Ady, một công nhân nhập cư đang nói chuyện. Ảnh:  SBS

Những người tranh đấu đang kêu gọi tăng cường bảo vệ các lao động nhập cư, họ lên tiếng chống lại các điều kiện làm việc bất hợp pháp, nhiều người trong số họ vẫn sợ bị trục xuất. Một phúc trình mới tiết lộ rằng, các nhà tuyển dụng đang nhắm mục tiêu đến những người lao động có nguồn gốc đa dạng về văn hóa và ngôn ngữ, bằng cách quảng cáo các vị trí trả lương thấp hơn nhiều, so với mức tối thiểu hợp pháp.

Mất hai giờ đi lại, để làm việc với lương 10 đô la mỗi giờ, trong khi làm suốt 40 giờ trong 3 ngày.

Đó là một số trong những tình trạng tệ hại mà các di dân như Ady Manzoor phải chịu đựng trong suốt 7 năm trời, kể từ khi đến Úc.

Ady Manzoor nói “Tôi thường làm theo ca tại một cửa hàng từ 6 giờ sáng cho đến nửa đêm, sau đó trở lại ngủ trong xe hơi của tôi".

"Bắt đầu từ 6 giờ sáng hôm sau cho đến nửa đêm, rồi lại trở lại ngủ trong xe, sau đó làm từ 6 giờ sáng đến 4 giờ chiều".

"Như vậy làm liên tiếp trong 3 ngày liền, với tổng cộng 40 giờ tất cả”.

Thế nhưng lúc đầu anh nầy nghĩ rằng, đó có thể là hệ thống nhân dụng của Úc là như vậy.

Anh nói “Vào lúc đó tôi chẳng biết được điều gì đang xảy ra cho tôi".

"Phải mất nhiều năm tôi mới nhận thức được rằng tôi đang bị bóc lột, vì tôi bị tẩy não rằng càng làm việc nhiều giờ, có nghĩa là sẽ được thêm nhiều tiền, thay vì nhận được số lương chính đáng”.

Còn Geradine cũng trải qua một môi trường lao động cũng khó khăn tương tự.

Là một sinh viên đến Úc từ Colombia, cô nghĩ rằng đến Úc sẽ cải thiện tiếng Anh của mình và giúp cô sử dụng văn bằng kỹ sư công chánh của cô.

Thế nhưng thực tế lại hoàn toàn khác xa.

Cô Geradine nói “Đó là công việc đầu tiên của tôi, tôi tôi phải làm việc trong một nhà hàng, với người chủ chỉ trả cho tôi 16 đô mỗi giờ, lấy lý do là bạn chưa có kinh nghiệm, mới đến Sydney và tiếng Anh của bạn không đủ tốt".

"Sau một tháng, bà ấy sa thải tôi để thuê một cô gái khác trả lương thấp hơn” .

Thế nhưng đối với nhiều công nhân nhập cư khác như Geraldine, thì việc nói lên sự ngược đãi đối với chính mình không phải là một chọn lựa.

Cô nói “Là một sinh viên ngoại quốc, chúng tôi luôn lo sợ việc phàn nàn về mình, hoặc các nhà tuyển dụng luôn đặt câu hỏi cho chính bạn, điều đó sẽ ảnh hưởng đến công việc kinh doanh của họ, hoặc các tình huống ở đây tại Úc, rồi sẽ ảnh hưởng như thế nào đến thị thực trong tương lai".

"Một số nhà tuyển dụng tại Úc biết về những nỗi sợ hãi đó, họ lợi dụng điều đó để thao túng chúng tôi”.

Tuy nhiên, Ady và Geraldine không hề đơn độc.

Một nghiên cứu toàn quốc từ công ty kế toán Price Waterhouse Coopers hay PWC cho thấy, 13% lực lượng lao động của Úc bị ảnh hưởng do việc trả lương thấp, khiến người lao động phải mất đi khoảng 1,35 tỷ đô la mỗi năm.

Thế nhưng có những nhóm đặc biệt bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi hệ thống, đó là những người đang phải vật lộn để tìm việc làm ổn định.

Một phúc trình của các nghiệp đoàn New South Wales cho thấy, hơn 1/3 số công nhân được trả hoặc đề nghị mức lương thấp hơn vì loại thị thực của họ và hơn 1/4 được trả hoặc đề nghị mức lương thấp hơn, vì quốc tịch của họ.

Bí thư nghiệp đoàn là ông Mark Morey cho biết, các nhà tuyển dụng đang nhắm mục tiêu vào những người lao động, có nguồn gốc đa dạng về văn hóa và ngôn ngữ.

Ông Mark Morey nói “Điều quan trọng về Úc là một quốc gia đã mang đến cho người di cư, cơ hội có một cuộc sống tốt đẹp hơn trong suốt 200 năm qua".

"Hệ thống hiện tại do chính phủ Liên đảng cũ thiết lập, nhằm tạo điều kiện cho việc khai thác liên tục những người có thị thực, để bịt miệng những người đang bị bóc lột và để đảm bảo rằng, mô hình này trở thành một mô hình kinh doanh, vì vậy điều này cần phải chấm dứt”.

Trong khi đó một cuộc thanh tra toàn quốc đã xem xét hơn 7 ngàn quảng cáo việc làm, được viết chủ yếu bằng tiếng nước ngoài trong 10 ngành nghề khác nhau.

Trong khi quảng cáo việc làm dưới mức lương tối thiểu hiện nay bị xem là bất hợp pháp, Bộ trưởng Bộ Di trú Andrew Giles chỉ ra những gì cuộc kiểm toán tìm thấy.

Bộ trưởng Andrew Giles nói “Đây là một phần của mô hình kinh doanh làm nền tảng và mô hình kinh doanh xảo quyệt, một mô hình đặt những người chủ tìm cách làm điều đúng đắn, chống lại những người kiếm lợi bằng cách nhắm mục tiêu vào những người lao động dễ bị tổn thương, những người có thị thực có nghĩa là họ không thể lên tiếng, hay những người không thể tố cáo ngược đãi, hoặc trả lương thấp hoặc lạm dụng khác, cho đến khi có nhiều người cảm thấy an toàn hơn để tố giác".

"Trộm cắp tiền lương sẽ tiếp tục như một mô hình kinh doanh, chỉ đơn giản vậy thôi".

"Bỏ qua những lỗ hổng này và những người sử dụng lao động nhắm vào họ, sẽ tạo ra một cuộc đua chạy xuống tận đáy”.

Trong khi đó bà Jana Favero là giám đốc về cố vấn tại Trung tâm tài nguyên cho người xin tị nạn.

Bà nói với SBS News rằng, sự bóc lột này đặc biệt là đối với những người đang tìm nơi ẩn náu ở Úc, có những hậu quả vượt ra ngoài các căng thẳng tài chính.

Bà Jana Favero nói “Chúng tôi nhận thấy những tác động to lớn, đến sức khỏe thể chất và tinh thần của mọi người, vì họ không được trả đủ lương".

"Chúng tôi cũng có thể thấy rằng, điều đó đôi khi có thể dẫn đến đổ vỡ gia đình vì gây thêm căng thẳng".

"Vì vậy, việc bị trả lương thấp, không chỉ là về việc nhận được số tiền mà bạn xứng đáng".

"Đó là về cách bạn có thể sống một cuộc sống đầy đủ và xây dựng lại cuộc sống của mình, nhưng điều đó đã bị từ chối đối với mọi người, vì họ không được trả đúng số tiền”.

Còn nghiệp đoàn tại New South Wales đang kêu gọi thay đổi hệ thống báo cáo của Úc, để những người lao động dễ bị tổn thương, được trao quyền hành động, chống lại những người sử dụng lao động vô đạo đức.

Nghiệp đoàn cũng muốn có một thị thực cụ thể mới, để cho phép những người có quyền lợi tại nơi làm việc chưa thanh toán, được ở lại quốc gia và có quyền làm việc, cho đến khi lương bổng còn thiếu của họ được giải quyết.

Ông Mark Morey nói rằng, những nhân viên này phải cảm thấy được bảo vệ.

Ông nói "Vấn đề thực sự là, làm thế nào để chúng tôi được đảm bảo rằng có một hệ thống, khi lên tiếng rằng bạn đã bị lạm dụng, hoặc bạn bị mất lương, rồi tình trạng thị thực của bạn không bị ảnh hưởng, cũng như có thể ở lại Úc và đảm bảo rằng bạn nhận được công lý mà bạn xứng đáng được hưởng, rồi nhận lại được tiền của mình và luật pháp được tuân thủ một cách thích hợp".

"Những gì đang xảy ra ngay khi họ lên tiếng thì bị trục xuất, bởi vì chúng tôi hiểu rằng, hệ thống đã bị thao túng để thị thực của họ gặp nguy hiểm".

"Các chủ nhân sử dụng điều đó làm đòn bẩy, để bảo đảm không ai dám lên tiếng”.

Còn bà Jana Favero thuộc Trung tâm tài nguyên cho người xin tị nạn nói rằng, việc cải thiện quyền lợi của người lao động nhập cư, sẽ mang lại lợi ích cho toàn xã hội.

Bà nói “Trong các cộng đồng nơi có các ngành công nghiệp mà mọi người được chào đón ở đó bằng thị thực vĩnh viễn, cũng như họ được trả đúng số tiền mà họ đã chuyển 10 triệu đô la vào cộng đồng".

"Vì vậy, không chỉ có lợi ích kinh tế cho cộng đồng và nước Úc, mà còn giúp xây dựng một cộng đồng mạnh mẽ hơn nhiều và giúp đưa chủ nghĩa đa văn hóa mà chúng ta tôn vinh, vào các hệ thống trong cộng đồng của mình bằng cách hỗ trợ”.