.jpg)
Đây là những tình huống mà bốn chuyên gia kinh tế hàng đầu này mách nước có thể xảy ra vào năm 2024. (ABC News: Alistair Kroie, John Gunn, Glyn Jones)
AUSTRALIA - Những lo ngại rằng nước Úc sẽ vướng vào một cuộc suy trầm kinh tế về mặt kỹ thuật, trong năm 2023 đã không xảy ra.
Nhưng tất cả là nhờ vào sự gia tăng số lượng người nhập cư vào nước Úc cao hơn nhiều so với dự đoán, khi hơn nửa triệu người đã vào nước Úc trong năm 2023, làm tăng tổng nhu cầu ngay cả khi mức tiêu thụ bình quân đầu người giảm.
Đối với nhiều người, cuộc sống trong năm 2023 chắc chắn giống như họ trải qua một thời suy trầm khi người Úc phải đối mặt với nhiều đợt tăng lãi suất, thuế tăng, và chi phí sinh hoạt vẫn ngày càng tăng vượt xa tốc độ tăng lương.
Tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp của Úc hầu như không thay đổi ở gần mức thấp nhất trong 50 năm, và, giá bất động sản tiếp tục tăng trở lại mức cao kỷ lục.
Khi con số lạm phát chính thức giảm so với mức đỉnh 7,8% vào năm 2023, số liệu GDP cho thấy nền kinh tế đã chậm lại đáng kể.
Chúng tôi đã hỏi bốn nhà kinh tế hàng đầu về những gì có thể xảy ra vào năm 2024.
Lãi suất sẽ được cắt giảm - nhưng có thể có một đợt tăng nữa
Ngân hàng Trữ Kim Úc đã nâng lãi suất liên ngân hàng đến 5 lần vào năm 2023, nâng từ 3,1% lên 4,35% vào cuối năm.
Mức tăng này theo sau mức tăng 3 điểm phần trăm mà ngân hàng này đã thực hiện vào năm trước và dẫn đến các cuộc biểu tình bên ngoài trụ sở của RBA ở Sydney.
.jpg)
Lãi suất tăng tiếp tục trong suốt năm 2023, khiến một số người phản đối bên ngoài Ngân hàng Trữ Kim Úc. (ABC News: Dan Irvine)
Ngân hàng này đã tạm dừng tăng lãi suất một lần nữa vào tháng 12/2023 và các chuyên gia kinh tế đang có nhiều ý kiến trái chiều về việc liệu có một đợt tăng lãi suất khác trong năm mới hay không.
Diana Mousina, một chuyên gia của ngân hàng AMP, cho biết: “Tôi nghĩ rằng lần tăng lãi suất gần đây nhất vào tháng Mười một đã dẫn đến một chút thay đổi trong việc đánh giá rằng có thể chúng ta chưa chứng kiến mức đỉnh lãi suất ở Úc”.
Giống như nhiều đồng nghiệp của mình, thời điểm này năm ngoái, bà Mousina không báo trước về 5 đợt tăng lãi suất mà RBA thực hiện trong năm nay.
Bà Mousina nói: “Tôi sẽ là người đầu tiên nói rằng chúng tôi quá lạc quan về quan điểm tăng lãi suất, và với tinh thần lạc quan, tôi muốn nói rằng chúng tôi đã không đánh giá được mức lãi suất ở Úc sẽ tăng đến mức nào”.
“Vì Ngân Hàng Trữ Kim Úc (RBA) có vẻ muốn thi hành chính sách lãi suất cao nên tôi nghĩ chúng ta cần lưu ý rằng rất có khả năng xảy ra một đợt tăng lãi suất khác trong vài tháng tới.”
Tuy nhiên, sau khi số liệu GDP được công bố vào đầu tháng 12/2023 thấp hơn nhiều so với dự kiến, và, cho thấy nền kinh tế tăng trưởng 0,2% trong ba tháng tính đến tháng 9/2023, các chuyên gia kinh tế thường kỳ vọng ngân hàng trung ương sẽ bắt đầu cắt giảm lãi suất vào năm tới.
Luci Ellis, kinh tế gia trưởng của tập đoàn Westpac cho biết: “Người Úc sẽ ngạc nhiên thích thú hơn là ngạc nhiên tiêu cực trong suốt năm 2024”.
Có lẽ bà ấy là người có cái nhìn sâu sắc hơn hầu hết mọi người.
Cho đến tháng 10 năm 2023, bà Ellis là trợ lý thống đốc tại RBA, chịu trách nhiệm về dự báo kinh tế của tổ chức này, trước khi rời bỏ chức vụ để đảm nhận vai trò mới tại Westpac.
.jpg)
Kinh tế gia trưởng Luci Ellis của tập đoàn Westpac dự đoán RBA sẽ cắt giảm lãi suất tiền mặt chính thức vào năm 2024. (ABC News: John Gunn)
Tiến sĩ Ellis giải thích “Tại một thời điểm nào đó trong năm 2024, có lẽ đến cuối năm, họ [RBA] sẽ tin tưởng hơn một chút rằng lạm phát sẽ quay trở lại trong biên độ giới hạn vào năm 2025, và họ sẽ bắt đầu xem xét vào thời điểm nào họ có thể loại bỏ chính sách kiềm chế tài chính của họ”.
“Lúc này, họ chua nghĩ về điều đó, hiện tại đó là điều cuối cùng họ nghĩ đến, nhưng vào thời điểm này khi bước vào năm 2024, tôi nghĩ chính sách đo vẫn còn đang nằm trong kế hoạch bàn luận của họ.”
Tiến sĩ Ellis dự đoán việc cắt giảm lãi suất “sẽ còn một hoặc hai đợt” nữa cho đến cuối năm 2024.
Lạm phát “chậm rãi” giảm xuống mức mục tiêu của RBA
Tỷ lệ lạm phát quý cuối của năm 2022 ở Úc (được công bố vào tháng 1 năm 2023) cao hơn dự kiến ở mức 7,8%, tính trên cơ sở hàng năm, được điều chỉnh theo thời kỳ.
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) mới nhất, thước đo lạm phát chính của Úc, là 4,9% trong năm tính đến tháng 10/2023, dựa trên chỉ số theo từng lãnh vực tài chính và nền kinh tế.
Tỷ lệ này vẫn gần gấp đôi mức mục tiêu của RBA là từ 2-3%.
.jpg)
Cửa hàng tạp hóa có giá bán cao hơn trong suốt năm 2023. (ABC News: Danielle Bonica )
Paul Bloxham, kinh tế gia trưởng của ngân hàng HSBC Australia cho biết: “Tôi nghĩ rằng mức lạm phát sẽ vẫn diễn ra nhưng chậm lại, tôi nghĩ sẽ mất khá nhiều thời gian để lạm phát quay trở lại mức mục tiêu của RBA”.
“Điều khiến lạm phát giảm trong năm nay là rất nhiều sự gián đoạn liên quan đến nguồn cung liên quan đến đại dịch và liên quan đến sự phức tạp của cuộc chiến Nga-Ukraine.”
“Vì vậy, giá dầu, giá thực phẩm, chi phí vận chuyển giảm và sự sẵn có của hàng hóa sản xuất, có nghĩa là giá hàng hóa cũng giảm.
“Nhưng hiện tại mức lạm phát giảm chậm chạp do lạm phát vẫn còn quá cao là lạm phát dịch vụ - đó là tiền thuê nhà và điện, cũng như các dịch vụ nói chung, và phần lớn đầu vào là nguồn nhân công và là tiền lương. Những thứ này cần thời gian để giảm xuống."
RBA cũng không cho rằng lạm phát sẽ nằm trong phạm vi mục tiêu cho đến năm 2025, nhưng bà Mousina lại có quan điểm khác.
Bà nói: “Tôi vẫn nghĩ rằng RBA đang đánh giá quá cao dự báo lạm phát của họ và lạm phát ở Úc thực sự sẽ giảm nhanh hơn rất nhiều vào năm 2024”.
Tỷ lệ di cư hỗ trợ nền kinh tế
Hơn nửa triệu người di cư đến Úc trong năm 2023.
Bà Mousina nói: “Mức tăng số người nhập cư vào Úc vô cùng cao và cao hơn nhiều so với mức Bộ Tài chính dự báo”.
“Điều đó mang lại cho nước Úc mức tăng trưởng kinh tế cơ bản này và chuyển sang tất cả các bộ phận của nền kinh tế, đến chi tiêu của người tiêu dùng, sang giá cả nhà ở.”
Nói một cách đơn giản, nhiều người hơn có nghĩa là chi tiêu nhiều hơn trong nền kinh tế, cùng với nhiều người làm việc, kiếm tiền và đóng thuế hơn, cũng như nhiều người thuê hoặc mua nhà hơn.
.jpg)
Diana Mousina, kinh tế gia trưởng của ngân hàng AMP cho biết di cư là một trong những động lực chính cho tăng trưởng kinh tế trong năm 2023. ( ABC News: John Gunn )
Bà Mousina cho biết chỉ nhờ lượng di cư cao hơn mà Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Úc vẫn ở mức dương và nước Úc, về mặt kỹ thuật, đã tránh được một cuộc suy trầm (suy trầm: thường được định nghĩa là GDP giảm hai quý liên tiếp).
Tuy nhiên, ngay cả khi dân số tăng lên, bà lưu ý rằng nền kinh tế tăng trưởng ở mức 2,1% trong 12 tháng tính đến ngày 30 tháng 9/2023 "được coi là mức yếu đối với nước Úc".
Hơn nữa, khó có khả năng thêm nửa triệu người sẽ chuyển đến đây vào năm tới, vì vậy con số GDP vào năm 2024 có thể còn thấp hơn.
Tiến sĩ Ellis giải thích: “Bạn phải nhớ rằng đây là một hiệu ứng lan tỏa từ đại dịch Covid”.
“Chúng tôi không kỳ vọng mức tăng trưởng dân số vào năm 2024 sẽ ở mức mạnh như năm 2023.”
Chính phủ liên bang gần đây dự báo số lượng di cư vào khoảng 375.000 trong năm tài chính này, lại giảm xuống còn 250.000 vào năm tiếp theo, gần bằng mức đã có trong những năm trước khi xảy ra đại dịch.
Thất nghiệp sẽ bắt đầu tăng dần
Nhu cầu cần thêm nhân lực đủ mạnh để giữ cho tỷ lệ thất nghiệp ở Úc dao động quanh mức 3,5% cả năm, bất chấp làn sóng số người tìm việc tăng thêm.
Tuy nhiên, hầu hết các chuyên gia kinh tế đều dự đoán rằng số người không có việc làm sẽ ngày càng tăng trong năm tới do nhu cầu giảm xuống và bắt kịp thị trường lao động.
Đó là tình huống mà RBA đã báo hiệu từ lâu.
.jpg)
Nhiều người có thể cần sự hỗ trợ của chính phủ hơn nếu tỷ lệ thất nghiệp tăng như dự kiến vào năm 2024. (ABC News: Ron Ekkel)
Phil O'Donaghoe, kinh tế gia trưởng tại ngân hàng Deutsche Bank Australia, cho biết: “Tất nhiên đó là một thông điệp rất khó chịu đối với chính phủ hoặc ngân hàng trung ương”.
"Thành thật mà nói, tỷ lệ thất nghiệp cao hơn trong thời gian ngắn sẽ tốt hơn cho nền kinh tế. Thành thật mà nói, điều đó tốt hơn cho tất cả mọi người trên thị trường lao động hơn là lạm phát không bền vững kéo dài."
Ông dự đoán tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng lên.
“Tôi nghĩ chúng ta sắp đạt được mức tăng gần nửa điểm phần trăm trong tỷ lệ thất nghiệp.”
Nhưng ông cảnh báo tỉ lệ thất nghiệp cao hơn thế sẽ là tin xấu.
Ông nói: “Nếu vào cuối năm tới, chúng ta đang nói về tỷ lệ thất nghiệp 4,5%, hoặc gần hơn với tỷ lệ thất nghiệp 5%, thì đó sẽ là một cuộc suy trầm”.
.jpg)
Kinh tế gia trưởng Phil O'Donaghoe của ngân hàng Deutsche Bank Australia cảnh báo nếu tỷ lệ thất nghiệp tăng quá nhiều, nó có thể khiến Úc rơi vào suy trầm.( ABC News: John Gunn )
Tiến sĩ Ellis cũng sẽ theo dõi chặt chẽ tỉ lệ thất nghiệp.
Bà giải thích: “Bạn sẽ thấy các nhà tuyển dụng tập trung vào số giờ mà mọi người đang làm việc, và do đó bạn sẽ có ít nhân công hơn, làm việc nhiều giờ hơn, và bạn sẽ thấy tình trạng thiếu việc làm cũng như thất nghiệp nhiều hơn”.
“Chúng tôi thực sự nghĩ rằng tỷ lệ thất nghiệp có thể là một phần quan trọng trong phản ứng của nền kinh tế trước nhu cầu chậm lại và chính sách tài chính thắt chặt hơn”.
Giá bất động sản sẽ tiếp tục tăng nhưng không ở tốc độ nhanh.
Bất chấp kinh nghiệm trước đó nhưng ngay cả khi lãi suất tiền vay tiếp tục tăng trong năm nay - cùng với cuộc khủng hoảng giá cả sinh hoạt tăng cao - giá bất động sản vẫn tiếp tục tăng.
Ông Bloxham giải thích: “Tôi nghĩ điều cơ bản thúc đẩy sức mạnh đó là làn sóng di cư vào Úc rất mạnh mẽ. Chúng tôi nhận thấy dân số tăng nhanh, nhu cầu về nhà ở càng cao”.
Tuy nhiên, ông cho biết thêm, khi tốc độ tăng trưởng dân số chậm lại vào năm 2024, điều đó sẽ ít tác động đến nhu cầu hơn.
Ông nói “Một điều nữa sẽ xảy ra để hạ nhiệt mọi thứ một chút là tác động của lãi suất vẫn chưa hoàn toàn có tác dụng, đặc biệt là một số người vẫn chưa bỏ những khoản lãi suất cố định hai và ba năm rất thấp đó- lãi suất thế chấp và chúng sẽ có lãi suất cao hơn nhiều,”
“Điều đó cũng sẽ làm chậm lại thị trường nhà ở.”
Giá cả đã bắt đầu hạ nhiệt ở một số thành phố như Melbourne và Darwin khi ở thời điểm cuối năm 2023.
Các thành phố khác, như Perth và Brisbane, tiếp tục chứng kiến mức tăng giá đáng kể.
.jpg)
Giá bất động sản sẽ tiếp tục tăng trên toàn quốc, với các thành phố nhỏ hơn có thể sẽ chứng kiến mức tăng lớn hơn các thành phố lớn hơn, nơi tốc độ tăng giá đang chậm lại. (ABC News: Luke Bowden)
Tiến sĩ Ellis dự kiến, về tổng thể, giá cả có nhiều khả năng tăng chứ không giảm trên toàn quốc vào năm 2024.
Bà nói với bản tin The Business của đài ABC rằng “Hoàn toàn đúng là nếu ai đó nói với bạn rằng lãi suất sẽ tăng hơn 4 điểm phần trăm và thu nhập bình quân của hộ gia đình đang giảm trên thực tế, thì bạn sẽ không nghĩ răng giá nhà sẽ tăng lên như đã xảy ra trong năm nay 2023.”
“Chúng tôi đang chứng kiến tốc độ tăng giá nhà có phần thay đổi, đặc biệt là ở Sydney và Melbourne, vì vậy chúng tôi thực sự kỳ vọng rằng mặc dù giá nhà có thể sẽ tăng trên toàn nước Úc, nhưng tốc độ trong năm tới sẽ chậm hơn nhiều so với những gì chúng ta đã thấy trong năm 2023."
Các yếu tố toàn cầu sẽ tiếp tục tác động đến nền kinh tế của Úc
Cuộc chiến của Nga ở Ukraine, xung đột ở Israel ở dãi Gaza, việc Trung Quốc mở cửa trở lại và mối quan hệ thương mại đang tan băng của chúng ta đều có vai trò đối với nền kinh tế Úc trong năm 2023.
Bà Mousina nói: “Tác động lớn nhất từ địa chính trị đến nước Úc là thông qua thị trường chứng khoán, giá cả hàng hóa và tất nhiên là đồng Úc kim”.
“Tôi nghĩ rằng tác động lớn nhất của mối quan hệ với Trung Quốc và Úc thực sự là đối với đồng Úc kim và sự yếu kém ở Trung Quốc, mối lo ngại về nền kinh tế Trung Quốc mà nhiều nhà đầu tư gặp phải, đã có tác động thông qua việc đồng Úc kim mất giá.”
Chiến tranh ở Ukraine đã nổ ra năm thứ hai và trong khi số người thiệt mạng do cuộc xung đột đó tiếp tục gia tăng, Úc vẫn tiếp tục là nước hưởng lợi kinh tế tổng thể từ cuộc chiến.
.jpg)
Những người lính Ukraine đi bên mộ đồng đội khi kỷ niệm một năm cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine. (AP: Vadim Ghirda, abc.net.au)
Ông O'Donaghoe nói: "Biểu hiện đơn giản nhất của cuộc xung đột Ukraine trên thực tế là giá hàng hóa của chúng ta, những thứ như xuất cảng khí đốt tự nhiên, xuất cảng than, giá của những mặt hàng xuất cảng đó đã tăng vọt".
“nước Úc, ở cấp liên bang, lần đầu tiên đạt được thặng dư ngân sách sau 15 năm và tôi nghĩ nguyên nhân lớn dẫn đến điều đó là cú sốc về giá cả hàng hóa do cuộc chiến Nga-Ukraine gây ra.”
Ông O'Donaghoe cho biết thêm giá cả tăng đột biến, hiện đã chấm dứt, ban đầu do chiến tranh, vì vậy ngân sách liên bang năm tới sẽ không khả quan bằng năm 2023.
Ông nói: “Tất nhiên, chính phủ nghĩ rằng vào năm tài chính 2023-24, chúng ta sẽ quay trở lại tình trạng thâm hụt do giá hàng hóa giảm”.
Các báo cáo tài chính và kinh tế giữa năm (MYEFO) được công bố gần đây có mức thâm hụt chỉ hơn một tỷ đô-la, gần như là một lỗi làm tròn con số đối với Bộ Ngân khố, và nhiều chuyên gia kinh tế mong đợi một khoản thặng dư nhỏ khác cho năm tài chính hiện tại, trước khi quay trở lại mức thâm hụt vừa phải trong năm 2024.
Ông Bloxham sẽ theo dõi chặt chẽ tình hình chính trị bên ngoài nước Úc trong năm 2024.
.jpg)
Paul Bloxham, kinh tế gia trưởng của ngân hàng HSBC Australia, dự đoán địa chính trị sẽ định hình nền kinh tế toàn cầu trong năm 2024.( ABC News: Glyn Jones )
Ông nói: “Chúng ta có các cuộc bầu cử ở khắp các nền dân chủ trên thế giới và là những cuộc bầu cử rất quan trọng. Chúng ta có bầu cử ở Mỹ, Ấn Độ, Indonesia (Nam Dương), Đài Loan, Vương quốc Anh – và đó chỉ là một danh sách rút gọn”.
“Tất cả những điều này và rõ ràng là Mỹ sẽ là trọng tâm lớn của thị trường toàn cầu.”
RBA sẽ bước vào một kỷ nguyên mới
Thật khó để có vài ngày mà không có bất kỳ đề cập nào đến Ngân Hàng Trữ Kim Úc Đại Lợi (RBA), hoặc cựu thống đốc Philip Lowe trên các bản tin trong suốt cả năm.
Khi các hộ gia đình phải vật lộn với nỗi khó khăn thế chấp và chi phí sinh hoạt cao hơn, ông trở thành mục tiêu khiến nhiều người thất vọng khi ông sắp kết thúc nhiệm kỳ 7 năm của mình.
Ông O'Donaghoe nói: “Tôi nghĩ phần lớn những lời chỉ trích của công chúng thực là không công bằng”.
“Cú sốc lạm phát xảy ra ở Úc không chỉ xảy ra ở Úc. Nó xảy ra trên khắp các nền kinh tế ngang hàng với chúng ta.”
Ông nói thêm: “Nếu bạn chỉ nhìn vào hoạt động của nền kinh tế Úc, bạn sẽ thấy nền kinh tế Úc vô cùng mạnh mẽ”.
.jpg)
Michele Bullock tiếp nhận vị trí của Philip Lowe, người đã phải chịu áp lực trong những tháng cuối cùng trên cương vị Thống đốc Ngân hàng Trữ Kim Úc. (ABC News: Andrew Kennedy)
Michele Bullock đã chủ trì cuộc họp đầu tiên với tư cách là thống đốc RBA vào tháng 10/2023.
Bà sẽ giám sát những thay đổi trong cách thức hoạt động của ngân hàng trung ương trong năm 2024.
Cấp phó của bà ấy là người đến từ ngân hàng Bank of England, sẽ có hai hội đồng và một vài cuộc họp hơn để ấn định tỷ giá lãi suất liên ngân hàng.
Tiến sĩ Ellis, người đã làm việc hơn 30 năm tại RBA, không hy vọng những thay đổi đó sẽ làm thay đổi hoàn toàn đường lối của ngân hàng trung ương.
Bà nói với The Business: "Ngân hàng Trữ kim Úc vẫn sẽ cam kết giữ lạm phát ở mức thấp, đưa lạm phát về mục tiêu và tránh tỷ lệ thất nghiệp gia tăng quá nhiều."
“Nhiệm vụ của RBA sẽ không thay đổi theo bất kỳ cách thức nào mà hầu hết người Úc sẽ thấy”.
Cuộc họp đầu tiên cho năm 2024 vào ngày 6 tháng Hai, sẽ trở nên sôi nổi sau dữ liệu lạm phát quý tháng 12/2023, dữ liệu này có thể sẽ đóng vai trò có ảnh hưởng trong quyết định lãi suất đầu tiên của hội đồng quản trị trong năm 2024.
Ông O'Donaghoe nói: “Tôi đang mong đợi một đợt tăng lãi suất tại cuộc họp tháng 2/2-24. Thành thật mà nói, tôi nghĩ đó là điều gần như không thể tránh khỏi”.
Bà Mousina chỉ ra: “Sau kỳ nghỉ vào tháng 1/2024, RBA thường thay đổi lãi suất vào tháng 2”.
Ông Bloxham cho biết: “Có thể RBA sẽ phải quay lại và thảo luận về việc có tăng lãi suất hay không , có thể họ sẽ tiếp tục giữ nguyên”.
Chỉ có thời gian mới biết được năm 2024 sẽ có những chuyển biến gì.
(Theo abc.net.au - danviet.com.au, Le Huy biên dịch)
