Một cuộc biểu tình chống việc sử dụng mũ trùm đầu. Nguồn: SBS/Ben Lewis

Đây là chiếc mũ để tránh người bị bắt khạc nhổ vào cảnh sát. Cuộc điều tra kéo dài ba năm về cái chết của một người Thổ dân chết khi đang bị trùm mũ này tại nhà tù Labour Prison Yatala kết thúc vào tuần này. Kết quả cuộc điều tra được đưa ra thành luật như cách để vinh danh ông đã giành được sự ủng hộ của quốc hội tiểu bang Nam Úc.

Nam Úc được sẽ là tiểu bang đầu tiên hình sự hóa việc sử dụng mũ trùm đầu, một biện pháp khống chế khả năng chống cự cuả người vi phạm vốn gây tranh cãi và là một yếu tố dẫn đến một số cái chết của Thổ dân khi bị giam giữ.

Dự luật cấm sử dụng chúng đã được thượng viện tiểu bang Nam Úc nhất trí thông qua sau một chiến dịch dài hơi của gia đình Wayne Fella Morrison.

Người đàn ông 29 tuổi tộc Wiradjuri, Wirangu và Kokatha đã chết khi đang trong sự cầm giữ của Nhà tù Lao động Yatala ở Adelaide vào năm 2016.

Connie Bonaros, thành viên hội đồng lập phát Đảng SA Best ( SA-Best MLC ), nhìn nhận với gia đình Wayne Fella Morrison tại quốc hội.

Wayne Fella Morrison bị bắt phải đội mũ trùm đầu và được đưa vào sau xe tải sau một cuộc hỗn chiến.

Ba phút sau khi được kéo ra thì anh ta đã bất tỉnh.

"Tôi xin lỗi vì bạn đã phải mất đến 1.822 ngày để tái hiện lại những khoảnh khắc cuối cùng của Wayne, thật khó mà tưởng tượng anh ấy đã sợ hãi và kinh hoàng như thế nào."

Fella’s Bill, hay Dư luật Fella là tên được đặt để vinh danh ông Morrison, dự luật này đề xuất luật cấm sử dụng mũ trùm đầu ở Nam Úc.

Thượng viện của tiểu bang đã nhất trí bỏ phiếu ủng hộ đạo luật cũng được sự ủng hộ của cả hai đảng lớn.

Dịch vụ pháp lý dành cho người Thổ dân và người dân trên đảo Torres Strait (NATSILS) đã bày tỏ sự tôn vinh đối với ‘sự vận động không mệt mỏi’ của gia đình.

"Sau cái chết của Wayne, gia đình của anh miệt mài theo đuổi trách nhiệm giải trình về cái chết của anh ấy, chống lại sự phân biệt chủng tộc có hệ thống và những cái chết trong lúc bị giam giữ của người Thổ Dân."

Đó là phát biểu của quan chức điều hành của Dịch vụ, Jamie McConnachie, người đã hoan nghênh các bước tiến tới việc lập pháp cấm sử dụng mũ trùm đầu vốn mũ này người bị bắt khạc nhổ vào cảnh sát. Jamie McConnachie nói rằng cái mũ trùm đầu này nổi tiếng vì liên quan đến những người Thổ dân bị chết trong lúc giam giữ.

"Những chiếc mũ trùm đầu là một sự nhục mạ nhân phẩm người bị bắt, nó là một tập tục cổ xưa và rất chúng nguy hiểm."

Nam Úc là tiểu bang cuối cùng cấm sử dụng mũ trùm đầu với trẻ vị thành niên tội phạm vào năm 2019, sau tiết lộ ở Lãnh thổ phía Bắc về việc ngược đãi các tù nhân tại Trung tâm giam giữ thanh thiếu niên Don Dale của Darwin.

Bà McConnachie nói rằng các thiết bị này vẫn có thể được sử dụng hợp pháp cho người lớn ở các vùng khác của Úc.

"Thật đáng kinh ngạc là những cách thức này vẫn tồn tại, chúng vẫn tồn tại hợp pháp ở đất nước chúng ta. Và như vậy rằng nó có thể xảy ra với bất kỳ ai trong chúng ta."

Connie Bonaros, thành viên hội đồng lập phát Đảng SA Best (SA Best MLC) hoan nghênh Dự luật Fella’s Bill.

"Không có gì tốt hơn là có một bộ luật để nói rằng trong mọi trường hợp, những biện pháp hạn chế này sẽ không bao giờ có thể được sử dụng trong môi trường giam giữ của chúng ta."

Dự luật sẽ cấm sử dụng mũ trùm đầu cho mọi người ở mọi lứa tuổi và nếu vi phạm thì sẽ áp dụng các hình phạt hình sự với mức án tối đa hai năm tù.

"Cuối cùng đã có sự đồng thuận rằng biện pháp mũ trùm đầu cổ xưa man rợ này không được chấp nhận cho bất kỳ ai ở mọi lứa tuổi trong bất kỳ bối cảnh nào. Không ở trong phòn giam của sở cảnh sát, phòng tòa án, trại giam và cả trong khu bệnh viện; Nó cũng sẽ không sử dụng trong cơ sở giam giữ sức khỏe tâm thần hoặc ở khoan sau của xe chuyên dụng chở người vi phạm."

Trong khi cuộc điều tra xác minh về cái chết của ông Morrison đang diễn ra, gia đình ông Morrison nói rằng dự luật đã đưa ra một số trách nhiệm.

Anh chị em của ông Morrison, Latoya Rule đã dẫn đầu một chiến dịch cho lệnh cấm mũ trùm đầu với người bị bắt trên toàn quốc .

"Trước tiên nhất là gia đình chúng tôi biết ơn tất cả những người đã ủng hộ chúng tôi trong 5 năm qua, đã có hàng nghìn người trên khắp nước Úc, gần 27 nghìn người thực sự đã ký vào bản kiến ​​nghị về lệnh cấm này."

Latoya Rule cho biết cuộc thẩm vấn kéo dài đã khiến gia đình không khỏi đau buồn.

"Kể từ giây phút tôi nhìn thấy anh trai mình trút hơi thở cuối cùng - thay vì được hỗ trợ máy thở bởi anh ấy lúc đó trong chế độ hỗ trợ sự sống - kể từ giây phút đó tôi đã không thể nào nguôi ngoai sự kiện đau buồn đó và trong phần còn lại của cuộc đời mình làm việc của mình, tôi chắc chắn rằng điều này nỗi ám ảnh này sẽ còn quay lại và tôi sẽ tiếp tục tìm những cách khác để đi qua nỗi đau buồn này."

Cuộc điều tra xác minh về cái chết của Wayne Fella Morrison sẽ nghe bản báo cáo cuối cùng tại Adelaide vào hôm nay thứ Ba (28 tháng 9).