Tài liệu từ cuộc trưng cầu dân ý năm 1999. Người Úc trong năm 2023 sẽ được yêu cầu bỏ phiếu cho Tiếng nói của Thổ dân và Dân đảo Torres Strait. Ảnh : National Library of Australia (Thư viện Quốc gia Úc Đại Lợi)

AUSTRALIA - Trong những tuần trước cuộc trưng cầu dân ý về Tiếng nói Thổ dân, mỗi hộ gia đình trên toàn nước Úc sẽ được gửi một cuốn sách nhỏ chính thức đưa ra các lập luận cho cả hai trường hợp Đồng ý, và, Phản đối.

Các cuốn sách nhỏ chính thức về trưng cầu dân ý được thiết kế để thông báo đầy đủ hơn cho công chúng về Tiếng nói Thổ dân trước Nghị viện có thể chứa “những tuyên bố ngông cuồng và phóng đại quá mức” bởi vì nhà chức trách không thể kiểm tra chúng, theo một chuyên gia hàng đầu về luật hiến pháp.

Khoảng 10 triệu đô-la tiền thuế của người dân đã được dành riêng để chuẩn bị, in và gửi các cuốn sách nhỏ đến mọi hộ gia đình Úc trong những tuần trước cuộc trưng cầu dân ý.

Trong cuốn sách sẽ có bài viết của các nghị sĩ từ cả hai phe Ủng hộ và Phản đối của cuộc tranh luận, mà Ủy ban Bầu cử Úc (AEC) cho biết các bài viết sẽ không được kiểm tra một cách độc lập.

Cuốn sách về trưng cầu dân ý là gì?

Cuốn sách nhỏ là một phần bắt buộc của quy trình trưng cầu dân ý kể từ năm 1912 khi hiến pháp còn sơ khai và các cuộc trưng cầu dân ý để thay đổi hiến pháp là điều bình thường.

Chính quyền đảng Lao động thời đó lo ngại rằng các cử tri tiếp tục từ chối các đề xuất thay đổi hiến pháp, bởi vì họ không biết đầy đủ về các vấn đề.

Một luật mới để phát hành cuốn sách nhỏ đã được đệ trình để cung cấp thông tin tốt hơn cho công chúng.

Theo chuyên gia luật hiến pháp của UNSW, George Williams, luật đã không được cập nhật trong hơn một thế kỷ.

Ông nói “Bạn phải nói rằng cuốn sách nhỏ khá kỳ lạ.”

“Tôi nghĩ hôm nay chúng ta có thể làm tốt hơn, nhưng đây là điều duy nhất được quy định trong luật bằng các trường hợp Đồng ý và Phản đối.”

“Đã có một vài tiến bộ công nghệ kể từ năm 1912, nhưng thật không may, cuốn sách nhỏ này là thứ tốt nhất mà chúng tôi có.”

Làm thế nào để quá trình của cuốn sách nhỏ hoạt động?

Trước khi bắt đầu quá trình viết cuốn sách nhỏ, quốc hội phải hoàn thành việc bỏ phiếu về dự luật để cho phép thực hiện trưng cầu dân ý về Tiếng nói Thổ dân.

Hạ viện thông qua dự luật vào tháng 5 và Thượng viện đã thông qua vào tháng 6.

Theo Giáo sư Williams, một khi điều đó xảy ra, các nghị sĩ đã bỏ phiếu thuận và những người bỏ phiếu chống sẽ thành lập hai ủy ban riêng biệt.

Ông nói “Những gì họ cần làm là ngồi xuống, đồng ý về một bản dự thảo và gửi nó cho AEC,”

“Nội dung đó sẽ trở thành cuốn sách nhỏ sẽ được gửi đến người dân Úc.”

Từ ngữ cho các lập luận phải được đa số nghị sĩ ở mỗi bên của cuộc tranh luận cho phép.

Giáo sư Williams nói “Có thể rất khó để mọi người đồng ý về nội dung của những cuốn sách nhỏ này, nhưng cuối cùng, đó là một trò chơi chính trị. Theo quy định của đa số, và nếu đa số nói đây là những từ chúng tôi muốn, thì họ có thể phớt lờ thiểu số”.

Các cuốn sách có được kiểm chứng thực tế?

AEC chịu trách nhiệm phân phát các cuốn sách nhỏ cho người Úc.
 

Ủy viên bầu cử Tom Rogers cho biết điều quan trọng là người Úc hiểu rằng AEC sẽ không thực hiện bất kỳ thay đổi nào đối với các lập luận mà các nghị sĩ đưa ra.

Ông Tom Rogers nói “Bất cứ điều gì mà các ủy ban đó cung cấp cho chúng tôi sẽ là những gì được phân phối cho cộng đồng, bao gồm cả lỗi ngữ pháp và chính tả hoặc bất kỳ khiếu nại nào được đưa ra."

“Chúng tôi không thực hiện các bước để kiểm chứng thực tế những tài liệu đó. Nếu làm như vậy thì chúng tôi bị tuyên bố là không trung lập và đó là điều chúng tôi muốn tránh.”

Các cuốn sách sẽ trung thực hay không?

Khi Chính phủ Fisher lần đầu tiên giới thiệu hệ thống sách nhỏ vào năm 1912, Bộ trưởng Tư pháp lúc bấy giờ, William Hughes, đã hình dung ra một hệ thống trong đó các lập luận trưng cầu dân ý sẽ được đưa ra theo 'cách khách quan, hợp lý và đúng pháp luật', dựa trên 'lý do hơn là cảm xúc và tình cảm'.
 

Theo Giáo sư Williams, lịch sử đã cho thấy không phải lúc nào cũng vậy.

Ông nói “Ý tưởng cuốn sách nhỏ này sẽ là thiên đường của sự hợp lý, nhưng thường thì xảy ra điều ngược lại"

“Người Úc phải thận trọng khi đọc những tờ rơi này. Trong quá khứ, chúng thường chứa đựng những tuyên bố cường điệu, ngông cuồng và phóng đại.

"Chúng không bắt buộc phải đúng sự thực và thường bao gồm những lời nói dối và thông tin sai lệch".

Có cách nào tốt hơn không?

Viện nghiên cứu chính sách công, Viện nghiên cứu Úc, đã vận động hành lang quốc hội để đưa sự thật vào luật quảng cáo chính trị.
 

Nhóm chính thức đã nêu quan ngại về các cuốn sách nhỏ, trong một cuộc điều tra điều tra bộ máy của quá trình trưng cầu dân ý vào năm ngoái.

Bill Browne, người đứng đầu chương trình dân chủ và trách nhiệm giải trình của Viện nghiên Úc, thừa nhận đã có công trong việc cung cấp tài liệu in thống nhất cho tất cả người dân Úc trước cuộc trưng cầu dân ý về Tiếng nói Thổ dân.

Ông nói: “Không giống như quảng cáo trên TV hoặc đài phát thanh, tài liệu in có thể được xem lại."

“Mọi người cũng được bảo đảm nhìn thấy những tuyên bố giống nhau, điều này giúp họ dễ dàng thảo luận và tranh luận về các vấn đề hơn.”

Ông Browne đang kêu gọi các nghị sĩ thực hiện các biện pháp bổ sung để đảm bảo tin tưởng hơn vào quy trình.

Ông nói: “Cuốn sách nhỏ có thể được chuẩn bị bởi các chuyên gia độc lập, những người được yêu cầu trình bày vụ việc một cách trung lập thay vì theo cách kích động hoặc khiêu khích.”

“Cách tiếp cận đó được sử dụng ở NSW, một tiểu bang có thành tích rất tốt về việc thông qua các cuộc trưng cầu dân ý.”

“Ngoài ra, các bên soạn thảo bài tiểu luận Có và Không có thể, theo ý muốn của riêng họ, đồng ý kiểm tra thực tế những bài tiểu luận đó. Bạn sẽ không cần phải thực hiện thay đổi lập pháp miễn là bạn có ý chí của các chính trị gia.”

Các đề xuất do ông Browne đề xuất đã không được thông qua.

Khi nào cử tri sẽ nhận được các cuốn sách nhỏ?

Người Úc sẽ nhận được các cuốn sách nhỏ vào thời điểm trễ nhất là hai tuần trước cuộc trưng cầu dân ý.
 

Cuốn cũng sẽ được dịch sang hơn 50 ngôn ngữ, bao gồm khoảng 20 ngôn ngữ của các quốc gia đầu tiên, sẽ có sẵn trên trang web của AEC và thông qua dịch vụ dịch thuật qua điện thoại.
 

Ủy viên AEC cho biết họ đang triển khai một chiến dịch truyền thông quy mô lớn để đảm bảo người Úc hiểu rõ các trường hợp 'Có' và 'Không' chưa được Ủy ban soạn thảo, kiểm chứng hoặc xác nhận.

Ông Rogers nói “Tôi thực sự lo lắng về điều đó, vì nó có thể ảnh hưởng đến tính trung lập của chúng ta,”

“Đó là lý do tại sao chúng tôi đang nỗ lực hơn nữa để bảo đảm người dân hiểu thông tin đến từ đâu.”

Ông cũng lạc quan rằng những người viết lập luận 'Có' và 'Không' sẽ nắm bắt cơ hội của họ.
ông nói “Vì chúng ta đang nói về các nghị sĩ chính chắn, tôi chắc rằng họ sẽ thực hiện vai trò của mình một cách rất nghiêm túc và đó sẽ là một tài liệu chất lượng cao.”