Tổng trưởng Nội vụ Úc, Tony Burke – AAP, Source: AP / Tatan Syuflana/AP

AUSTRALIA - Chánh phủ Liên bang đã ký một thỏa thuận trị giá 400 triệu đô-la với Nauru, được cho là mở đường cho việc trục xuất nhóm người được gọi bằng cái tên là NZYQ. Thông báo này đã vấp phải sự phẫn nộ từ giới hoạt động, luật sư nhân quyền, và đảng Xanh. Những người chỉ trích cho rằng, thỏa thuận này đe dọa các quyền pháp lý căn bản, theo những cách có thể được áp dụng rộng rãi hơn.

Giới hoạt động và tranh đấu cho người tỵ nạn đang bày tỏ sự lo ngại về thỏa thuận trục xuất trị giá 400 triệu đô-la, mà Chánh phủ Liên bang đã ký với Nauru, bao gồm cả luật sư nhân quyền Alison Battison, Giám đốc Điều hành và người sáng lập của ‘Tổ chức Nhân quyền cho Tất cả’.

Luật sư Alison Battison nói, "Bản ghi nhớ và thỏa thuận được công bố với Nauru hôm thứ Sáu, nên được xem là một dấu hiệu cảnh báo cho bất kỳ ai ở Úc, lo ngại về sự phân chia quyền lực theo Hiến pháp của chúng ta và về việc hành pháp lấn át tư pháp. Cũng nên lo ngại về tính bí mật của thông báo này vào chiều thứ Sáu, khi không có thông cáo báo chí nào cả v.v...".

Được biết Tổng trưởng Nội vụ Tony Burke, đã đưa ra một tuyên bố ngắn gọn vào thứ Sáu 29 tháng 8, nói rằng, thỏa thuận sẽ "cho phép tiếp tục quản lý nhóm NZYQ".

Đó là một nhóm khoảng 280 người, bao gồm người tỵ nạn và người không quốc tịch, đã được thả khỏi trại giam giữ nhập cư dài hạn vào năm 2023, theo phán quyết của Tòa án Tối cao.

Tòa án phán quyết, họ không thể bị giam giữ vô thời hạn, khi không có triển vọng thực sự nào về việc, họ bị trục xuất hợp pháp trong tương lai gần.

Phát biểu với ABC vào Chủ nhật 31 tháng Tám, phát ngôn nhân đối lập về tư pháp Julian Leeser, đã nêu rõ quan điểm của mình về tình hình của họ.

Julian Leeser nói, "Những người này không có quyền ở lại Úc. Họ đã xử dụng hết mọi phương thức kháng cáo. Họ không còn có thể bị giam giữ vô thời hạn, do phán quyết của Tòa án Tối cao do đó họ không thể bị hồi hương về nước xuất xứ, và vì vậy họ có thể được hồi hương đến một quốc gia thứ ba, mà tôi nghĩ điều quan trọng là họ được hồi hương đến một quốc gia thứ ba”.

Được biết một đạo luật đặc biệt đã được thông qua vào năm rồi, để cho phép loại hình sắp xếp này, với chi phí 70 triệu đô-la mỗi năm, sau khoản thanh toán ban đầu là 408 triệu đô-la.

Phó Giám đốc Trung tâm Luật Nhân quyền là Laura John giải thích.

Laura John nói, "Trong những tuần họp cuối cùng của Nghị viện năm rồi, một loạt đạo luật đã được thông qua, bao gồm quyền hạn trao cho chánh quyền Albanese, quyền ký kết thỏa thuận với các nước thứ ba, để trục xuất những người đang sống tại Úc, những người mà chánh quyền Albanese đơn giản là không ưa. Vì vậy, những quyền hạn đó đã được trao cho chánh quyền Albanese vào năm rồi”.

Giờ đây, chánh phủ đã đưa ra một loạt luật khác.

Laura John nói, "Những gì họ đã làm trong luật được đưa ra tuần trước, vẫn chưa được thông qua và chúng tôi cho rằng, không nên được thông qua do tước đi quyền được hưởng sự công bằng, về thủ tục và công lý tự nhiên của người dân. Điều đó có nghĩa là những người có thể bị trục xuất về Nauru, sẽ không có cơ hội công bằng để giải thích, liệu họ có sợ bị ngược đãi ở Nauru hay không, liệu họ có sợ rằng họ sẽ không được cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế nếu bị trục xuất về Nauru hay không, và liệu việc bị trục xuất về Nauru có khiến họ phải xa cách gia đình hay không”.

Được biết nhóm người NZYQ đã gây tranh cãi chánh trị, kể từ khi các thành viên được thả về cộng đồng vào năm 2023, trong đó phần lớn là do một số người đã bị kết án hình sự, bao gồm cả các tội nghiêm trọng như giết người và hiếp dâm.

Nhiều vụ kiện tụng khác cũng đã xảy ra sau đó, với việc Tòa án Tối cao cũng bác bỏ các điều kiện giới nghiêm và đeo vòng chân do chánh phủ áp đặt, sau khi nhóm này được thả về cộng đồng.

Các cuộc thảo luận về nhóm này, thường tập trung vào các kết luận hình sự, chống lại một số người trong số họ, nhưng bà Battison cho rằng đây là một sự xuyên tạc trắng trợn.

Alison Battison nói, "Đúng vậy, và luận điệu đó hoàn toàn không đúng. Họ có thị thực để ở lại Úc và phần lớn là thị thực bắc cầu R, được cấp cho những người có thể có vấn đề về nhân thân, nhưng không nhất thiết là có tiền án và chắc chắn có một số lượng lớn người trong nhóm đó có tiền án rất nhẹ, kể cả khi còn nhỏ, họ đã sống trong cộng đồng và không bị xúc phạm, trong một thập niên hoặc hơn”.

Được biết giới vận động, chuyên gia và một số chánh trị gia cũng lo ngại rằng, luật liên quan đến thỏa thuận trục xuất này, có thể được áp dụng rộng rãi hơn.

Thượng nghị sĩ David Shoebridge, là phát ngôn nhân về nhập cư của Đảng Xanh, nói: "Chúng tôi biết chánh phủ đang nói gì, nhưng họ không nói sự thật. Những luật này áp dụng cho tối đa 100.000 người có thị thực bắc cầu, và nếu không được bảo vệ ở đất nước này, nó không chỉ giới hạn ở nhóm NZYQ”.

Bà Laura John đồng ý, bà nói "Chánh phủ Albanese muốn chúng ta tin rằng loạt luật này, thỏa thuận trục xuất bí mật này, chỉ giới hạn ở những người trong nhóm được  gọi bằng cái tên NZYQ, những người thực chất đã bị chánh phủ Albanese trừng phạt hết lần này đến lần khác, bắt đầu bằng việc giam giữ vô thời hạn bất hợp pháp. Nhưng cách thức ban hành luật mà chánh phủ Albanese thông qua năm rồi, thực sự rộng hơn nhiều và có thể ảnh hưởng đến một nhóm người lớn hơn nhiều, những người có thể bị trục xuất”.

Ông Shoebridge cáo buộc, chánh phủ đang làm suy yếu chủ nghĩa đa văn hóa bằng cách thức của mình.

David Shoebridge nói, "Cùng trong tuần, mà chúng ta chứng kiến các cuộc biểu tình cực hữu tấn công chủ nghĩa đa văn hóa trên đường phố, thì đảng Lao động lại đưa ra luật tại Nghị viện, nhằm tước bỏ quyền công lý tự nhiên và ký kết thêm một thỏa thuận phi nhân tính với Nauru, cũng chính là luận điệu phi nhân tính hóa những người xin tỵ nạn và tấn công chủ nghĩa đa văn hóa. Nhưng chúng ta cần một chánh phủ, lãnh đạo bằng phẩm giá và sự tôn trọng, nhưng chánh phủ này đang thất bại trong cả hai biện pháp đó”.

Trong khi đó Tổng trưởng Môi sinh, Murray Watt, đã bảo vệ thỏa thuận này, đưa ra thêm các chi tiết ngoài tuyên bố của Tony Burke, trong một cuộc phỏng vấn với Sky News.

(Theo SBS News)