Một buổi đấu giá bò tại Moss Vale. Ảnh: Reuters
AUSTRALIA - Úc đã dỡ bỏ các hạn chế nhập khẩu thịt bò từ Hoa Kỳ, một quyết định mà giới phê bình cho là nhằm xoa dịu Tổng thống Mỹ Donald Trump. Tuy chính phủ khẳng định không phải vậy, nhưng việc dỡ bỏ các hạn chế đang làm dấy lên lo ngại về sức khỏe, an toàn sinh học và tác động đến người chăn nuôi bò Úc. Vậy người tiêu dùng và nhà sản xuất Úc, có nên lo ngại về hành động này không?
Tổng thống Donald Trump nói, "Úc là những con người tuyệt vời, và tuyệt vời về mọi thứ, nhưng lại cấm thịt bò Mỹ. Vậy mà chỉ riêng năm ngoái, chúng ta đã nhập cảng 3 tỷ đô-la thịt bò Úc. Họ không muốn mua bất kỳ sản phẩm thịt bò nào của chúng ta. Họ không muốn nhập cảng, vì họ không muốn ảnh hưởng đến nông dân của họ, và, bạn biết đấy, tôi không trách họ, nhưng chúng ta cũng đang làm điều tương tự”.
Khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump chỉ trích lệnh cấm nhập thịt bò Mỹ của Úc, Thủ tướng Anthony Albanese tuyên bố ông sẽ không bao giờ thỏa hiệp, trong việc bảo vệ nông dân hoặc an ninh sinh học.
Thủ tướng Anthony Albanese nói, "Chúng ta đã nói rất rõ với Hoa Kỳ rằng, chúng ta sẽ không thỏa hiệp về an toàn sinh học. Chúng ta sẽ không làm suy yếu các biện pháp bảo vệ nông dân và các công ty sản xuất của chúng ta khỏi nguy cơ dịch bệnh hoặc ô nhiễm. Thực tế chúng ta đã ưu tiên tăng cường an toàn sinh học, bởi vì một trong những điều làm nên phẩm chất thực phẩm, và chất xơ của Úc tốt nhất thế giới, là mọi người ở khắp mọi nơi đều biết rằng, Úc đại diện cho phẩm chất và cũng đại diện cho sự an toàn”.
Giờ đây trước thời hạn áp thuế vào ngày 1 tháng 8, các hạn chế của Úc đối với thịt bò nhập từ Hoa Kỳ đã được dỡ bỏ.
Nhưng chánh phủ nói rằng, thời điểm đưa ra quyết định này là một sự trùng hợp ngẫu nhiên và không liên quan gì đến ông Trump.
Tổng trưởng Nông nghiệp, Julie Collins, cho biết một cuộc xem xét về lệnh cấm thịt bò của Hoa Kỳ, đã bắt đầu vào năm 2015 dưới thời Chánh phủ Liên đảng.
Tổng trưởng Julie Collins nói, "Quyết định này hoàn toàn dựa trên cơ sở khoa học và đánh giá nghiêm ngặt của Bộ chúng tôi. Tiến trình đánh giá rủi ro an toàn sinh học rất chặt chẽ và tôi tin tưởng, các nhân viên trong Bộ sẽ thực hiện việc này một cách phù hợp, họ là những chuyên gia trong lãnh vực này. Hệ thống an toàn sinh học của Úc nổi tiếng thế giới, là có lý do và việc đánh giá này hiện đã hoàn tất”.
Được biết năm 2019 Úc đã thay đổi các hạn chế để cho phép nhập cảng thịt bò từ những con bò được sinh ra, nuôi dưỡng và giết mổ, có thể truy ngược nguồn gốc về tại Hoa Kỳ.
Tuy nhiên trên thực tế, các quy định về an toàn sinh học hiện hành, đồng nghĩa với việc chỉ một lượng nhỏ thịt bò, phần lớn là các sản phẩm bảo quản được lâu, được nhập từ Hoa Kỳ.
Tổng trưởng Julie Collins nói, "Chúng tôi bảo đảm rằng chuỗi cung ứng, có thể truy ngược nguồn gốc và độ an toàn của bất kỳ thực phẩm nào, nhập vào nước Úc đều phải an toàn. Tất nhiên, Hoa Kỳ đã có thể xuất cảng thịt bò vào Úc từ năm 2019. Nông dân của chúng tôi, tất nhiên, đã và đang xuất cảng sang Hoa Kỳ. Hiện tại, chúng ta đang xuất cảng hơn 4 tỷ đô-la thịt bò sang Hoa Kỳ và nông dân của chúng ta là người hưởng lợi từ hệ thống thương mại hai chiều của chúng ta”.
Như vậy, tại sao lệnh cấm lại được áp dụng ngay từ đầu?
Và liệu người Úc có nên lo ngại, về việc ăn thịt bò nhập từ Hoa Kỳ không?
Năm 2003, Úc đã áp đặt các hạn chế đối với việc nhập khẩu thịt bò Hoa Kỳ, để ứng phó với sự bùng phát của bệnh não xốp ở bò, thường được gọi là Bệnh Bò Điên, ‘Bovine Spongiform Encephalopathy’ viết tắt là BSE.
Con người không thể mắc bệnh bò điên, mặc dù trong một số trường hợp hiếm hoi, họ có thể phát triển một biến thể, dẫn đến chứng mất trí nhớ và tử vong sớm.
Tuy nhiên cơ quan quản lý thực phẩm Úc cho rằng, thịt bò Hoa Kỳ có nguy cơ thấp.
Tổng trưởng Thương mại Don Farrell cho biết, chánh phủ sẽ không thỏa hiệp các tiêu chuẩn thương mại.
Tổng trưởng Don Farrell nói, "Chúng tôi không hề thỏa hiệp và chắc chắn không vi phạm luật an toàn sinh học nghiêm ngặt của Úc. Đây là một tiến trình đã được tiến hành trong 10 năm qua. Giờ đây tiến trình này đã hoàn tất và việc chúng tôi công bố kết quả điều tra là hoàn toàn phù hợp. Tuy nhiên, chúng tôi không bao giờ mạo hiểm các tiêu chuẩn an toàn sinh học tuyệt vời của mình, cho bất kỳ thỏa thuận thương mại nào”.
Được biết một mối lo ngại chính còn tồn tại sau năm 2019, là hệ thống theo dõi gia súc của Mexico, có thể vô tình cho phép thịt bò từ các khu vực bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, xâm nhập vào Úc.
Tuy nhiên chính phủ cho biết, cuộc đánh giá đã phát hiện ra rằng, các quy trình của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ đối với thịt bò nhập khẩu từ Canada và Mexico, đã giải quyết được các mối lo ngại về an toàn sinh học của Úc.
Ông Mark Thomas, Chủ tịch Hiệp hội Thịt bò miền Tây cho biết, vẫn chưa rõ hệ thống theo dõi của Hoa Kỳ có hiệu quả đến đâu.
"Vâng, chúng tôi áp dụng hệ thống NIL như họ gọi, vì vậy bất kỳ động vật nào được sinh ra trên đất của bạn, đều có thẻ điện tử và thẻ đó sẽ được quét và chuyển giao, mỗi khi con vật đó rời khỏi đất của bạn, cho đến tận khi bị giết mổ. Vì vậy một con vật đã bị giết mổ, họ có thể truy xuất lại và tìm ra nơi con vật đó đã ở, trong suốt cuộc đời của nó. Tôi không chắc nước Mỹ có thể bắt kịp tốc độ này nhanh đến mức nào, tuy nhiên Úc đã mất rất nhiều năm, để áp dụng hệ thống đó và bảo đảm nó hoạt động hiệu quả”, Mark Thomas.
Bất chấp những lời bảo đảm của chính phủ, lãnh đạo đảng Quốc gia David Littleproud là một trong những người chỉ trích, kêu gọi một cuộc điều tra độc lập về vấn đề này.
Ông David Littleproud nói, "Chánh phủ chưa cung cấp hoặc công bố các thủ tục nhập thịt bò từ Hoa Kỳ vào Úc. Đó là những yêu cầu pháp lý mà các công ty nhập cảng phải đáp ứng, để đưa thịt bò từ Hoa Kỳ vào Úc, tức là từ Mễ Tây Cơ (Mexico) hoặc Gia Nã Đại (Canada). Việc họ chưa làm điều đó khiến tôi lo ngại, về cách thức đưa ra quyết định này và thời điểm đưa ra. Nếu được lên kế hoạch kỹ lưỡng, Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ sẽ có thể cung cấp cho tôi những thông tin chi tiết đó, nhưng họ đã không làm vậy. Tôi nghĩ rằng giải pháp thận trọng tiếp theo, là có một hội đồng khoa học độc lập, xem xét quyết định của Bộ và các thủ tục khi chúng được đưa ra”.
Theo các viên chức Úc và Hoa Kỳ, thịt bò Mỹ an toàn để ăn, nhưng liệu nó có tốt hơn thịt bò Úc không?
Evangeline Mantzioris là Giám đốc Chương trình Dinh dưỡng và Khoa học Thực phẩm, tại Đại học Nam Úc.
Bà cho biết thức ăn chăn nuôi dành cho động vật, ảnh hưởng đến giá trị dinh dưỡng của thịt.
Bà nói, "Vấn đề nằm ở loại thức ăn, mà động vật được cho ăn. Vì vậy ở Mỹ, chúng thường được cho ăn ngũ cốc, trong khi ở Úc chúng thường được cho ăn cỏ, và điều đó tạo ra sự khác biệt trong cách cơ thể bò tiêu hóa thức ăn và cách chúng tạo ra và tích trữ mỡ. Một yếu tố khác có thể tạo ra sự khác biệt nhỏ, là gen của bò. Vì vậy giả sử cùng một giống bò, chúng tôi dự đoán bò ăn ngũ cốc sẽ có nhiều mỡ hơn trong thịt, so với bò ăn cỏ”.
Các nghiên cứu cho thấy thịt bò ăn cỏ có thể ít mỡ hơn, từ 30 đến 75% so với bò ăn ngũ cốc.
Thịt bò ăn cỏ cũng được báo cáo là có hàm lượng chất béo Omega-3 có lợi cao hơn, chất chống oxy hóa cao hơn tới 5 lần và protein cao hơn một chút, một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng cholesterol thấp hơn.
Vì vậy đối với người tiêu dùng, việc lựa chọn giữa thịt bò nội địa và thịt bò nhập cảng, chủ yếu phụ thuộc vào sở thích cá nhân hơn là vấn đề sức khỏe.
Tiến sĩ Mantzioris cho biết, mặc dù sự khác biệt không lớn, nhưng thịt bò ăn cỏ là lựa chọn tốt nhất.
"Vậy nếu chúng ta kết hợp tất cả các thành phần khác nhau của thịt bò mà chúng ta đã xem xét, nhìn chung thịt bò ăn cỏ, loại thịt bò chúng ta có ở Úc, là lựa chọn lành mạnh hơn”.
Nhưng còn nông dân Úc thì sao?
Khi Úc dỡ bỏ lệnh cấm, ông Trump đã viết trên mạng xã hội rằng, Hoa Kỳ giờ đây sẽ bán 'rất nhiều thịt bò' cho Úc.
Úc là nước xuất cảng các sản phẩm thịt bò lớn thứ hai trên thế giới.
Và mặc dù người Úc là một trong những người tiêu dùng các sản phẩm thịt bò bình quân đầu người cao nhất, nhưng dân số tương đối nhỏ của chúng ta, đồng nghĩa với việc chúng ta còn rất nhiều sản phẩm để xuất cảng.
Mark Thomas cho biết, ông không quá lo lắng về việc cạnh tranh với các sản phẩm của Hoa Kỳ.
"Vâng tôi cho rằng, xét từ góc độ của một người chăn nuôi gia súc, mối quan tâm duy nhất của chúng tôi là, liệu thịt bò Mỹ có cạnh tranh được với sản phẩm của chúng tôi tại Úc hay không, và tôi không tin điều đó sẽ xảy ra, dựa trên giá thịt bò ở Mỹ trong một thời gian dài hơn và xét đến số lượng gia súc của họ, so với số lượng chúng tôi có ở Úc”.
Thực tế, đàn gia súc của Mỹ đã giảm trong hai thập niên.
Hoa Kỳ là nước nhập khẩu thịt bò lớn thứ hai trên toàn cầu và đàn gia súc của nước này, đang ở mức thấp nhất kể từ những năm 1950.
Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ cho biết, giá thịt bò đã tăng 8% kể từ đầu năm 2025, với một kí lô gram thịt bò có giá khoảng 30 đô-la Úc.
Ông cho biết với tình trạng thiếu hụt thịt bò ở Hoa Kỳ, thị trường Úc khó có thể bị tràn ngập thịt bò nhập khẩu từ Mỹ.
Ông Mark Thomas nói, “Hiện tại có rất nhiều thịt bò Úc được bán vào thị trường Mỹ, đơn giản là vì họ cần. Hiện nay giá thịt bò ở Mỹ chỉ khoảng 5 đô-la thịt từ một con bò đực tơ, trong khi cùng một con bò như vậy ở Úc chỉ có giá 2,5 đô-la, vậy làm sao họ có thể mua một con bò với giá 5 đô-la một kí-lô-gram? Chế biến nó, gửi nó đi đến nửa vòng trái đất và mong đợi cạnh tranh với sản phẩm mà chúng ta có ở đây?".
Trong khi giá thịt bò đang tăng ở Hoa Kỳ, xuất cảng thịt bò Úc đã phá vỡ kỷ lục hàng tháng mọi thời đại vào tháng Sáu.
Và người mua lớn nhất, đúng vậy, chính là Hoa Kỳ.
Tại New York, Stew Leonard Junior là Giám đốc điều hành của một chuỗi cửa hàng tạp hóa.
Ông nói rằng, ông mua thịt bò ăn cỏ từ Úc và dự định gánh một phần chi phí quan thuế với công ty cung cấp của mình.
Ông nói cũng cho hay rằng ông không thực sự mua thịt bò từ Canada (Gia Nã Đại), Mexico (Mễ Tây Cơ), hay Argentina (Á Căn Đình)”.