Nghi thức chào mừng đến với Đất nước tại Đại Hội Thể Thao Khối Thịnh Vượng Chung 2018 (2018 Commonwealth Games). Nguồn: Ian Hitchcock/Getty Images

Chúng ta đang dần thấy xuất hiện ngày càng nhiều những buổi trình diễn nghi thức trang trọng do người Thổ dân thực hiện trước khi bắt đầu một sự kiện. Nghi thức chào đón này được gọi là ‘Welcome to Country’ – ‘Chào mừng đến với đất nước’. Tiến tới tuần lễ NAIDOC, cùng tìm hiểu nghi thức này là gì?

Nghi thức Chào mừng đến với đất nước chỉ được thực hiện bởi những Chủ nhân Truyền thống.

Họ là hậu duệ của những người Thổ dân đã chăm sóc vùng đất Úc trước khi trở thành thuộc địa.

Rhoda Roberts – chuyên viên cố vấn về văn hóa Thổ dân của SBS, là người đã đặt ra thuật ngữ “Welcome to Country - Chào mừng đến với đất nước" vào những năm 1980 đồng thời giúp phát triển các cách thức hiện đại để đưa ra thông điệp chào đón.

“Nghi thức Chào mừng đến với đất nước được thực hiện bởi những chủ nhân của vùng đất mà bạn đang ở đó hoặc bởi những người cao tuổi trong cộng đồng đó.”

Nghi thức chào mừng thường diễn ra dưới hình thức đọc diễn văn, nhảy múa hoặc nghi lễ đốt khói.

Jude Barlow là một Trưởng lão Ngunnawal từ vùng nông thôn Canberra. Bà giáo dục mọi người về tầm quan trọng của nghi thức “Chào mừng đến với đất nước”.

“Thực hiện nghi thức này có nghĩa là bạn đang nói chuyện với tổ tiên thiêng liêng của mình và bạn đang nói 'Xin hãy để người này đi qua. Chúng tôi tin tưởng rằng họ sẽ không làm hại vùng đất này, nên xin cũng đừng làm hại họ' . Vì vậy, đối với tôi, ý nghĩa của việc được chào đón là sự bảo đảm an toàn về mặt tinh thần. Khi tôi bước vào một vùng đất của những người Thổ dân khác, tôi cũng muốn mình được chào đón vì tôi muốn các linh hồn sẽ chấp nhận tôi ở đó, bởi vì họ ' vẫn ở cùng với chúng ta – họ ở trong các loài động vật, trong cây cối.”

Chữ “Đất nước” mang một số ý nghĩa phức tạp. Nó được sử dụng để mô tả đất đai, dòng nước và bầu trời, nhưng nó cũng thể hiện ý tưởng về cuộc sống, gia đình và sự kết nối, bà Barlow nói: “Đó là năng lượng mà tôi cảm nhận được khi ở trong vùng đất này. Khi tôi không ở đây, cuộc sống của tôi sẽ thiếu một thứ gì đó. Đó chính là thiếu đi sự kết nối với tổ tiên của tôi, bởi vì những người Thổ dân có cách kể những câu chuyện lịch sử bằng cách truyền miệng, và vùng đất này chứa đựng những câu chuyện như vậy. Vì vậy, khi tôi ở vùng đất này, tôi cảm thấy có sự kết nối.”

Nhưng không phải ai cũng có thể biểu diễn nghi thức Chào mừng đến với đất nước.

Việc chào đón chỉ nên được thực hiện bởi những chủ nhân truyền thống của vùng đất bạn đến.

Paul Paton, một người Thổ dân Gunnai và Monaro đến từ Đông Nam Úc, cho biết, họ đã được chính thức công nhận là nhóm Chủ nhân truyền thống cho một khu vực cụ thể. Ông Paton là Giám đốc điều hành của Liên đoàn các Chủ nhân truyền thống Victoria.

“Những chủ nhân truyền thống có sự kết nối với một địa điểm cụ thể và điều quan trọng là chúng ta cần tôn trọng sự kết nối đó và mối quan hệ mà người Thổ dân có với mảnh đất đó hoặc với vùng đất văn hóa đó. Và để trực tiếp nghe họ kể về mối quan hệ của họ, về tầm quan trọng của việc quan tâm đến đất nước của họ và khát vọng của họ dành cho cộng đồng trong tương lai -  đó là điều thực sự quan trọng cần được công nhận - mối liên hệ lâu bền của hàng ngàn thế hệ.”

Tại nhiều nơi ở Úc, người chủ nhân truyền thống được rất nhiều người biết đến. Nhưng bên cạnh đó cũng có nhiều nơi mà việc xác định người chủ truyền thống lại phải yêu cầu một số nghiên cứu, đặc biệt là khi họ chưa được chính thức công nhận.

“Có nhiều cách để tìm ra ai là Chủ sở hữu truyền thống. Sẽ có nhiều cách để tìm hiểu thông qua các trang mạng, tổ chức chính phủ, hội đồng chính quyền địa phương tồn tại trên khắp nước Úc. Họ thường sẽ có mối liên hệ với người chủ truyền thống.”

Việc liên hệ với Hội đồng Thổ dân địa phương hoặc các tổ chức y tế của Thổ dân cũng là cách đi đúng hướng.

Bài diễn văn Acknowledgement of Country – Lời biết ơn Đất nước - là một bài phát biểu chào mừng quan trọng khác, được đọc ở đầu các cuộc họp và sự kiện. Tuy nhiên, như bà Rhoda Roberts giải thích, nó khác với nghi thức Chào mừng đến với đất nước.

“Tất cả chúng ta, dù da đen hay trắng, dù chúng ta đến từ đâu, thì đều có thể đọc Lời biết ơn Đất nước. Để chúng ta thể hiện rằng chúng ta có sự nhận thức và sự tôn trọng đối với vùng đất đó. Chúng ta đang đến thăm vùng đất của người khác và chúng ta đang thể hiện sự tôn trọng đó. Vì vậy, lời biết ơn là công nhận rằng dù bạn có thể đang làm việc hoặc sống ở một nơi không phải là nơi xuất xứ của bạn, nhưng điều đó không sao, bạn vẫn thuộc về nơi đó và bạn sẽ ghi nhận và cảm ơn những người chủ truyền thống.”

Để chuẩn bị bài diễn văn Lời biết ơn Đất nước của riêng bạn, bạn có thể sử dụng lại bài mẫu có sẵn. Tuy nhiên, lời nói sẽ có sức nặng hơn khi chúng là của riêng bạn và xuất phát từ trái tim bạn.

Có nhiều tài nguyên trực tuyến có sẵn để giúp bạn chuẩn bị bài diễn văn Lời biết ơn của mình.

Và theo bà Jude Barlow thì quan trọng là phải làm điều này với ý định rõ ràng.

“Và đừng làm điều này vào phút chót, không phải theo kiểu học vẹt, mà hãy lên kế hoạch thực sự như một phần của toàn bộ sự kiện và phải được lên kế hoạch từ đầu, bởi như thế mới thể hiện sự tôn trọng.”

Phải để ý bao gồm tên vùng đất bạn đang có mặt và phải sử dụng tên truyền thống.

Và luôn nêu tên những Người chủ sở hữu truyền thống của vùng đất đó nếu họ được chính thức công nhận và bày tỏ sự kính trọng đối với những người lớn tuổi, những người trong quá khứ, hiện tại và những người mới xuất hiện.

Kerri-Lee Harding là Trưởng nhóm Bản địa của SBS.

“Tôi thực hiện Lời biết ơn đất nước theo nhiều cách trong cuộc sống của mình và tôi làm như vậy trên sóng đài SBS, tại các cuộc họp nơi làm việc và cả ở các cơ sở khác trong cộng đồng. Nó có một ý nghĩa rất đặc biệt đối với tôi với tư cách là phụ nữ Thổ dân. Điều quan trọng là tôi phải biết ơn đến vùng đất người Thổ dân mà tôi đang làm việc. Nó thực sự cho phép tôi chia sẻ với những người đang sống trên vùng đất này kiến ​​thức về những chủ nhân truyền thống và công nhận họ.”

Nếu không rõ người chủ sở hữu truyền thống là ai, thì tốt hơn hết là bạn nên công nhận chủ sở hữu truyền thống một cách tổng quát, ông Paul Paton giải thích.

“Tốt nhất bạn nên cố gắng hết sức để tìm ra tên của những người chủ sở hữu truyền thống của vùng đất mà bạn đang sinh sống. Nếu đó là vùng đất đang có tranh chấp thì đó cũng là điều cần được thừa nhận. Đôi khi có nhiều nhóm khẳng định mối quan tâm đến một phần nào đó của vùng đất. Nếu chưa có sự công nhận thông qua hệ thống công nhận chính thức, thì rất có thể đang có nhiều nhóm người quan tâm đến khu vực đó.”

Kerri-Lee Harding nói, điều đáng trân trọng nhất cần làm là thử một lời Biết ơn.

“Hãy tiếp tục và tích cực và thực hiện Lời biết ơn đất nước, vì đó là một điều tích cực mà tôi nghĩ rằng tất cả chúng ta nên làm để bày tỏ sự kính trọng của chúng ta đối với những chủ nhân truyền thống của vùng đất đó.”