Clare Savage, chủ tịch của AER (Australian Energy Regulator – Cơ quan Quản lý Năng Lượng Úc Đại Lợi), rời đi sau khi đưa ra dự thảo quyết định về Ưu đãi thị trường mặc định Nguồn: AAP / JOEL CARRETT

AUSTRALIA - Cơ quan Quản lý Năng lượng Úc vừa tuyên bố một đề xuất của cơ quan này về giá ưu đãi thị trường cố định dành cho điện năng, tung ra vào lúc mà áp lực chi phí sinh hoạt đang lên đến đỉnh điểm.

Chủ tịch Cơ quan Quản lý Năng lượng Úc Clare Savage đã tuyên bố hôm qua 19/3.
“Hôm nay chúng tôi đã xác định được những ước tính, cho thấy hầu hết khách hàng, đang có một hợp đồng tiêu thụ điện, sẽ được giảm giá. Mức giảm giá này có thể nhỏ, khoảng 7% cho mỗi hộ gia đình hoặc 9,7% cho khách hàng là doanh nghiệp. Tuy nhiên cũng có một số khách hàng có thể bị tăng tiền điện một chút. Mức tăng đó, đối với nhiều người trong số họ, sẽ ít hơn 1% và đối với một số khách hàng tại Queensland có thể là 2,5% hoặc 2,7%.”

Bà Savage giải thích ý nghĩa của đề xuất giá ưu đãi thị trường cố định.

“Giá ưu đãi thị trường cố định là một mức giá điện ưu đãi không thay đổi. Mức giá này dành cho những khách hàng của các gói tiêu thụ điện từ các nhà bán lẻ ở đông nam Queensland, Nam Úc hoặc New South Wales. Có thể thấy khoảng 10% hoặc ít hơn, khoảng 9% số khách hàng là hộ gia đình được áp dụng mức giá ưu đãi cố định này. Khoảng 18-20% khách hàng doanh nghiệp nhỏ được áp dụng mức giá ưu đãi cố định. Nhưng đây chỉ mới là giá tham chiếu, do đó, nó sẽ không giống với mức giá mà các nhà bán lẻ quảng cáo hay ưu đãi thêm nữa. Vì vậy, giá ưu đãi thị trường cố định có xu hướng ảnh hưởng khá đáng kể lên thị trường điện."

Thông báo này chỉ là một sự đề xuất, dự kiến sẽ được quyết định chính thức vào tháng 5, sau thời gian tham vấn và sẽ áp dụng lên hóa đơn tiền điện từ tháng 7.

Tuy nhiên đây là một tín hiệu vui, là sự cứu trợ cần thiết cho nhiều người Úc, sau hai năm giá điện đã tăng lên tới 40%, làm tăng thêm những khó khăn về chi phí sinh hoạt.

Bà Savage nói việc giảm giá này là kết quả của một số yếu tố, chẳng hạn như sự sụt giảm năng lực phát điện.

Tổng trưởng Năng lượng Chris Bowen hoan nghênh thông báo này nhưng cho hay vẫn còn nhiều việc phải làm.

"Việc Cơ quan Quản lý Năng lượng Úc công bố đề nghị về Giá ưu đãi thị trường cố định, cho thấy sau cuộc khủng hoảng năng lượng lớn nhất thế giới trong 50 năm, thì giá năng lượng đang ổn định và có xu hướng giảm. Bây giờ vẫn còn một chặng đường dài phía trước. Nhưng đây là một tin đáng khích lệ. Khuyến khích những doanh nghiệp nhỏ và gia đình nhờ đó sẽ nhận được hóa đơn tiền điện thấp hơn. Nhưng áp lực thực sự về chi phí sinh hoạt trên khắp thế giới và ở Úc vẫn còn đó, và giá điện, tất nhiên, luôn là một phần của áp lực này và sẽ tiếp tục là như vậy."

Việc giảm giá điện cũng sẽ mang lại sự nhẹ nhõm cho chính phủ liên bang, vốn đang chịu áp lực phải thực hiện những lời hứa trước bầu cử.

Theo kế hoạch có tên Powering Australia của Đảng Lao động được đưa ra trước cuộc bầu cử liên bang năm 2022, đã hứa hóa đơn tiền điện trên toàn quốc sẽ giảm $275 một năm vào năm 2025.

Tổng trưởng Bowen nói còn quá sớm để dự đoán liệu chính phủ có thể đạt được mục tiêu đó hay không.

"Tôi sẽ không nói trước về đề xuất Giá ưu đãi thị trường cố định sẽ ra sao vào năm tới, tuy nhiên, như tôi đã nói, tôi xem đây là điều đáng khích lệ, nhưng còn rất nhiều việc phải làm. Ý tôi là, cuộc đua vẫn chưa kết thúc. Chúng ta còn nhiều việc phải làm để đưa năng lượng tái tạo vào hệ thống."

Tuy nhiên, có những ý kiến cho rằng yếu tố góp phần lớn nhất khiến giá điện tăng vọt vẫn chưa được giải quyết.

Stephanie Bashir là Giám đốc Điều hành của NEXA Advisory, một công ty tư vấn năng lượng sạch.

Bà nói chính phủ cần phải giải quyết tốt vấn đề chi phí lưới điện.

"Thành phần lớn nhất trong hóa đơn tiền điện, chiếm tới 40%, là chi phí cho lưới điện. Và chi phí đó không hề giảm, do một số lý do. Rõ ràng là việc mở rộng mạng lưới và các khoản đầu tư mà mạng lưới là cần phải làm, nhưng cũng đòi hỏi phải xem xét kỹ lưỡng, và chúng tôi yêu cầu phải có sự giải thích về quá trình phân phối lưới điện để bảo đảm rằng những chi phí này đang giảm xuống, và người tiêu dùng được hưởng lợi chung."

Trong khi chính phủ đã bắt đầu kế hoạch chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch hơn, một số người cho rằng vẫn còn một thời gian nữa thì kế hoạch chuyển đổi mới được thực hiện đầy đủ.

Tim Buckley là Giám đốc Tài chính Năng lượng Khí hậu thuộc Tổ chức Tư vấn Lợi ích Công.

Ông nói vẫn còn nhiều việc có thể làm để giảm giá tiền điện.

“Trong thời gian tới, tôi kêu gọi chính phủ tiểu bang và liên bang đẩy nhanh sự đáp ứng về nguồn cung cấp thông qua việc phân phối các tài nguyên về năng lượng."

Ông Buckley đề xuất một số phương pháp có thể làm giảm hóa đơn tiền điện, đồng thời giúp nước Úc hướng tới mục tiêu giảm mức phát thải carbon về 0.

"Bếp điện, hay hệ thống máy nước nóng thực sự có thể làm giảm bớt áp lực chi phí sinh hoạt, và chúng ta có thể giảm bớt vĩnh viễn những vấn đề về điện này, bằng cách đẩy nhanh quá trình triển khai, và điều đó có nghĩa là chúng ta sẽ thoát khỏi việc sử dụng khí metan tốn kém, đắt tiền mà Úc đang phải đối mặt trong 30, 40, 50 năm qua. Chúng ta phải có một chiến dịch phối hợp của chính phủ để giúp người tiêu dùng vượt qua cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt này."

Tuy nhiên, người dân có thể tự mình hành động để giảm giá điện.

Stephanie Bashir đến từ NEXA Advisory gợi ý nên xem xét thị trường để xem nhà bán lẻ nào đưa ra giá điện tốt hơn.

"Tôi đoán điều mà mọi người cần làm ngay bây giờ đó là tìm hiểu về các nhà bán lẻ xung quanh bạn. Và bạn sẽ thấy rằng bạn sẽ được ưu đãi hoặc giảm khoảng 18 đến 23% tiền điện, chiếu theo Giá ưu đãi thị trường cố định DMO áp dụng từ đầu tháng Bảy."