(Ảnh: SBS)

QUỐC TẾ - Trong vòng bốn năm, Úc sẽ luân phiên tổ chức khai triển các tàu ngầm từ Hoa Kỳ và Vương quốc Anh tại Perth, như một phần của một trong những cam kết quốc phòng đầy tham vọng nhất trong lịch sử quốc gia. Các nhà lãnh đạo từ Úc, Hoa Kỳ và Vương quốc Anh (AUKUS) đã thực hiện thông báo chung nhằm đối phó với cuộc chạy đua vũ trang dưới mặt biển ngày càng gia tăng của Bắc Kinh ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Sẽ có ít nhất là 8 tàu ngầm lớp AUKUS* mới được trang bị vũ khí thông thường nhưng chạy bằng năng lượng hạt nhân do Úc sản xuất vào đầu những năm 2040.

Một nguồn tin chính phủ cao cấp cho biết chương trình mới dự kiến sẽ tiêu tốn tổng cộng từ 268 tỷ đến 368 tỷ đô-la từ tiền thuế của người dân Úc.

Thủ tướng Anthony Albanese, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và Thủ tướng Vương quốc Anh, Rishi Sunak đã đưa ra thông báo chung tại Hoa Kỳ.

Đây được coi là một màn biểu dương sức mạnh quân sự nhắm thẳng vào Bắc Kinh công khai gửi một thông điệp về môi trường an ninh sắp tới.

Ông Biden nói rằng thỏa thuận này nhằm bảo đảm sự ổn định trong khu vực.

"Sự hợp tác ba bên chưa từng có của chúng ta là minh chứng cho sức mạnh và cam kết chung nhằm bảo đảm rằng Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương vẫn tự do và rộng mở, thịnh vượng và an toàn, được xác định bằng cơ hội cho tất cả mọi người. AUKUS có một mục tiêu quan trọng nhất. Đó là tăng cường ổn định cho Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương trong bối cảnh các động lực toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng."

Các tàu ngầm này sẽ được trang bị hệ thống phóng thẳng đứng của Mỹ và dự kiến cứ 3 năm sẽ sản xuất một chiếc.

Ba nước nói rằng công nghệ hạt nhân được sử dụng để chế tạo tàu ngầm sẽ được bảo vệ để chúng không vi phạm các thỏa thuận không phổ biến vũ khí hạt nhân.

Ông Biden khẳng định việc xây dựng sẽ đáp ứng các tiêu chuẩn cao nhất.

"Chúng tôi đã thực hiện dự án này với sự hợp tác chặt chẽ với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế và với Tổng Giám đốc Grossi. Úc sẽ không sản xuất nhiên liệu hạt nhân cần thiết cho tàu ngầm. Chúng tôi đã đặt ra các tiêu chuẩn cao nhất với IAEA để xác minh và minh bạch, và chúng tôi sẽ tôn trọng từng nghĩa vụ quốc tế của đất nước chúng tôi."

Trong thời gian chờ đợi, các tàu ngầm chạy bằng động cơ diesel lớp Collins sẽ tiếp tục hoạt động và Úc sẽ gửi số lượng mỗi năm cao hơn cho Hoa Kỳ.

Ông Albanese cho biết Úc đã có một số ít người đang được đào tạo nhưng Úc cũng cần tuyển dụng ít nhất một ngàn người để đưa đi đào tạo cấp cao cần thiết cho việc vận hành các tàu ngầm.

"Ngày nay, người Úc đang nâng cao kỹ năng quản lý và công nghệ hạt nhân cùng với các đối tác Anh và Mỹ của họ. Ngày nay, các thủy thủ Úc đang được đào tạo về năng lượng hạt nhân tại Hoa Kỳ, và tôi tự hào xác nhận rằng, Thưa ngài Tổng thống, rằng tất cả họ đều nằm trong nhóm 30 phần trăm đứng đầu của lớp mình."

SSN-AUKUS theo kế hoạch là tàu ngầm sẽ kết hợp công nghệ từ cả ba quốc gia với thiết kế thế hệ tiếp theo của Anh và công nghệ chủ chốt của Hoa Kỳ.

Nhưng trước đó, Mỹ và Anh sẽ luân phiên gửi các tàu ngầm hạt nhân đến Úc đồng thời thu hút lực lượng lao động học cách sử dụng các tàu này trong nước.

Sự gia tăng hoạt động đó sẽ bắt đầu vào năm tới và đến năm 2027, Perth sẽ có sự hiện diện luân phiên của các tàu ngầm lớp Astute của Vương quốc Anh và lớp Virginia của Hoa Kỳ.

Hoa Kỳ đã có các đợt luân chuyển thủy quân lục chiến đi qua Lãnh thổ phía Bắc với tần suất ngày càng tăng.

Phó Thủ tướng Richard Marles cho biết động thái này nhằm đáp trả việc xây dựng quân đội thông thường lớn nhất trong khu vực kể từ khi kết thúc Thế chiến thứ hai.

"Không phải Úc đang làm điều đó. Chúng ta cần phải phản ứng lại điều này. Nếu không làm như vậy, chúng ta sẽ bị lịch sử lên án. Là một quốc đảo thương mại, rất nhiều tác hại có thể gây ra cho chúng ta trước khi nó đặt chân lên bờ biển của chúng ta. Và vì vậy, về cơ bản, điều quan trọng đối với quốc gia của chúng ta là chúng ta có khả năng dự đoán và dự báo với tác động và một tàu ngầm có khả năng chạy bằng năng lượng hạt nhân tầm xa sẽ là trung tâm của kế hoạch tương lai của Úc."

Thủ tướng Rishi Sunak cho biết Vương quốc Anh sẽ mua ước tính khoảng 8 đến 12 chiếc tàu ngầm cùng loại mà Úc dự định chế tạo.

Nhưng ông Sunak cũng nói rằng quan hệ đối tác không chỉ dừng ở việc mua tàu ngầm.

"Sự hợp tác của chúng ta rất quan trọng, bởi vì chúng ta không chỉ cùng nhau chế tạo những chiếc tàu ngầm này mà chúng còn thực sự có thể tương tác với nhau. Hải quân Hoàng gia Anh sẽ vận hành những chiếc tàu ngầm giống như Hải quân Úc. Và cả hai chúng ta sẽ chia sẻ các bộ phận và thành phần với Hải quân Hoa Kỳ. Thủy thủ đoàn tàu ngầm của chúng ta sẽ huấn luyện cùng nhau, tuần tra cùng nhau và bảo trì thuyền của mỗi bên cùng nhau. Họ sẽ giao tiếp bằng cách sử dụng cùng một thuật ngữ và cùng một thiết bị."

Ông Albanese cho biết cơ hội này sẽ tạo ra khoảng 20.000 việc làm trực tiếp tại địa phương trên nhiều ngành nghề và chuyên môn.

Các kỹ sư, nhà khoa học, kỹ thuật viên, thủy thủ phụ, quản trị viên và người giao dịch sẽ là những người có nhu cầu cao nhất.

Phe đối lập cũng ủng hộ động thái này nhưng lãnh đạo đảng Tự do Peter Dutton nói rằng ngân quỹ cho chương trình tàu ngầm không nên đến từ việc cắt giảm ở những nơi khác trong quốc phòng.