Một người lính Úc nằm bị thương ở phía trước, giữa lúc hàng trăm binh sĩ khác di chuyển giữa những người chết và bị thương trên bãi biển ở Anzac Cove vào ngày đổ bộ. Nhiều binh sĩ đeo băng chéo tay màu đỏ và đang chăm sóc những người bị thương. Những hộp thiết bị được xếp chồng lên nhau giữa những người đàn ông và bãi biển cũng đầy những thiết bị cá nhân bị vứt bỏ. Khung cảnh này nhìn dọc theo bãi biển về phía bắc, ngày 25 tháng 4 năm 1915. Ảnh AGE của PHILIP SCHULLER (Ảnh của Fairfax Media/Fairfax Media qua Getty Images) Nguồn : Fairfax Media/Getty Images

AUSTRALIA - Ngày ANZAC 25 tháng 4 có lẽ là ngày quan trọng nhất và chắc chắn là sâu sắc nhất trong đời sống quốc gia của Úc. Đó là một ngày được kỷ niệm theo nhiều cách khác nhau vào những thời điểm khác nhau - từ cách rất là truyền thống rất nghiêm túc, đến nhẹ nhàng, và Úc chứ không phải là toàn bộ các nước Đồng Minh tưởng niệm ngày này.

Two-up hay chơi sấp ngửa là một trò chơi khá đơn giản.

Tung hai đồng xu lên không trung... và đặt cược xem chúng sẽ nằm ngửa hay sấp.

Đây là một trò chơi nói chung là bất hợp pháp ở Úc... ngoại trừ vào Ngày ANZAC.

Hiện tại, chỉ có hai Sòng bạc ở Perth và Melbourne là có trò chơi này trên bàn. Tuy nhiên, vào ngày ANZAC, nó được phép chơi bên ngoài sòng bạc.

Việc chơi sấp ngửa trong ngày ANZAC Day đã trở thành truyền thống - thường là ở quán rượu hoặc những địa điểm tương tự - vào ngày 25 tháng 4, như một phần của các hoạt động của ngày tưởng niệm những người đã phục vụ trong chiến tranh của Úc.

Craig Tibbits là Nhà sử học cao cấp của Australian War Memorial.

Ông nói rằng chơi sấp ngửa hay two Up phù hợp với cách người Úc kỷ niệm Ngày ANZAC - một ngày thực sự được chia thành hai phần.

"Đó là một loại cờ bạc đơn giản mà binh lính quân đội trong Thế chiến thứ nhất chơi. Trò chơi đơn giản này chỉ là cách để nhớ lại đời sống những người lính trong chiến hào và nó cũng phù hợp cho Ngày ANZAC, bởi vì, nói chung, nửa đầu của ngày là một hoạt động trang trọng với các ngGiáo sư Bruce Scates là nhà sử học tại Đại học Quốc gia Úc ở Canberra nói rằng có một biểu tượng sâu sắc và ý nghĩa đằng sau mối liên hệ giữa trò chơi sấp ngửa two up và Ngày ANZAC.”

"Two up không chỉ là trò chơi của lính...nó là trò chơi của tầng lớp lao động, một kiểu trò chơi giết thời giờ. Bạn không cần nhiều thứ lắm để chơi. Nó được chơi trong nhóm bạn bè gần gũi. Chỉ cần bạn bè tụ tập lại và chơi với nhau... đó là kiểu thắp lại tình bạn, tình đồng chí trong chiến tranh. Và, như vậy, nó có sức hấp dẫn to lớn."

Nhưng những người lính Úc và New Zealand đã làm gì ở nửa vòng trái đất ở Turkiye ngày nay - lúc đó còn là Đế chế Ottoman - vào ngày 25 tháng 4 năm 1915?

Úc, giống như hầu hết các quốc gia trong đế chế Anh, đã cung cấp quân đội để giúp Anh khi Chiến tranh thế giới thứ nhất nổ ra vào năm 1914.

Lực lượng liên quan, khoảng 30.000 người, đang trên đường chiến đấu ở mặt trận phía Tây nước Pháp thì Đế chế Ottoman tham gia vào bên phía Đức can dự vào cuộc chiến.

Qua ngõ Ai Cập, quân đồng minh được chuyển hướng để cố gắng đánh bật Đế chế Ottoman ra khỏi cuộc chiến.

Nỗ lực của hải quân để làm như vậy không hiệu quả, vì vậy một cuộc tấn công trên bộ đã được thực hiện, bắt đầu từ ngày 25 tháng 4 năm 1915.

Ông Tibbits tiếp tục câu chuyện.

"Vào ngày 25 tháng 4 năm 1915, một lực lượng đồng minh, Lực lượng Viễn chinh Địa Trung Hả i- chủ yếu là người Anh, Pháp, Úc và New Zealand- đã đổ bộ lên Bán đảo Gallipoli tại nhiều nơi khác nhau. Đối với người Úc và người New Zealand, nó được gọi là ANZAC Cove. Họ đã ở đó trong 8 tháng. Họ bị bao vây và bị kẹt ở đó bởi vì người Thổ Nhĩ Kỳ chiếm giữ tất cả các vùng đất cao. Và, tại ANZAC Cove, họ chỉ có thể thiết lập một vành đai nhỏ, một đầu bãi biển nhỏ, và cứ bám trụ đó trong tám tháng. Cuộc cầm cự không thành công lắm, có rất nhiều thiệt hại và thương vong."

Ông Tibbits nói rằng những người được gởi đến Gallipoli, theo tiêu chuẩn thời bấy giờ, là một nhóm khá đa dạng.

"Có một thành phần rất đa dạng đối với người Úc và người New Zealand.... trong quân đội có cả người Úc Bản địa và người Maori của New Zealand. Nói về điều lệ thì những người lính Bản địa không được phép đăng lính và phục vụ, nhưng khá nhiều người đã vượt qua được điều đó. Vâng, mọi người từ khắp nơi trên thế giới....điều đó thực sự phản ánh bản chất di cư của người Úc....những người di cư từ khắp châu Âu và những người từ những nơi khác với những nguồn gốc khác nhau, chẳng hạn như người gốc Á. Và, tất nhiên, có những người có nguồn gốc xa xưa từ phía bên kia, chẳng hạn như gốc Áo hoặc Đức, di cư đến Úc và phục vụ trong lực lượng Úc."

Bất kể nguồn gốc họ là gì, những người Úc đổ bộ vào Gallipoli đều phải chịu sự tàn sát không khoan nhượng... một sự thật khủng khiếp của chiến tranh.

Trong hơn một thế kỷ kể từ đó, nhiều người đã bình luận về sự trớ trêu khi nước Úc tổ chức ngày tưởng niệm quan trọng nhất vào một ngày không phải là ngày chiến thắng của các lực lượng vũ trang Úc.

Giáo sư Scates nói rằng đó là vì ngày này được diễn giải theo một cách nhất định.

"Tuy nhiên, điều thú vị là cách mà thất bại đó được coi là một loại chiến thắng. Vì vậy, một chiến thắng chống lại nghịch cảnh, chống lại những tỷ lệ áp đảo. Trong thảm họa ở Gallipoli chúng ta có xu hướng xem thất bại đó là lỗi ở người Anh, hơn là lỗi của chúng ta. Và chúng ta có xu hướng quên rằng chúng tôi đã tham gia cuộc chiến đó với tư cách là một phần của Đế quốc Anh. Ý tôi là, cuộc chiến này không được tiến hành chỉ vì lợi ích của Úc. Chúng tôi đã vướng vào một loạt các liên minh tai hại, thực sự, với mẫu quốc."

Không còn một người cựu binh ANZAC hiện diện trong lần kỷ niệm năm nay, tâm điểm của nhiều sự chú ý trong các lễ kỷ niệm Ngày ANZAC hiện nay đổ dồn vào những người đã trở về từ các chiến trường Iraq và Afghanistan.

Brodie Moore, ở Brisbane, là một người như vậy.

Anh gia nhập quân đội khi mới mười bảy tuổi.

Anh phục vụ với tư cách là tay súng trường trong tiểu đoàn thứ sáu Trung đoàn Hoàng gia Úc trong sáu năm.

Anh đã được đưa tới Afghanistan vào năm 2010 như một phần của Lực lượng Đặc nhiệm Cố vấn Một Mentoring Task Force One.

Hiện nay ông phụ trách về sức khỏe tâm thần cho các cựu chiến binh.

Mặc dù Ngày ANZAC được tổ chức để tôn vinh những người như ông, nhưng ông Moore nói rằng đó có thể là một khoảng thời gian khó khăn... khi nhớ lại những mất mát không chỉ do chiến tranh mà còn sau đó.

"Vâng, đó chắc chắn là một thời điểm khó khăn trong năm. Bởi vì bạn đang gặp gỡ bạn bè từ quân ngũ, gợi lại những kỷ niệm. Và bạn đang nhớ đến những hy sinh mà những người đàn ông và phụ nữ trước chúng ta đã làm, và có thể trong đó có những người mà bạn biết. Và không nhất thiết là mất trong khi đang làm nhiệm vụ mà còn...có thể họ đã thua trong một trận chiến với chính họ sau đó đến mức tự sát."

Brodie Bush đến từ Adelaide.

Hiện đang sống ở Brisbane, cũng làm y tá cho tổ chức Veteran Benefits Australia.

Anh đã trải qua mười ba năm trong Lực lượng Phòng vệ trước khi giải ngũ vào năm 2021.

Anh đã phục vụ ở Afghanistan với vị trí là một quân nhân trong Lực lượng Đặc nhiệm Cố vấn Số 3 Mentoring Task Force Three.

Anh ấy đồng ý rằng ngày 25 tháng 4 có thể là thời điểm có nhiều cảm xúc lẫn lộn.

Nhưng anh ấy nói rằng đây vẫn là thời điểm vô cùng quan trọng và đáng tự hào đối với những người phục vụ trong Lực lượng Phòng vệ.