Công ty tư vấn tài chánh KordaMentha đã cung cấp cho các chủ nợ và nhân viên của nhà máy thép thông tin cập nhật về tình hình soát tài chánh của nhà máy thép. (ABC News: Brant Cumming)

NAM ÚC - Động thái làm rõ quyền sở hữu của bến cảng ở đô thị Whyalla bằng cách đưa ra các sửa đổi đối với luật tại nghị viện tiểu bang Nam Úc đã gây xôn xao trong số các công ty vẫn còn bị chủ sở hữu bến cảng này nợ tiền.

Thủ hiến Peter Malinauskas đã nói tại nghị viện vào ngày 13/05 chánh quyền sẽ đưa ra các sửa đổi đối với Đạo luật Nhà máy thép Whyalla - Whyalla Steelworks Act - để chứng minh rằng cảng này thuộc sở hữu của cựu chủ sở hữu nhà máy thép OneSteel Manufacturing.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh các hành động pháp lý đang diễn ra nhằm giành quyền kiểm soát cơ sở này từ cựu chủ sở hữu nhà máy thép GFG Alliance.

Chánh quyền tiểu bang đã buộc nhà máy thép này phải chịu sự quản lý vào tháng Hai sau khi doanh nghiệp do GFG Alliance sở hữu không trả được hàng chục triệu đô-la tiền thuê đất khai khoáng cho chánh quyền tiểu bang và hàng triệu đô-la tiền hóa đơn chưa trả cho các chủ nợ.

Sau khi cập nhật về tình hình quản lý nhà máy thép Whyalla vào ngày 14/05, các công ty đang bị nợ các khoản tiền lớn đã bày tỏ lo lắng về việc không biết sẽ thu hồi khoản lỗ lã của mình như thế nào.

NRW, công ty mẹ của Golding's, đơn vị cung cấp dịch vụ khai thác khoáng sản cho nhà máy thép Whyalla, đã bày tỏ sự thất vọng về sự can thiệp lần thứ hai của chánh quyền tiểu bang.

Nhà máy thép Whyalla đã nằm trong tình trạng bị quản lý kể từ tháng Hai. (ABC News: Che Chorley)

Trong một tuyên bố gửi đến sở giao dịch chứng khoán Úc Đại Lợi - ASX, công ty NRW cho biết họ đã có được quyền bảo đảm đối với một số tài sản gắn liền với Whyalla Ports như một phần của thỏa thuận do các khoản nợ với GFG Alliance lên tới tổng cộng 113 triệu đô-la.

Tuyên bố có đoạn viết, "NRW vô cùng thất vọng và lo ngại rằng sự can thiệp chưa từng có, và, được đề nghị của chánh quyền Nam Úc sẽ làm suy yếu và làm sói mòn nghiêm trọng quyền lợi được bảo đảm của Golding đối với Whyalla Ports",

"Hơn nữa, sự can thiệp đột ngột của chánh quyền Nam Úc trên thực tế sẽ có ảnh hưởng trực tiếp đến một số vấn đề đang được Tòa án Liên bang đưa ra phán quyết tại phiên tòa dự kiến ​​sẽ bắt đầu trong vòng chưa đầy hai tuần tới".

Công ty này lo ngại nếu dự luật được thông qua, tiềm năng thu hồi tổn thất của công ty sẽ bị ảnh hưởng.

Trong tuyên bố của mình, công ty NRW bày tỏ nghi ngờ rằng đơn vị quản trị tài chánh KordaMentha, và chánh quyền tiểu bang không biết rằng các cảng và nhà máy thép được thành lập riêng biệt. Họ nhấn mạnh rằng Cảng Whyalla đã được thành lập vào ngày 14 tháng Chín năm 2011, tức là sáu năm trước khi GFG Alliance mua lại doanh nghiệp này.

Theo tuyên bố, hãng tư vấn tài chánh KordaMentha đã lập một báo cáo cụ thể về Whyalla Ports vào năm 2016 trước khi bán cổ phần của cả OneSteel và Whyalla Ports cho GFG Alliance.

Chánh quyền bang đã bảo vệ hành động này và cho biết luật định hiện hành đã tạo ra các quyền để giải quyết vùng đất của cảng tại Whyalla.

Một phát ngôn viên của chánh quyền cho biết, "Luật này yêu cầu phải có sự đồng ý của Bộ trưởng Bộ Năng lượng và Khai khoáng để thực hiện các giao dịch như hợp đồng cho thuê",

"Sự đồng ý đó không được áp dụng liên quan đến hợp đồng cho thuê được cho là có. Dự luật trước Nghị viện củng cố thực tế này.”

"Vẫn còn những vấn đề cần Tòa án Liên bang quyết định không liên quan đến hợp đồng thế chấp, và những vấn đề đó sẽ diễn ra theo trình tự thông thường của chúng".

Một chủ nợ của Whyalla, người muốn giấu tên, đã nói với hãng tin ABC rằng họ bị Whyalla Ports nợ từ 100.000 đến 200.000 đô-la.

Người này cho biết họ lo ngại rằng họ có thể không bao giờ nhận được tiền do tranh chấp về quyền sở hữu của Whyalla Ports. Người này nói, "Tôi không nghĩ điều đó sẽ xảy ra trừ khi chúng tôi gửi thư yêu cầu tới GFG, tới ông Sanjeev Gupta, và tới các bên liên quan của ông ấy.”

Công ty Whyalla Port Pty Ltd không nằm trong tình huống bị kiểm soát tài chánh. (ABC News: Che Chorley)

Một bài học “gian truân”

Một chủ nợ khác không muốn nêu tên cho biết họ bị nợ 20.000 đô-la, số nợ này đang quá hạn khoảng bảy tháng kể từ ngày đến hạn nợ phải trả.

Chủ nợ này cho biết họ không nhận ra Whyalla Ports là một công ty riêng biệt cho đến tận vài tuần trước.

Người này nói, "Nếu chúng tôi biết điều đó, có lẽ chúng tôi đã hành động khác một chút liên quan đến Whyalla Ports",

"[Thật] đáng thất vọng khi chúng tôi phải học được bài học này theo cách gian truân".

Các chủ nợ đã nhận được tiền từ Chương trình Hỗ trợ Chủ nợ doanh nghiệp Tiểu bang Nam Úc - South Australian Business Creditor Assistance Scheme - cho các khoản nợ phát sinh từ công ty One Steel Manufacturing.

Tuy nhiên, mặc dù Whyalla Ports là công ty con của GFG Alliance, các khoản nợ của Whyalla Ports không được tiền hổ trợ từ chương trình này.

Cộng sự của hãng tư vấn tài chánh KordaMentha, là quản trị viên Sebastian Hams, cho biết việc kiểm soát tài chánh chỉ liên quan đến công ty One Steel Manufacturing Pty Ltd.

Ông Sebastain Hams nói, "Whyalla Ports không bị quản lý tài chánh, do đó tôi cho rằng công ty này có khả năng chi trả, và sẽ trả các khoản nợ khi đến hạn",

Một phát ngôn viên của chánh quyền tiểu bang cho biết đã có một loạt các chương trình hỗ trợ để hỗ trợ các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi tình hình này.

Nhà máy thép đang khởi sắc

Trong cuộc họp cập nhật tình hình với công nhân và chủ nợ, ông Hams cho biết 100 triệu đô-la đã được chi cho việc sản xuất thêm thành phẩm để bán, duy trì chi phí vốn, và cải thiện sự an toàn của địa điểm.

Ông cũng cho biết đã có hai chuyến thăm thực địa từ những người mua tiềm năng, với nhiều chuyến thăm khác được lên lịch trong những tuần tới.

Cộng sự của hãng tư vấn tài chánh KordaMentha, quản trị viên Sebastian Hams, cho biết lò cao nấu thép hiện đang hoạt động hết công suất. (ABC News)

Ông Hams cho biết lò cao nấu thép tại Whyalla hiện đang hoạt động hết công suất với sản lượng 2.800 tấn một ngày, "có nghĩa là lò nấu thép hiện đang hoạt động trong tình trạng ổn định", nhưng tuổi thọ của lò nấu thép vẫn chưa chắc chắn.

Ông Hams cho biết, "Người mua mới sẽ mạng đến công nghệ mới, và tư duy khác, vì vậy hoàn toàn phụ thuộc vào những gì người mua mới muốn làm".

Chánh quyền tiểu bang đã đưa nhà máy thép Whyalla vào tình trạng bị kiểm soát tài chánh từ tháng Hai. (ABC News: Che Chorley)

Ông Hams không tiết lộ mức lỗ trong lợi nhuận hàng ngày đã giảm được bao nhiêu.

Ông nói, "Mức lỗ trước khi nhà máy bị kiểm soát tài chánh là khoảng 1,5 triệu đô la một ngày",

"Mức lỗ đang có chuyển biến mới hàng ngày, và nó ít hơn đáng kể.”

"Chúng tôi thực sự tập trung vào việc tìm kiếm một người mua là nhà sản xuất hiểu về thép… và hiểu giá trị trong các khu mỏ khoáng sản."

An toàn và minh bạch là trên hết

Sue Kelly, một nhân viên của nhà máy thép này, cho biết an toàn của nhà máy đã thiếu nghiêm trọng dưới thời quản lý của GFG Alliance, nhưng đã "tốt hơn nhiều" kể từ khi hãng tư vấn tài chánh KordaMentha quản trị nhà máy.

Bà Kelly cho biết, "Thậm chí đến mức … trang thiết bị cá nhân bảo hộ lao động (PPE) của chúng tôi cũng thiếu",

"Chỉ có găng tay thông thường, và các vật dụng cá nhân khác mà chúng tôi cần để bảo đảm an toàn là không có trong nhà máy.”

"Giờ thì chúng tôi không còn thiếu thứ gì như trước nữa.”

"Nếu chúng tôi cần thứ gì đó, chúng tôi chỉ lên tiếng yêu cầu.”

Sue Kelly cho biết an toàn tại nhà máy thép đã được cải thiện. (ABC News)

Trong một tuyên bố, phát ngôn viên của GFG Alliance cho biết:

"An toàn luôn là ưu tiên hàng đầu trong thời gian GFG Alliance là chủ sở hữu của nhà máy thép Whyalla Steelworks và việc sử dụng trang thiết bị cá nhân bảo hộ lao động (PPE) là điều không thể thương lượng.”

"Số lượng yêu cầu bồi thường lao động của công nhân đã giảm 40 phần trăm từ tháng Bảy năm 2024 đến tháng Một năm 2025 so với cùng kỳ năm tài chánh 2023 và giảm 50 phần trăm trong năm tài chánh 2022".

Shane Karger, là lãnh đạo của Liên đoàn Công Nhân Úc chi nhánh tại địa phương, cho biết "thật tuyệt vời khi tình hình thực tế được công khai cho mọi người biết".

Ông Karger nói, "Việc phát triển mối quan hệ mà chúng tôi đang có với đơn vị quản trị tài chánh KordaMentha một cách cởi mở và trung thực chắc chắn là điều mà chúng tôi muốn duy trì trong tương lai với những người mua mới",

"Chúng tôi không muốn rơi vào tình huống mà mọi thứ lại trở nên mờ ám, mọi thứ đều là bí mật sau cánh cửa đóng kín, và tám năm sau chúng tôi nói: 'Ôi không, nhà máy thép lại gặp rắc rối rồi'. "

(Theo Báo Nam Úc savietnews.com.au)