Một cuộc cải tổ ngành tắc-xi ở tiểu bang Nam Úc bao gồm các kiến nghị bồi thường cho tài xế và thúc đẩy dịch vụ đi chung xe ở vùng quê. (Unsplash: Paul Hanaoka)

NAM ÚC - Các chủ xe tắc-xi ở Adelaide, những người mà giấy phép của họ đã giảm giá trị nặng nề do ảnh hưởng nặng nề của Uber đối với ngành, có thể được chính quyền tiểu bang Nam Úc cung cấp số tiền 200.000 đô-la theo một kế hoạch mới mua lại giấy phép chạy xe tắc-xi.

Cải cách này là một trong số nhiều thay đổi lớn được kiến nghị bởi một cuộc đánh giá toàn tiểu bang kéo dài bảy năm, đánh giá cũng đề nghị xóa bỏ các rào cản đối với hoạt động đi chung xe và hoạt động xe tắc-xii ở các vùng quê, tăng cường an toàn, tăng cường bảo vệ hành khách, và cải thiện độ tin cậy của các dịch vụ dành cho hành khách khuyết tật.

Nhưng những thay đổi này phải trả giá, với việc hành khách sẽ phải trả thêm 1 đô-la cho mỗi chuyến đi.

Đánh giá trên đã được công bố hôm ngày 30/8 vừa qua, với việc chính quyền tiểu bang Nam Úc đền nghị sửa đổi các thỏa thuận cấp phép bằng cách xóa bỏ giới hạn về số lượng xe tắc-xi được phép hoạt động tại Adelaide.

Giá trị của giấy phép chạy xe tắc-xi đã giảm mạnh — từ mức cao nhất là 375.000 đô-la vào những năm 1990 xuống còn 10.000 đô-la trong những năm gần đây — do nhu cầu về taxi đã giảm hơn một nửa, sau khi có sự hiện diện gây tranh cãi của hãng Uber vào thị trường Adelaide vào giữa những năm 2010.

Chủ tịch Hội đồng Xe Tắc-xi Tiểu bang Nam Úc, John Trainer, cho biết Uber đã có "tác động vô cùng tàn khốc" đối với các tài xế chạy xe tắc-xi, những người đã đầu tư vào giấy phép nhưng lại mất đi khoản "được cho là tiền hưu trí" của họ.

Ông nói "Trong hầu hết các trường hợp, họ phải vay tiền, thế chấp nhà — nhiều người trong số các tài xế đã mất nhà do giấy phép đột ngột giảm giá trị sau khi Uber xuất hiện trên thị trường",

"Chúng ta có những người vẫn làm việc ở độ tuổi 70 và 80".

Ông Trainer cho biết mặc dù ông không ủng hộ "hoàn toàn mọi thứ" trong bản đánh giá trên, nhưng ông " rất biết ơn" vì các tài xế sẽ được hưởng một số hình thức bồi thường.

Theo đề nghị mua lại giấy phép chạy xe tắc-xi, những chủ vận hành xe tắc-xi ở địa phương đã mua giấy phép chạy xe tắc-xi ở vùng đô thị, trước khi Uber xuất hiện, có thể được cung cấp số tiền 200.000 đô-la cho giấy phép đầu tiên và 10.000 đô-la cho các giấy phép tiếp theo, tối đa lên đến cho sáu chiếc tắc-xi.

Giá trị của giấy phép xe tắc-xi đã giảm mạnh sau khi Uber xuất hiện. (ABC News: Michael Clements)

Những người sở hữu giấy phép tắc-xi hổ trợ (acess taxi) — phục vụ hành khách khuyết tật, gồm cả những người sử dụng xe lăn và xe điện — sẽ nhận được 100.000 đô-la cho giấy phép đầu tiên và 10.000 đô-la cho mỗi giấy phép tiếp theo.

Vào năm 2019, Uber và các dịch vụ đi chung xe khác đã ngừng nhận đặt xe tại vùng Barossa Valley và Adelaide Hills, là hai nơi được coi là nằm ngoài khu vực "hoạt động" của dịch vụ.

Nhưng Bộ trưởng Giao thông, Tom Koutsantonis, cho biết kết quả sẽ được đảo ngược và các dịch vụ đi chung xe sẽ được phép hoạt động "trên toàn tiểu bang".

Ông nói "Chúng ta đang dỡ bỏ ranh giới đô thị đối với Uber để bảo đảm rằng các vùng quê có thể được hưởng lợi từ dịch vụ xe chung xe",

"Ở vùng Barossa Valley hay Adelaide Hills, hay Clare Valley, hay bất cứ nơi nào Uber muốn cạnh tranh, họ có thể đến và mở dịch vụ."

Trong một tuyên bố, Uber cho biết họ "rất vui mừng" với sự thay đổi này, nói rằng điều này sẽ có lợi cho tài xế và trao cho hành khách ở các vùng quê "có cùng cơ hội lựa chọn dịch vụ đi chung xe như những người sinh sống ở thành phố Adelaide".

Chính quyền vẫn chưa cam kết về mô hình dịch vụ mới đối với xe tắc-xi hổ trợ người khuyết tật, nhưng cho biết cần phải có "sự thay đổi cơ bản" trong cách thức hoạt động của xe tắc-xi hổ trợ người khuyết tật vì mức độ cao "nhu cầu chưa được đáp ứng".

Chính quyền cho biết gần 7.000 hành khách trong sáu tháng đầu năm nay đã phải chờ hơn nửa giờ đồng hồ để có một chiếc tắc-xi hổ trợ người khuyết tật đến đón.

Ông Koutsantonis cho biết, "Có những tài xế xe tắc-xi hổ trợ người khuyết tật kiếm được hơn 200.000 đô-la một năm, nhưng chúng tôi vẫn có nhu cầu chưa được đáp ứng khi có những người ngồi ở sân vận động Adelaide Oval, hoặc ở bệnh viện, phòng chờ hoặc nhà hàng, những người đơn giản là không thể về nhà vì họ bị khuyết tật và cần một chiếc tắc-xi hổ trợ người khuyết tật".

Chính quyền cho biết xe tắc-xi hổ trợ người khuyết tật cần phải trở nên đáng tin cậy hơn. (ABC News: Michael Clements)

Ông Trainer cho biết một ví dụ mà ông biết là một người bạn lớn tuổi của mình, người "suýt nữa đã bỏ lỡ đám tang của chồng vì tắc-xi hổ trợ người khuyết tật không đến, và bà phải chen chúc vào một chiếc xe của người khác".

Chính quyền thừa nhận rằng hành vi gian lận đã xảy ra là "phổ biến trong ngành xe hổ trợ người khuyết tật" và cho biết 66 xe tắc-xi đã có liên quan đến hành vi gian lận trong hai năm qua.

Ông Koutsantonis cho biết "Đã có 51 lời phàn nàn về việc tài xế khai báo không đúng về cước phí nâng xe, với tổng cộng 91 lần, tăng gấp đôi số vụ được ghi nhận trong suốt thời gian này".

Đánh giá của ngành cũng khuyến cáo tăng cường bảo vệ người tiêu dùng bao gồm "hình phạt nghiêm khắc" đối với bất kỳ tài xế tắc-xi hổ trợ người khuyết tật, và tài xế của dịch vụ đi chung xe nào bị phát hiện lừa đảo hành khách, và lắp camera trong "tất cả các xe rước và chở khách" để cải thiện sự an toàn cho tài xế và hành khách.

Chính quyền cho biết các cải cách sẽ được tài trợ bằng cách tăng thuế vận chuyển hành khách, đã được đệ trình vào năm 2017.

Mức phí này dự kiến ​​sẽ tăng gấp đôi từ 1 đô-la lên 2 đô-la.

Phát ngôn nhân của phe đối lập về giao thông, Ben Hood, cho biết mức tăng đó tương đương với một loại thuế mới.

Ông nói  "Chính quyền đảng Lao động tiền nhiệm đã đẩy ngành tắc-xi xuống vực khi dịch vụ đi chung xe xuất hiện ở tiểu bang này, và giờ đây Bộ trưởng Koutsantonis bắt người dân Nam Úc phải trả tiền cho kế hoạch cải cách của ông ta".

"Chính quyền Nam úc đang đưa ra chính sách hỗ trợ ngay vào lúc này, nhưng họ không thể làm như một loại thuế mới khác — đơn giản là nó không đủ tốt trong cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt".

Nhưng ông Koutsantonis cho biết các cải cách sẽ có tác động chung là giảm giá cước.

Ông cho biết việc xóa bỏ giới hạn về số lượng xe tắc-xi sẽ giúp chống lại tình trạng tăng giá đột biến trong lĩnh vực dịch vụ đi chung xe.

Ông nói "Những gì chúng ta đang thấy với dịch vụ đi chung xe là thường xuyên xảy ra tình trạng giá cước tăng vọt, khi những người đi từ Phi trường Adelaide về thành phố phải trả tới 70 đô-la trong khi giá cước hợp lý chỉ nên là 22 đô-la",

"Xe tắc-xi không thể cạnh tranh được vì không có đủ xe tắc-xi trên đường.”

"Đây là cơ hội để chúng ta có sự cạnh tranh thực sự".

(BBT Danviet - abc.net.au)