Một nhóm gồm 40.000 công nhân Thái Bình Dương đã vượt qua vòng nộp đơn thành công và đang trên đường đến Úc để làm việc trong ngành nông nghiệp. Nguồn: Chương trình Di chuyển Công Nhân Thái Bình Dương của Úc - Pacific Australia Labour Mobility scheme

AUSTRALIA - Hiện có hàng chục ngàn công nhân đến từ các quốc đảo Thái Bình Dương và Đông Timor đang làm việc tại Úc theo chương trình PALM (Pacific Australia Labour Mobility). Đảng đối lập hoan nghênh việc chánh phủ liên bang rút lại quy định trước đó, cho phép các chủ doanh nghiệp linh hoạt hơn khi tuyển dụng công nhân ngắn hạn từ các quốc đảo Thái Bình Dương.

Các nghiệp đoàn đã chỉ trích mạnh mẽ chánh phủ của Thủ tướng Anthony Albanese sau khi chánh phủ âm thầm hủy bỏ quy định bảo đảm số giờ làm việc tối thiểu hằng tuần cho hơn 14.000 công nhân từ Thái Bình Dương.

Chương trình PALM cho phép công nhân từ các nước trong khu vực như Vanuatu, Fiji và Đông Timor đến làm việc tại Úc trong các ngành đang thiếu nhân công địa phương phần lớn là nông nghiệp và chế biến thịt.

Năm 2023, chánh phủ từng công bố rằng 14.300 công nhân làm việc ngắn hạn trong chương trình này sẽ được bảo đảm 30 giờ làm việc mỗi tuần, và quy định này dự kiến có hiệu lực từ tháng Tư năm sau.

Tuy nhiên, vào thứ Ba vừa qua, trang mạng điện toán (website) chính thức của chương trình đã âm thầm đưa ra thông tin mới nhứt xác nhận rằng cam kết này bị hủy bỏ, và quy định tạm thời hiện hành, yêu cầu 120 giờ làm việc trung bình trong 4 tuần sẽ được áp dụng vĩnh viễn.
 

Một bản thông cáo cho biết: “Yêu cầu các chủ doanh nghiệp cung cấp tối thiểu 120 giờ làm việc cho công nhân làm việc ngắn hạn trong mỗi chu kỳ 4 tuần sẽ được duy trì lâu dài và không còn kết thúc vào ngày 31/3/2026.”
 

Theo đó, nếu chủ doanh nghiệp không thể bảo đảm đủ 120 giờ làm việc trong 4 tuần, họ phải trả thu nhập tương đương cho công nhân.
 

Động thái này đã vấp phải chỉ trích gay gắt từ Hội đồng Nghiệp đoàn Úc (ACTU), tổ chức này bày tỏ lo ngại rằng nhiều công nhân làm việc ngắn hạn vẫn đang rơi vào tình trạng tài chánh bấp bênh trong khuôn khổ chương trình PALM.
 

Một cuộc điều tra của SBS News hồi tháng Tư phát hiện hơn 7.000 lao động đã rời bỏ chương trình trong 5 năm qua, viện dẫn lý do bị bóc lột và ngược đãi.
 

Bà Michele O'Neil, Chủ tịch ACTU, nói: “Việc chánh phủ không giữ cam kết bảo vệ những công nhân dễ bị tổn thương trong chương trình PALM bằng cách bảo đảm số giờ làm việc tối thiểu là một bước thụt lùi trong quyền lợi công nhân tại Úc.”
 

Bà kêu gọi chánh phủ xem xét lại lập trường và thực hiện cam kết 30 giờ mỗi tuần, để “công nhân làm việc theo chương trình PALM được đối xử công bằng và đủ sống.”
 

Chánh phủ Úc từ lâu đã quảng bá mạnh mẽ chương trình PALM như một phần trong nỗ lực củng cố quan hệ ngoại giao với các quốc đảo Thái Bình Dương.
 

Tổng trưởng Việc làm và Quan hệ Lao động, là bà Amanda Rishworth, nói với SBS News:
 

“Tất cả công nhân và chủ doanh nghiệp trong chương trình PALM đều xứng đáng có trải nghiệm an toàn, ổn định và đáng giá.”

“Duy trì quy định hiện tại sẽ giúp bảo đảm thu nhập ổn định cho công nhân, đồng thời tạo linh hoạt cho chủ doann nghiệp khi gặp những gián đoạn bất ngờ như thiên tai”.

Bà cũng cho biết các chủ lao động hiện nay tuân thủ tốt quy định về số giờ làm việc tối thiểu, “đảm bảo người lao động có thu nhập ổn định cần thiết.”

Tổng trưởng Bộ Lao động, Amanda Rishworth. Nguồn: AAP / Mick Tsikas

Các nông dân và hiệp hội chủ doanh nghiệp từng cho rằng quy định 30 giờ mỗi tuần là “không khả thi”, vì tính chất mùa vụ của công việc nông nghiệp.

Ông Richard Shannon, Giám đốc điều hành Hội đồng Làm vườn thuộc Liên đoàn Nông dân Quốc gia, nói rằng các nông trại “đã chuẩn bị cho tình huống xấu nhất” từ tháng Tư, nên họ hoan nghênh sự rõ ràng mới về tương lai chương trình.

Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng quy định bảo đảm giờ làm có thể trở thành “phanh hãm” tính khả thi của chương trình đối với chủ doanh nghiệp.

Ông cho rằng các cáo buộc bóc lột của nghiệp đoàn là “vô căn cứ”, trích dẫn kết quả kiểm tra của chánh phủ cho thấy “không có công nhân nào bị thiếu số giờ làm việc dưới 30 giờ ở bất kỳ nơi nào.”

Ông Shannon nói, “Quy định này đã làm tê liệt chương trình, và không có bằng chứng nào cho thấy họ đã giải quyết được vấn đề”.

Tuy nhiên, quy định 30 giờ/tuần chưa bao giờ được đảng Đối lập ủng hộ. Họ từng gọi đây là “việc không khả thi” và cam kết sẽ xem xét lại chương trình PALM nếu trúng cử.
 

Phát ngôn nhân của đảng Đối lập phụ trách vấn đề Thái Bình Dương, Jason Wood, nói vào hôm thứ Tư rằng quy định “cứng nhắc 30 giờ mỗi tuần” là “thất bại ngay từ đầu”.
 

Ông nói với Hãng tin AAP: “Quy định này hoàn toàn bỏ qua tính mùa vụ và sự phụ thuộc vào thời tiết của ngành nông nghiệp,”
“Chánh phủ cần ngừng coi các chủ doanh nghiệp vùng nông thôn là yếu tố phụ, và thay vào đó hãy hợp tác với họ để củng cố, chứ không phá hoại, chương trình PALM.”
 

Chương trình PALM (Pacific Australia Labour Mobility) cho phép công dân từ các quốc đảo Thái Bình Dương và Đông Timor đến làm việc tạm thời tại Úc trong các ngành thiếu hụt nhân công như nông nghiệp, chế biến thịt, khách sạn và chăm sóc người cao tuổi.

Mục tiêu của chương trình là hỗ trợ phát triển kinh tế cho các quốc gia Thái Bình Dương đồng thời đáp ứng nhu cầu lao động của Úc. Công nhân làm việc theo chương trình PALM thường làm việc từ vài tháng đến vài năm, gửi tiền về quê nhà, góp phần đáng kể vào nguồn thu nhập của gia đình và cộng đồng nơi họ sinh sống.

(NĐT - Theo SBS News)