(Ảnh: SBS)

AUSTRALIA - Cộng đồng người khuyết tật và NDIS đang hy vọng sẽ có thêm nhiều người lựa chọn phương án giúp người khuyết tật có quyền tự do lựa chọn cách thức và nơi họ muốn sống. Tùy chọn Sống theo Cá nhân - Individualised Living Options (ILO) là một sự hỗ trợ từ NDIS cho phép người khuyết tật lựa chọn nơi ở và người mà họ muốn sống cùng.

Chuyển đến sống cùng nhau vào đầu năm nay, Carly Bishop và Phoebe Tough hiện đang ở chung một ngôi nhà hai phòng ngủ tại Kiama, phía nam Sydney, theo chương trình được gọi là Tùy chọn Sống theo Cá nhân (ILO).

Carly, 25 tuổi, bị thiểu năng trí tuệ nhẹ và chứng động kinh bẩm sinh.

Mặc dù không cần chăm sóc suốt ngày đêm, nhưng trước đây cô sống ở nhà dành cho nhóm người khuyết tật.

"Bạn phải tuân theo hướng dẫn của họ, trong giờ làm việc, bạn phải thông báo trước 24 giờ để cha mẹ đến thăm và đại loại là phải cho họ biết khi nào tôi sẽ đi ra ngoài. Vì vậy, mỗi khi tôi nói 'hẹn gặp lại' thì có thể họ sẽ chặn tôi lại và hỏi 'bạn đang đi đâu vậy?', hoặc đôi khi họ nói 'vâng, bạn có thể đi'."

Carly nói rằng khi đến sống với Phoebe, cô có nhiều tự do hơn trong việc quyết định cuộc sống hàng ngày của mình.

"Mọi việc dễ dàng hơn rất nhiều bởi vì tôi có thể làm mọi thứ trong thời gian của riêng mình, bất cứ khi nào tôi muốn và không phải tuân theo những gì người khác nói. Nhưng tất nhiên nếu Phoebe nhắc tôi điều gì đó thì tôi sẽ làm theo. Những điều đơn giản như khi tôi về muộn, cô ấy nhắc tôi đi tắm - những việc đại loại như thế."

Carly cho biết, vai trò của Phoebe ở nhà là giúp cô với sự hỗ trợ tối thiểu mà cô cần.

"Chúng tôi cùng nhau đi mua sắm, cùng nhau nấu nướng, cùng nhau dọn dẹp những khu vực chung và cùng nhau xem Bondi Vet."

Phoebe 30 tuổi, làm việc toàn thời gian trong bộ phận Nhân sự.

Qua chương trình ILO của NDIS, tiền thuê nhà của cô ấy chỉ là $100 một tuần.

"Khi hỗ trợ Carly, tôi được giảm tiền thuê nhà, điều đó giúp tôi làm một số việc như tiết kiệm để mua nhà chẳng hạn, điều mà có vẻ như rất xa vời đối với những người ở độ tuổi 20, 30. Vì vậy, tôi nghĩ rằng thật tốt khi tôi có thể vừa tiết kiệm vừa giúp Carly có một cuộc sống tốt đẹp."

Mặc dù thời gian Phoebe giúp Carly được trả thông qua trợ cấp tiền thuê nhà, Phoebe nói rằng cô không cảm thấy áp lực công việc.

"Tôi không cảm thấy mình là người chăm sóc cho Carly, giống như chúng tôi đang sống cùng nhau và làm mọi việc cùng nhau như những người bạn cùng phòng. Tôi cảm nhận như vậy, việc này không đòi hỏi quá nhiều đối với tôi. Tôi cảm thấy như nó thực sự gắn liền với cuộc sống hàng ngày."

Kể từ khi ILO được thử nghiệm thành công vào năm ngoái, khoảng 1.000 người trên khắp nước Úc đã nhận được tài trợ của ILO, với khoảng 1.000 người khác hiện đang trong quá trình này.

HireUp là một trong số ít các nhà cung cấp NDIS hỗ trợ chương trình.

Laura O'Reilly là CEO của HireUp.

Cô nói “ILO là tương lai của cách mà người khuyết tật sẽ sống. Các thỏa thuận của ILO là một loại thỏa thuận chính thống điển hình hơn nhiều, liên quan đến những người khuyết tật sống cùng nhà với những người bạn khỏe mạnh hoặc trong nhiều hoàn cảnh đa dạng hơn.”

Tính đến tháng 9 năm nay, đã có hơn 550.000 người khuyết tật được NDIS hỗ trợ.

Mặc dù số lượng người đang nhận được tài trợ ILO còn ít, nhưng Cơ quan Bảo hiểm Khuyết tật Quốc gia (NDIA) khuyến khích ILO như một giải pháp thay thế các ngôi nhà dành cho nhóm người khuyết tật.

Khi chương trình tiếp tục được triển khai trên khắp nước Úc, sáng kiến này đang thu hút được sự ủng hộ của cộng đồng người khuyết tật.

Nicole Lee là Chủ tịch của Hội Người khuyết tật Úc.

Cô nói "Điều này mở ra những lựa chọn và mang lại cho chúng tôi nhiều điều hơn. Rất nhiều người trẻ tuổi ở chung nhà, có bạn cùng nhà và bạn cùng phòng – đâu có gì sai khi chúng ta có thể sử dụng một thứ tương tự."

Chương trình này là một sáng kiến tích cực, nhưng Lee nói rằng tất cả các lựa chọn phải được để ngỏ cho những người đang tìm sự hỗ trợ nhà cho người khuyết tật.

Cô nói "Điều này không thể thay thế cho các lựa chọn chăm sóc khác đối với mọi người. Một số người cảm thấy an toàn hơn trong các cơ sở chăm sóc nội trú hoặc trong một môi trường khép kín, được giám sát chặt chẽ hơn. Sau đó họ nói rằng có thể mời những người bạn đến sống cùng họ, để bảo đảm rằng chúng tôi sẽ không loại bỏ những lựa chọn đó cho mọi người trong khi triển khai dịch vụ này."

Chương trình hi vọng sẽ thu hút nhiều người tham gia hơn, để những người như Carly có thể lựa chọn cách mà họ muốn sống.