingwood và Fitzroy, nơi có những người cao tuổi đến gặp tôi với mẩu giấy và nói 'Cô ơi, tôi không hiểu điều này, cô có thể giúp tôi không?".

"Cô có thể giúp tôi không? Cô biết, với một lá thư nhàu nát từ trong túi và tuyệt vọng không biết tôi phải làm gì?’.

"Vì vậy với tôi, làm cách nào để tiếp tục đây?".

Trong khi đó người dẫn đầu sự phát triển của kế hoạch và đứng cạnh Thủ Hiến Daniel Andrews, khi kế hoạch được đưa ra hồi đầu năm nay nói rằng, chính phủ cần phải lắng nghe.

Được biết ông Ian Hamm thuộc bộ tộc Yorta Yorta là chủ tịch của Connecting Home, một dịch vụ hỗ trợ cho ‘Thế hệ bị đánh cắp’ ở Victoria.

Ông Ian Hamm nói “Tôi hy vọng những hồi đáp sẽ được gửi tới Bộ Công lý và An toàn Cộng đồng và cả Bộ trưởng Tư pháp, người chịu trách nhiệm về kế hoạch này".

"Tôi hy vọng họ sẽ lắng nghe phản hồi này và xem xét những vấn đề đang được đặt ra, cũng như thực hiện các sửa chữa mà họ phải làm, hầu giải quyết vấn đề chính của sự kiện không gây ra thiệt hại nữa và không gây ra đau khổ cho mọi người”.

Ông là một người sống sót, sau 'Thế hệ Bị Đánh Cắp’ nói rằng, việc thực hiện đúng kế hoạch bồi thường là rất quan trọng.

Ông Ian Hamm nói “Đây là một thảm họa quốc gia và Thế hệ bị đánh cắp đã đến thăm những người Thổ dân bị bắt, chỉ đơn giản là vì chúng tôi sinh ra là người Da đen trong nhiều thập niên, cho đến giữa những năm 1970".

"Điều quan trọng của kế hoạch này, là công nhận những gì đã làm với cuộc sống của người dân".

"Nhiều Thế hệ bị đánh cắp đã có cuộc sống mà bạn chỉ có thể mô tả là đau thương, chỉ có thể mô tả theo nghĩa kinh tế là không vượt quá mức nghèo khổ".

"Chế độ bồi thường này cho phép họ có một số phẩm giá, qua những chương trình hỗ trợ và tư vấn, hỗ trợ cộng đồng, hỗ trợ quản lý hồ sơ".

"Tất cả đều rất quan trọng, do nó mang lại một số trật tự và những điều tích cực”.

Được biết có khoảng 1200 người đủ điều kiện, tham gia chương trình tại Victoria.

Tính đến tháng 10, chỉ có 489 đơn đăng ký, với 117 khoản thanh toán được phát hành.

Ngoài ra một chương trình điều hành của Liên bang dành cho những người thuộc Lãnh Thổ Bắc Úc và Lãnh thổ Thủ Đô ACT, bắt đầu vào thời điểm tương tự và đang hoạt động tốt hơn so với Victoria.

Chương trình có số lượng người nộp đơn tương tự với hơn 500 người, đã tăng hơn gấp đôi số lượng chi trả.

Thượng nghị sĩ Thorpe nói rằng, các cộng đồng địa phương cần có vai trò lớn hơn trong tiến trình này.

Thượng nghị sĩ Thorpe nói “Chúng ta không thể có một tiến trình làm tổn thương người dân của mình nhiều thêm nữa, vì họ là những ‘Thế hệ Bị Đánh Cắp’ và những khổ tâm gắn liền với việc bị tước đoạt khỏi vòng tay của mẹ".

"Tôi nghĩ rằng tiến trình đó cần được xét lại và cần phải được do cộng đồng tự quyết định, quan trọng là do chính những người trong cuộc”.

Trong một tuyên bố, Bộ trưởng Tư pháp Jaclyn Symes thừa nhận rằng, tiến trình này có thể khó khăn đối với những người sống sót và khuyến khích họ, liên hệ với Bộ Tư pháp và An toàn Cộng đồng, nếu họ cần trợ giúp về đơn đăng ký của mình.

Được biết Chính phủ Victoria đang theo dõi chương trình này và xét xem có cần thêm nguồn lực hay không.