Giám đốc ASIO, ông Mike Burgess, cho biết số lượng thanh thiếu niên bị cực đoan hóa trực tuyến đang ở mức "đáng lo ngại".

Thanh thiếu niên, đặc biệt là những em sống trong tình trạng cô lập xã hội, dễ bị tổn thương trước nguy cơ cực đoan hóa trên mạng, theo một báo cáo mới từ các quốc gia thuộc liên minh Ngũ Nhãn. Nguồn: AAP / Paul Braven

Một số thanh thiếu niên Úc đã kêu gọi chiến tranh sắc tộc và lên kế hoạch tấn công trường học sau khi bị cực đoan hóa trên mạng, trong khi một liên minh tình báo quốc tế cảnh báo rằng thanh thiếu niên trên toàn thế giới đang bị lôi kéo vào con đường bạo lực.

Một trường hợp 16 tuổi, được Đội Phòng chống Khủng bố Liên bang Úc điều tra, đã kêu gọi các thành viên trong cộng đồng trực tuyến cực đoan của mình chuẩn bị cho một cuộc chiến nhằm "bảo vệ chủng tộc da trắng". Cá nhân này đã sử dụng diễn đàn để bàn luận về việc thực hiện một vụ thảm sát ở nước ngoài, phát trực tiếp cảnh xả súng trên Facebook và thậm chí yêu cầu trợ giúp trong việc chế tạo bom.

Nhóm điều tra cũng đã bắt giữ một thiếu niên 14 tuổi theo đuổi hệ tư tưởng cực đoan bạo lực mang tính dân tộc chủ nghĩa và phân biệt chủng tộc, thể hiện sự ngưỡng mộ mãnh liệt với các phần tử khủng bố và đăng tải nội dung liên quan trên Snapchat trước khi lên kế hoạch tấn công trường học.

Hai trường hợp trên đã được đưa vào một báo cáo từ các quốc gia thuộc liên minh Ngũ Nhãn – bao gồm Úc, Anh, Mỹ, Canada và New Zealand – trong bối cảnh mối lo ngại về sự cực đoan hóa thanh thiếu niên trên mạng ngày càng gia tăng.

Giám đốc Tổng cục An ninh Tình báo Úc (ASIO), ông Mike Burgess, cho biết, mọi vụ tấn công khủng bố, phá hoại và nghi án liên quan đến khủng bố tại Úc trong năm 2024 đều do thanh thiếu niên thực hiện. Hơn nữa, cứ năm trường hợp ưu tiên trong các vụ chống khủng bố được ASIO quản lý thì có một trường hợp liên quan đến người trẻ tuổi.

Ông nói, “Với tư cách là một phụ huynh, những con số này thật đáng kinh ngạc; còn với tư cách là một nhân viên tình báo, chúng thật đáng lo ngại”.

Các phần tử cực đoan đang lợi dụng những nền tảng trực tuyến tưởng chừng vô hại như Roblox, Discord hay các trang mạng xã hội để tiếp cận thanh thiếu niên, sau đó dẫn dụ các em vào con đường bạo lực.

Báo cáo cho thấy, thanh thiếu niên đặc biệt dễ bị cực đoan hóa trên mạng, nhất là những em sống trong tình trạng cô lập xã hội, khi thế giới trực tuyến có thể trở thành nguồn cộng đồng duy nhất của các em.

Chẳng hạn, thiếu niên 16 tuổi trong báo cáo có rất ít mối quan hệ thực tế và không tham gia bất kỳ hoạt động ngoại khóa nào.

Internet cũng tạo điều kiện cho trẻ vị thành niên kết nối với người lớn và bạn bè đồng trang lứa để chia sẻ nội dung cực đoan, từ đó bình thường hóa hành vi bạo lực.

Giám đốc ASIO, ông Mike Burgess, cho biết mọi vụ tấn công khủng bố, phá hoại và nghi án liên quan đến khủng bố tại Úc trong năm nay đều do thanh thiếu niên thực hiện. Nguồn: AAP / MICK TSIKAS/AAPIMAGE

Tuy nhiên, các cơ quan thực thi pháp luật trên toàn thế giới đang gặp khó khăn trong việc đối phó với tình trạng cực đoan hóa trên mạng, bởi môi trường trực tuyến thường tạo ra sự ẩn danh cho người dùng, và việc tiếp cận trẻ vị thành niên phức tạp hơn nhiều so với người trưởng thành.

Kết quả là, các quốc gia thuộc liên minh Ngũ Nhãn đều có những câu chuyện tương tự.

Tại Canada, một thiếu niên từng ủng hộ hệ tư tưởng "những người độc thân không tự nguyện" (hay còn gọi là "trinh nam bất đắc dĩ" - "incel") trên mạng đã đe dọa làm hại một nữ sinh tại trường học sau khi có những ám ảnh và tưởng tượng bạo lực về cô. Sau khi làm việc với chính quyền địa phương, thiếu niên này đã từ bỏ lối sống cực đoan mang tính kỳ thị giới tính của mình và tiếp tục hợp tác với cảnh sát.
 

Thanh thiếu niên tại Anh và New Zealand cũng tham gia vào các nhóm trên mạng xã hội mang tính phân biệt chủng tộc và cực đoan, trong khi một thiếu niên 14 tuổi tại Mỹ đã tự chế tạo một thiết bị nổ tạm thời và phát tán hướng dẫn sử dụng cho người khác.

Sự lan rộng của hiện tượng cực đoan hóa này khiến việc giải quyết trở nên vô cùng khó khăn, và các cơ quan thực thi pháp luật thuộc liên minh Ngũ Nhãn đã kêu gọi một cách tiếp cận toàn diện từ toàn xã hội.

Ông Burgess nhấn mạnh, "Phụ huynh, giáo viên, các chuyên gia y tế và những người làm việc tuyến đầu cần hiểu và nhận biết sớm các dấu hiệu của sự cực đoan hóa,"

"Khi ASIO và Cảnh sát Liên bang Úc (AFP) phải can thiệp, thường là đã quá muộn — người trẻ đã rơi vào một nơi tối tăm và nguy hiểm."

Các chương trình can thiệp sớm hoặc dịch vụ hỗ trợ như các nhà cung cấp dịch vụ sức khỏe tâm thần có thể giúp đỡ, nhưng Cảnh sát Liên bang Úc cũng đang nỗ lực hạn chế quyền truy cập vào nội dung bạo lực, cực đoan, đồng thời thúc đẩy giáo dục và nâng cao nhận thức để cải thiện khả năng phòng ngừa.