Bà Axelby nói đất nước cần phải giải quyết việc bỏ từ bất tương xứng đối với người Úc Thổ Dân và Người Đảo Torres Strait. (Supplied)
Hơn hai chục quốc gia đã gây áp lực buộc Úc phải nâng độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự tại một cuộc họp của Liên Hợp Quốc trong tối hôm qua.
Canada, Pháp, Đức, Venezuela và Na Uy nằm trong số 31 quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc kêu gọi Úc nâng tuổi chịu trách nhiệm hình sự, theo những gì những người ủng hộ cho rằng là sự gia tăng áp lực quốc tế liên quan đến vấn đề này.
Độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự tối thiểu ở Úc là 10.
Vào năm 2019, Ủy ban của Liên hợp quốc về Quyền trẻ em (UN Committee on the Rights of the Child) đã khuyến nghị 14 tuổi là độ tuổi tối thiểu.
Sự thúc đẩy mới nhất để thực hiện thay đổi đã được đưa ra trong khuôn khổ cuộc Đánh giá Định kỳ Phổ quát của Liên hợp quốc đối với Úc (Australia's UN Universal Periodic Review), cuộc họp diễn ra 5 năm một lần để xem xét hồ sơ nhân quyền của tất cả các quốc gia thành viên Liên hợp quốc.
Đáp lại lời kêu gọi, đại diện của Chính phủ Úc cho biết một nhóm làm việc liên bang của Hội đồng Tổng Chưởng Lý (Council of Attorneys-General - CAG) đã được thành lập để xem xét vấn đề này, nhưng cần thêm thời gian trước khi có thể đưa ra quyết định.
Vào tháng 7 năm ngoái, CAG của Úc đã hoãn quyết định về việc nâng độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự lên 14.
Nó có nghĩa là trẻ em đến 10 tuổi vẫn có thể bị truy tố, bị kết tội và bị kết án trên khắp nước Úc.
Tháng 8 năm ngoái, Vùng Lãnh Thổ Thủ Đô Úc (ACT) đã trở thành khu vực tài phán đầu tiên phá vỡ hạng tuổi này và ủng hộ việc nâng độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự từ 10 lên 14 và kêu gọi sự đồng thuận trên toàn quốc về vấn đề này.
Cheryl Axleby, đồng chủ tịch của liên minh công lý do thổ dân đứng đầu Change The Record, cho biết phản ứng của Chính phủ Úc đối với mối quan tâm quốc tế thiếu sự cấp thiết.
Bà nói: “Úc cần phải chấp nhận rằng chúng ta đang có một vấn nạn và một vấn đề ở đây tại đất nước này, với tỷ lệ giam giữ người Thổ dân và Cư dân Đảo Torres Strait, đặc biệt là những người trẻ tuổi của chúng ta.”
"Đây là ột vấn đề rất nghiêm trọng, và những gì chúng tôi đang nói vào là lúc này là phải có hành động."
Khẳng định của bà Axleby rằng việc hình sự hóa những người trẻ tuổi có ảnh hưởng không tương xứng đến Người Úc bản địa (Indigenous Australians) đã được các quan chức Chính phủ Úc thừa nhận trong cuộc họp trong tối hôm qua của Liên Hợp Quốc.
Trong một cuộc trả lời công khai với các đại biểu của Liên hợp quốc, Trợ lý thứ nhất của Tổng Chưởng Lý, Andrew Walter, đã đưa ra những dữ liệu gần đây nhất.
Ông nói: “Trong khi người Úc bản địa chỉ chiếm 6 phần trăm thanh thiếu niên trong độ tuổi từ 10 đến 17, nhưng họ chiếm khoảng 57 phần trăm trong số những thanh thiếu niên đang bị giam giữ.”
"Tỷ lệ này tăng lên 78 phần trăm đối với thanh thiếu niên trong độ tuổi từ 10 đến 13".
Áp lực quốc tế về việc tăng tuổi được nêu lên chỉ hơn một năm kể từ khi cậu bé Dujuan Hoosan, thuộc nhóm người Thổ Dân Arrernte và Garrwa, có bài phát biểu quan trọng tại Liên hợp quốc.
Hoosan, người xuất hiện trong bộ phim tài liệu mang tên In My Blood It Runs, mới 12 tuổi khi đến Geneva vào năm 2019 để nói chuyện với Hội đồng Nhân quyền (Human Rights Council).
Là người trẻ tuổi nhất từng phát biểu trước cơ quan nhân quyền hàng đầu thế giới, anh Hoosan đã kêu gọi các đại biểu hãy nhìn nhận hoàn cảnh của trẻ em Thổ Dân một cách nghiêm túc.
Anh nói với các đại biểu "Tôi muốn người lớn ngừng hành hạ những đứa trẻ 10 tuổi trong nhà tù,"
"Tôi hy vọng mọi người có thể làm cho mọi thứ tốt hơn cho chúng tôi."
Sự cải cách tiến triển chậm chạp.
Đã có sự thay đổi chính sách hạn chế ở hầu hết các tiểu bang và vùng lãnh thổ của Úc liên quan đến độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự.
Những người ủng hộ cải cách luật đã hy vọng rằng một cuộc họp của Hội đồng Tổng Chưởng lý vào tháng Bảy năm ngoái sẽ dẫn đến một tuyên bố chung ủng hộ việc nâng độ tuổi chịu tội hình sự lên 14 tuổi.
Nhưng điều đó đã không xảy ra, khi các đại diện của nhóm này nói rằng cần phải làm nhiều hơn nữa để xem xét các lựa chọn thay thế cho hình phạt nhốt tù.
Vào tháng Mười Một năm 2019, Tổng Chưởng Lý Liên bang, Christian Porter, cho biết ông không "quá nhiệt tình" với cải cách nhưng thừa nhận quan điểm của các bang và vùng lãnh thổ có thể khác nhau.
Lúc ấy, ông Porter nói "Trong lịch sử, đã có những trường hợp thích đáng để truy tố những người dưới 14 tuổi vì những tội rất nghiêm trọng, nếu có thể xác định rằng họ có đủ năng lực tinh thần cần thiết để hiểu rằng tội phạm đã thực hiện là sai trái về mặt đạo đức và trái với luật pháp ".
Hôm thứ Năm, phát ngôn viên của ông Porter cho biết Chính phủ Úc sẽ xem xét các khuyến nghị của bản Đánh giá Định kỳ Phổ quát của Liên Hợp Quốc và công việc đang diễn ra của Hội đồng Tổng Chưởng Lý.
Lời đề nghị của ủy hội Hoàng Gia chưa được thực hiện
Một trong những đề nghị của Ủy hội Hoàng gia trong năm 2017 về việc giam giữ và bảo vệ trẻ em ở Vùng Lãnh thổ Bắc Úc (Detention and Protection of Children in the Northern Territory) là nâng độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự từ 10 lên 12.
Bộ trưởng phụ trách các vần đề về gia đình và lãnh thổ, Kate Worden, hôm thứ Năm nói với hãng truyền thông ABC rằng Chính quyền Vùng Lãnh Thổ Bắc Úc có thể sẽ thông qua đề nghị đó trong tương lai.
Bà Kate Worden nói trong một tuyên bố "Chính quyền đảng Lao động của Vùng Lãnh thổ Bắc Úc ủng hộ về mặt nguyên tắc đề nghị của ủy hội hoàng gia,"
"Vùng Lãnh thổ Bắc Úc đang hợp tác với các tiểu bang và vùng lãnh thổ khác trên phương pháp tiếp cận quốc gia về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự."
Các bác sĩ thúc đẩy sự thay đổi luật.
Bác sĩ Mick Creati, bác sĩ nhi khoa và đồng nghiệp cấp cao tại Đại học Y sĩ Hoàng gia Úc Đại Lợi (Royal Australasian College of Physicians), hoan nghênh sự lên án của quốc tế đối với luật trách nhiệm hình sự của Úc.
Ông nói "Thật đáng tiếc khi đến giai đoạn này mà Chính phủ Úc đã không hành động theo lời khuyên mà ngành y tế đã đưa ra cho họ, và tình huống này đã đi đến giai đoạn mà điều này phải được thúc đẩy bởi nhiều quốc gia trong một diễn đàn quốc tế".
Ông cho biết nghiên cứu cho thấy việc nhốt trẻ nhỏ là không phù hợp.
Ông nói "Hiện có lời khuyên y tế rõ ràng rằng ở Úc chúng ta đang nhốt trẻ em vì những hành vi được giải thích là do chúng chưa trưởng thành, không đủ tư cách, bị chấn thương tinh thần và suy giảm khả năng lường trước hậu quả của hành động của chúng."
(Theo abc.net.au)
