Tổng trưởng Ngân Khố,  Jim Chalmers, phát biểu với giới truyền thông trong cuộc họp báo tại Tòa nhà Nghị Viện ở Thủ đô Canberra, Thứ Hai, ngày 17 tháng 10 năm 2022. (AAP Image / Lukas Coch). Nguồn: AAP / LUKAS COCH / AAPIMAGE

AUSTRALIA - Mọi chú ý đổ dồn vào ngân sách đầu tiên của Chính phủ Lao động vào tuần tới ngày 25 tháng 10, với số phận của ‘Cuộc tranh luận về Cắt giảm thuế Giai đoạn Ba của Liên Đảng’ đang thống trị cuộc tranh luận trong phần dẫn đầu. Đạo luật được thông qua vào năm 2019 với sự ủng hộ của phe Đối lập Lao động, mặc dù đảng đó bảo lưu về việc cắt giảm thuế, sẽ bắt đầu vào năm 2024-25. Với lời hứa là 'không thay đổi' chính sách trong chiến dịch bầu cử, nay chính phủ Albanese phải đối mặt với phản ứng dữ dội, nếu việc cắt giảm bị trì hoãn hoặc sửa đổi.

Vào tháng 5 năm 2018, Thủ tướng thời bấy giờ là ông Malcolm Turnbull và Tổng Trưởng Ngân Khố của ông là Scott Morrison.

Chính phủ Liên đảng đã công bố khoản cắt giảm thuế khoảng 300 tỷ đô-la trong 10 năm, nhằm mục đích kích thích kinh tế và trả lại ít nhất một chút, đó là tiền lương tăng đẩy mọi người vào khung thuế cao hơn.

Tất cả những gì đã được công bố, trong bối cảnh tình hình tài chính ổn định.

Thế nhưng bà Danielle Wood, từ Viện Grattan nói rằng, nó đã bốc hơi.

Bà nói “Biện pháp này được đề ra trong thời kỳ mà chúng tôi dự tính, là sẽ thấy thặng dư ngân sách trong cả thập niên này".

"Thay vào đó, chúng ta đã thoát ra khỏi cuộc suy thoái COVID, với mức nợ chính phủ đáng kể và thâm hụt ngân sách trong tương lai”.

Việc cắt giảm Giai đoạn Một và Giai đoạn Hai đã cho thấy những lợi ích.

Giai đoạn ba sẽ mang lại lợi ích cho bất kỳ ai kiếm được trên 45 ngàn đô-la nhưng đặc biệt, theo Phó giáo sư Ben Phillips từ Đại học Quốc gia Úc, những người ở mức thang lương cao nhất.

Giáo sư  Ben Phillips nói “Nếu bạn đang có mức lợi tức 200 ngàn đô-la một năm, bạn sẽ được giảm thuế khoảng 9 ngàn một năm, trong khi những người có thu nhập trung bình từ 60 đến 70 ngàn, sẽ nhận được 3 hoặc 4 trăm đô-la mỗi năm mà thôi”.

Những người có thu nhập lên đến 45 ngàn đô-la một năm, sẽ không thấy bất kỳ sự thay đổi nào trong thuế suất thu nhập của họ.

Thế nhưng sau tháng 7 năm 2024, các mức độ 32,5 và 37% hiện tại ,chuyển thành một khung duy nhất là 30%.

Điều đó sẽ bao gồm tất cả những người có thu nhập từ 45 ngàn đến 200 ngàn đô- la một năm, vốn là ngưỡng mới cho khung thuế 45% hàng đầu.

Các nhóm kinh doanh nằm trong số những người thúc đẩy việc cắt giảm của Liên đảng để tiếp tục, trong khi những người thúc giục kế hoạch này bị loại bỏ là những người thuộc đảng Xanh, những người cho rằng sẽ ‘gia tăng bất bình đẳng' và mở rộng khoảng cách lương bổng theo giới tính.

Nhiều nhà kinh tế như giáo sư Ben Phillips của Đại học Quốc gia Úc ANU cho rằng, hoàn cảnh kinh tế thay đổi tạo nên một trường hợp thuyết phục.

Giáo sư  Ben Phillips nói “Tôi không nghĩ rằng họ nên tiếp tục, tôi nghĩ 18 tỷ đô-la là một phần lớn của thâm hụt dự kiến trong tương lai".

"Chúng tôi biết rằng, còn phải trả các chi phí khác như NDIS, chăm sóc người già, cùng các lãnh vực khác mà họ đã từng đòi hỏi chi phí".

"Người tìm việc rất thấp và nhiều người nghĩ rằng con số nầy nên cao hơn”.

Và đây là quy mô của tác động tiềm tàng.

Giai đoạn ba sẽ tiêu tốn của chính phủ 17,7 tỷ đô-la trong năm đầu tiên, theo văn phòng Ngân sách Quốc hội.

Doanh thu bị mất, sẽ tăng lên 36,9 tỷ đô-la vào năm 2033.

Tổng thiệt hại về doanh thu sẽ lên tới 243,5 tỷ đô-la.

Trong khi đó nhiều nhà kinh tế cao cấp đã bày tỏ sự thất vọng về việc, Úc phụ thuộc vào thuế thu nhập đối với nguồn thu của chính phủ, vốn là một trong những mức thuế cao nhất trong OECD.

Giáo sư Robert Breunig, của Trường Chính sách Công Crawford tại ANU, cho biết  luôn có những lời kêu gọi mở rộng và đào sâu về căn bản thuế

Giáo sư Robert Breunig  nói “Chúng tôi có thể nghĩ đến việc tăng thuế GST lên 12,5 hoặc 15 phần trăm, có lẽ sẽ kết hợp với việc cắt giảm thuế giai đoạn ba".

"Tôi thực sự nghĩ rằng, việc chuyển đổi từ thuế con niêm stamp duty, sang thuế đất land tax là có thể thực hiện được về mặt chính trị".