.jpg)
Khi hỏi về số người khiếm thị gồm mất thị lực hoàn toàn hoặc bị lòa, nhìn không rõ sự vật chung quanh hay lối đi tại Úc, tổ chức Visison Aus- tralia cho biết “ước tính hiện có hơn 575,000 người với khoảng 70% trên 65 tuổi và hơn 66,000 người mù”. Mặc dù tình trạng mù lòa và suy giảm thị lực ảnh hưởng đến một bộ phận đáng kể dân số, nhưng Úc vẫn chưa có dữ liệu toàn diện về việc cung cấp các dịch vụ hỗ trợ người mù và thị lực kém ở cấp quốc gia. Tuy nhiên, có báo cáo nhận định rằng hiện tại nhu cầu ngày càng tăng về các dịch vụ hỗ trợ người mù, thị lực kém và phục hồi chức năng.
Một người mất thị lực tại Úc có thể đi lại tương đối bình thường là nhờ chó dẫn đường (guide dog hoặc seeing eye dog). Người mất thị lực tại Úc vẫn có cơ hội vươn lên nếu có nghị lực, ý chí phấn đấu, quyết tâm cầu tiến. Nhiều người đã tốt nghiệp đại học, trở nên một luật sư, một nhà tâm lý mà trong suốt thời gian học tập tại giảng đường lúc nào cũng có người bạn thân thương đồng hành cận kề bên cạnh – đó là chó dẫn đường; thiếu người bạn này, họ không làm gì hơn được.
Nếu trong gia đình có người thân đang cần một chó dẫn đường, có thể nộp đơn với trung tâm huấn luyện chó dẫn đường của tiểu bang nơi cư trú.Văn phòng chính của Guide Dog tại NSW và South Australia như sau;
NSW:
7-9 Albany Street, St Leonards NSW 2065
Telephone1800 436 364
Emailstleonards@guidedogs.com.au
Nam Úc (SA):
251 Morphett Street, Adelaide SA 5000
Telephone1800 757 738
Việc có được một chú chó dẫn đường tương đối không dễ dàng, phải trải qua một thủ tục khắt khe trong quá trình tuyển chọn và đi kèm với trách nhiệm lớn lao.
Người có nhu cầu, có thể đạt theo một trong ba cách:
-Tự huấn luyện chó dẫn đường
-Dùng nguồn quỹ từ Chương trình Bảo hiểm Khuyết tật Quốc gia (NDIS) để mua và huấn luyện chó dẫn đường.
-Xin một con chó dẫn đường từ các tổ chức nuôi và huấn luyện chó dẫn đường
Một nghiên cứu của Đại học James Cook (Bắc Queensland) cho thấy tỷ lệ thành công của người sử dụng và mối quan hệ hợp tác ban đầu với chó dẫn đường của họ là 84%.
Những điều cần cân nhắc khi sử dụng chó dẫn đường:
-Tốc độ đi bộ và khả năng giữ thăng bằng của người sử dụng
-Kỹ năng định hướng và điều hướng di chuyển của người sử dụng
-Môi trường và tần suất di chuyển thông thường
-Tình trạng sức khỏe và khả năng chịu đựng để đi lại
-Khả năng tự chăm sóc chó.
Mặc dù việc nhân giống, nuôi dưỡng và huấn luyện chó dẫn đường mất khoảng 2 năm và tốn từ 30,000 đến 40,000 đô, các tổ chức như Guide Dogs Australia và Vision Australia có thể cung cấp chó dẫn đường miễn phí cho những cá nhân đủ điều kiện.
Thông thường, chó dẫn đường sẽ đồng hành cùng người sử dụng trong khoảng từ tám đến mười năm. Sau một cuộc đời làm việc tận tụy, chó dẫn đường sẽ nghỉ hưu như những thú cưng được yêu thương, được chạy nhảy tự do trong công viên.
Với sự giúp đỡ của chó dẫn đường, việc băng qua đường, di chuyển trong khu cư trú từ việc đi siêu thị, lên xe buýt, tàu điện, và thậm chí cả việc làm việc nhà hàng ngày có thể trở nên dễ dàng hơn đáng kể đối với người khiếm thị.
Tổ chức Guide Dogs Australia hợp tác với các chi nhánh tại tiểu bang, cung cấp các dịch vụ thiết yếu cho những người khiếm thị hoặc suy giảm thị lực ở mọi lứa tuổi. Sứ mệnh của họ là giúp mọi người đều có thể tiếp cận dịch vụ Chó Dẫn Đường (Guide Dog hoặc Seeing Eye Dog), bất kể tình trạng tài chính của họ. Dịch vụ được cung cấp cho tất cả mọi người, với lựa chọn sử dụng ngân sách chính phủ khi cần thiết, và đối với những người không đủ điều kiện, họ cung cấp dịch vụ miễn phí được hỗ trợ bởi các khoản đóng góp từ thiện.
Sáu trong số tám nhà cung cấp chó dẫn đường tại Úc do phong trào Guide Dogs điều hành tại các tiểu bang sau: NSW/ACT, Queensland, SA & NT, Tasmania, Victoria và Tây Úc. Mọi người dân Úc có thể ủng hộ hoạt động của Guide Dog Australia bằng cách quyên góp thông qua các trung tâm Guide Dog địa phương hoặc tự mình trở thành người nuôi cún (chó con)!
Tiến trình Chó Dẫn Đường có mặt tại Úc
Chú chó dẫn đường đầu tiên ở Úc được đặt tên là Dreana.
Dreana, một chú chó giống Labrador đen, đã trở thành người bạn đồng hành thân thiết của Tiến sĩ Ar- nold Cook, một Giáo sư Kinh tế khiếm thị tại Đại học Tây Úc. Sau khi học tập tại Anh Quốc, ông sớm gặp Dreana. Hai người ngay lập tức hình thành một mối liên kết sâu sắc, thuyết phục Tiến sĩ Cook đưa Dreana trở lại Tây Úc vào năm 1950.
Chỉ một năm sau khi Tiến sĩ Cook và Dreana đến, thông tin đã lan rộng, dẫn đến việc thành lập chi nhánh Tây Úc của Hiệp hội Chó Dẫn Đường. Năm 1951, Beau, chú chó lai giữa Border Collie và Kelpie, đã trở thành chú chó đầu tiên được huấn luyện tại Úc cho bà Elsie Mead.
Đến năm 1957, mỗi tiểu bang của Úc đều có nhà cung cấp chó dẫn đường riêng, và ngày nay, sự hiện diện của chó dẫn đường ở Úc tiếp tục tăng lên, thể hiện qua các số liệu thống kê sau:
1.Chỉ riêng tại Hiệp hội Chó Dẫn Đường Úc, mỗi năm có khoảng 200 chú chó con được huấn luyện và phát triển để trở thành chó dẫn đường.
2.Victoria hỗ trợ khoảng 1,200 người khiếm thị mỗi năm thông qua chó dẫn đường.
3.Labrador Retriever chiếm 60% số lượng chó dẫn đường, khiến chúng trở thành giống chó được ưa chuộng nhất.
4.Chỉ có 50 đến 56% số chó tốt nghiệp các chương trình huấn luyện chó dẫn đường.
5.Một chú chó dẫn đường phải cần khoảng thời gian gần 2 năm để nuôi và huấn luyện với tốn phí từ $30,000 đến $50,000.
Nhưng ngay cả khi số lượng chó dẫn đường tăng lên, chúng vẫn không đủ cho số lượng người khiếm thị và thị lực kém ngày càng tăng. Với sự mất cân bằng này, chỉ khoảng 2% người khiếm thị ở Úc nhận được chó dẫn đường làm bạn đồng hành.
LỰA CHỌN VÀ HUẤN LUYỆN
Chó dẫn đường có trách nhiệm hỗ trợ an toàn cho người khiếm thị trong cuộc sống hàng ngày. Do đó, tiêu chí lựa chọn và huấn luyện cho các chương trình Chó dẫn đường rất nghiêm ngặt, với một số thay đổi tùy theo cơ sở, nhưng thường bao gồm:
Nhân giống và tuyển chọn
Chó dẫn đường bắt đầu được huấn luyện và hòa nhập từ khi còn là chó con và tiếp tục trong suốt cuộc đời. Ban đầu, hiệp hội phụ thuộc vào nguồn chó trưởng thành được công chúng đóng góp, nhưng điều này chỉ mang lại tỷ lệ phù hợp là 20%. Do đó, họ đã bắt đầu một chương trình nhân giống và chủ yếu bao gồm Labrador và Golden Retriever - những giống chó nổi tiếng với tính khí tốt và không sợ hãi.
Sau đó, các yếu tố như khả năng thuận cả hai tay và hướng vòng ngực cũng được nghiên cứu để tối ưu hóa sự phù hợp của chó dẫn đường, trong đó chó thuận cả hai tay (64-68%) và chó có vòng ngực ngược chiều kim đồng hồ (61%) được phát hiện có tỷ lệ thành công cao hơn.
Cuộc sống với người nuôi chó con
Việc huấn luyện chó dẫn đường bắt đầu từ tám tuần tuổi. Vào thời điểm này, chó con sẽ ở với "người nuôi chó con" hoặc gia đình nuôi dưỡng, nơi chúng học cách hòa nhập, trở nên tự tin, đi dạo bằng dây xích và các lệnh cơ bản khác... trong 12 tháng.
Người nuôi chó con được yêu cầu thực hiện những điều sau:
-Tham gia các buổi huấn luyện hàng tuần
-Không để chó con ở xa quá 4 giờ
-Báo cáo cho Huấn luyện viên Phát triển Chó con
-Đi dạo thường xuyên
-Tắm cho chó con và chăm sóc cách yêu thương.
Ai muốn trở thành người nuôi chó con, có thể liên hệ với các tổ chức chó dẫn đường địa phương.
Huấn luyện chó dẫn đường
Khi được 14-16 tháng tuổi, chó con được nuôi dưỡng tại những gia đình tình nguyện nuôi sẽ được đưa trở lại trung tâm để tham gia bài kiểm tra tính khí kéo dài hai tuần, trong đó các huấn luyện viên sẽ kiểm tra phản ứng của chó con với các yếu tố gây xao nhãng và các tình huống khác.
Những chú chó con không vượt qua bài kiểm tra vẫn có cơ hội được tham gia trị liệu, làm chó bầu bạn hoặc được tìm nhà mới cho người nuôi chó con hoặc các gia đình đủ điều kiện khác tại Úc. Trong khi đó, những chú chó vượt qua bài kiểm tra sẽ bắt đầu khóa huấn luyện chó dẫn đường chính thức kéo dài năm tháng. Khóa huấn luyện này bao gồm:
-Đi bộ theo đường thẳng
-Định hướng trên những con phố đông đúc trong thành phố, những con đường gồ ghề và những con đường mòn ở vùng nông thôn.
-Xác định điểm đến
-Ra tín hiệu giao thông
-Hiểu các tín hiệu (ví dụ: dừng và tiến).
Đánh giá và tốt nghiệp
Kết quả cho thấy GDTP chỉ đạt tỷ lệ thành công 50%. Những chú chó không vượt qua được chương trình này thường gặp phải các vấn đề: sức khỏe (24.6%), hành vi (75.4%) như sợ hãi, mất tập trung hoặc dễ bị kích động
Dịch vụ Chó Dẫn Đường
Chó dẫn đường tuy không hiểu được đèn giao thông nhưng được huấn luyện để trở thành những người ra quyết định tốt, nghĩa là chúng có thể nhận tín hiệu từ người hsử dụng và cảnh giác với các mối nguy hiểm.
Chó dẫn đường hỗ trợ người khiếm thị:
-Làm theo tín hiệu chỉ đường của chủ.
-Xác định đường đi an toàn và xác định vị trí cửa ra vào và bậc thang.
-Hướng dẫn chủ đến các điểm đến quan trọng, bao gồm nơi làm việc, trường học, trạm dừng phương tiện công cộng, cửa hàng và cơ sở thể thao.
-Di chuyển an toàn qua dòng người đi bộ và dừng lại ở lề đường và vạch kẻ đường dành cho người đi bộ.
-Khéo léo tránh các chướng ngại vật như người, xe đạp và cành cây thấp.
Tất cả những nhiệm vụ này đòi hỏi người sử dụng phải có mức độ tin tưởng cao vào khả năng ra quyết định của chó dẫn đường. Do đó, nếu chúng ta gặp một chú chó dẫn đường đang làm việc, không nên vuốt ve hoặc thu hút sự chú ý của chúng, vì điều này có thể làm gián đoạn công việc quan trọng của chúng./.
Người Sydney (viết riêng cho Nam Úc & DV News)
