Bộ trưởng Ngoại giao Penny Wong phát biểu tại một cuộc họp báo tại Tòa nhà Nghị viện. Nguồn: AAP / LUKAS COCH

Một phi cơ phản lực của Không quân Hoàng gia Úc, chở hơn 100 công dân Úc đang cố gắng thoát khỏi cuộc xung đột ở Trung Đông, đã bay ra khỏi một thành phố lớn của Israel sau khi không phận được mở. Nhưng Ngoại trưởng Penny Wong cho biết, các chuyến bay hỗ trợ khởi hành từ Iran, vẫn chưa thể thực hiện được. Các cuộc di tản diễn ra sau một tuần căng thẳng, khi Úc ủng hộ các cuộc tấn công của Hoa Kỳ vào các địa điểm nguyên tử của Iran, trước một lệnh ngừng bắn tạm thời.

Một công dân Úc tên là Taiba Ash, là một trong 119 hành khách rời Tel Aviv vào sáng sớm thứ Tư, trên chuyến bay di tản ra khỏi Israel nói, "Ba tuần trước, chúng tôi có ý định ở lại Jerusalem một nửa thời gian rồi đến Tel Aviv. Hai ngày thứ Sáu trước, khi mọi thứ bắt đầu leo thang, chúng tôi đã hủy chuyến đi Tel Aviv đó và ở lại Jerusalem kể từ đó, cố gắng thoát ra”.

Phó Thủ tướng Richard Marles cho biết, nhóm này đã được chuyển đến một địa điểm trong khu vực, nằm ngoài vùng nguy hiểm.

Chuyến bay của họ được thực hiện, nhờ lệnh ngừng bắn giữa Israel và Iran, mà phát ngôn viên Bộ Ngoại giao, Tammy Bruce, cho biết đã được Hoa Kỳ làm trung gian vào thứ Ba, giờ đông bộ Úc Châu và cho phép mở cửa không phận hạn chế.

Tammy Bruce nói, "Chắc chắn là Israel đã đồng ý ngừng bắn và chúng tôi tin rằng, có một tuyên bố từ Iran cũng đã làm như vậy. Vì vậy, đó là những tuyên bố mà chúng tôi quan tâm”.

Được biết Chánh phủ Úc vẫn cố gắng di tản khoảng 3 ngàn người Úc đã đăng ký hỗ trợ rời khỏi Iran và hơn 1 ngàn người ở Israel.

Nhưng trong khi một số người Úc có thể rời khỏi Israel bằng đường hàng không, Ngoại trưởng Penny Wong cho biết các chuyến bay hỗ trợ khởi hành từ Iran, vẫn chưa khả thi.

Tuy nhiên, đại sứ Iran tại Úc là Ahmad Sadeghi nói với SBS rằng, ông biết một số người đang rời đi an toàn bằng đường bộ.

Đại sứ Ahmad Sadeghi nói, "Bộ Ngoại giao và các tổ chức khác, đã tạo điều kiện thuận lợi cho một số tuyến đường. Họ không thể xử dụng tuyến đường này theo ý muốn, dù là qua Iraq, qua Turkiye, Armenia hay Azerbaijan. Tôi vừa nhận được thông báo rằng, Bộ Ngoại giao Úc muốn xử dụng lễ Vượt qua Azerbaijan. Chúng tôi có thông tin rằng, họ đang đi qua một cách an toàn. Gia đình tôi đang ở Tehran để nghỉ mát và họ sẽ trở về qua Turkiye”.

Được biết cuộc xung đột mới nhất nổ ra vào ngày 13 tháng Sáu, khi Israel bắn hỏa tiễm vào Iran nhằm phá hủy các cơ sở quân sự, với lý do là nước này đang trong giai đoạn phát triển võ khí nguyên tử.

Trận chiến đã diễn ra vào cuối tuần trước, khi Hoa Kỳ tiến hành một cuộc không kích vào Iran, phá hủy 3 cơ sở nguyên tử nằm ngầm dưới mặt đất.

Không phận ở cả hai quốc gia sau đó đã đóng cửa, đối với phi cơ chở khách, khiến bà Penny Wong phải ra lệnh di tản tòa đại sứ Úc.

Bà Penny Wong nói, "Chánh phủ Úc đã ra lệnh các viên chức và người phụ thuộc của Úc phải rời đi, và chúng tôi đã đình chỉ hoạt động của mình tại Tehran”.

Trong những bình luận công khai đầu tiên của mình về các cuộc không kích của Hoa Kỳ, Thủ Tướng Anthony Albanese đã ủng hộ hành động của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.

Thủ tướng Anthony Albanese nói, "Thế giới từ lâu đã đồng ý rằng, Iran không được phép có võ khí nguyên tử. Chúng tôi ủng hộ hành động ngăn chận điều đó, đây chính là điều này”.

Thủ tướng cho biết Úc không được thông báo trước, về các cuộc không kích của Hoa Kỳ.

Và ông cũng không xác nhận, liệu Pine Gap căn cứ giám sát tình báo chung của Úc và Hoa Kỳ nằm bên ngoài Alice Springs, có được xử dụng trong chiến dịch này hay không.

Thủ tướng Anthony Albanese nói, "Chúng tôi thẳng thắn, nhưng không nói về các vấn đề tình báo. Nhưng tôi có thể nói rằng, đây là hành động đơn phương của Hoa Kỳ”.

Trong khi đó Iran vẫn khẳng định, chương trình nguyên tử của họ là vì mục đích hòa bình, nhưng Thủ tướng Úc cho biết ông chấp nhận lập trường của chánh phủ Hoa Kỳ, có tính cách đi ngược lại.

Thủ tướng Anthony Albanese nói, "Thông tin đã rõ ràng rằng, Iran đã tìm cách tăng mức độ mà không có lời giải thích nào khác để đạt tới 60, ngoài việc tham gia vào một chương trình, không liên quan đến năng lượng nguyên tử dân sự. Điều này cũng rất rõ ràng, trong một khoảng thời gian và sớm nhất là vào tuần trước”.

Thế nhưng điều đó không nhất thiết là quan điểm, được mọi người lan truyền.
 

Cựu thượng nghị sĩ Doug Cameron nói rằng, việc ủng hộ các cuộc tấn công của Hoa Kỳ vào Iran là một sai lầm và nhóm nghị sĩ thuộc đảng Lao động nên nói như vậy.
 

Doug Cameron nói, "Tôi nghĩ họ có trách nhiệm đạo đức, tôi nghĩ họ có trách nhiệm chánh trị và tôi nghĩ họ có trách nhiệm đối với hòa bình và ổn định trên toàn thế giới, không chỉ ở Úc. Họ nên nêu lên mối quan ngại về lập trường, đã được thông qua”.
 

Giờ đây lệnh ngừng bắn đã có hiệu lực, Anthony Albanese cho biết ông ủng hộ.
 

Thủ tướng Anthony Albanese nói, "Chúng tôi tiếp tục kêu gọi đối thoại và ngoại giao. Như tôi đã nói trong nhiều ngày nay, chúng tôi rất quan ngại về bất kỳ sự leo thang nào trong khu vực, và đó là lý do tại sao Úc kêu gọi, Iran ngồi vào bàn đàm phán và từ bỏ bất kỳ chương trình võ khí nguyên tử nào”.

Những lời kêu gọi đó vẫn tiếp tục trong bối cảnh lo ngại rằng, lệnh ngừng bắn hầu như không được duy trì.

Trước đó, Israel đã cáo buộc Iran phóng hỏa tiễn vào không phận của mình, sau khi lệnh ngừng bắn được cho là có hiệu lực, trong khi Iran phủ nhận việc tiến hành bất kỳ cuộc tấn công nào và cho biết, các cuộc tấn công của Israel đã tiếp tục, trong một tiếng rưỡi sau thời điểm lệnh ngừng bắn, được cho là bắt đầu.

Nhưng Phó Thủ Tướng Richard Marles cho biết, Úc tiếp tục kêu gọi bình tĩnh.

Ông Richard Marles nói, "Chúng tôi thực sự kêu gọi Iran, kiềm chế trong phản ứng của mình, đối với vấn đề này. Điều quan trọng là, chúng ta đang hạ nhiệt căng thẳng ngay bây giờ và chúng ta đang theo đuổi con đường hòa bình”.